Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας: Νέα στρατηγική για την περίοδο 2021-2027

Στις 11 Ιουλίου 2019 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την επικαιροποίηση της νομικής βάσης του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Καινοτομίας και Τεχνολογίας (European Institute of Innovation & Technology, ΕΙΤ), καθώς και τη νέα στρατηγική του για την περίοδο 2021-2027. Η νέα στρατηγική έρχεται να ευθυγραμμίσει το ΕΙΤ με το επόμενο πρόγραμμα της ΕΕ για την έρευνα και την καινοτομία «Ορίζοντας Ευρώπη» (2021-2027). Το ΕΙΤ, με προτεινόμενο προϋπολογισμό 3 δισ. ευρώ, θα χρηματοδοτήσει δραστηριότητες υφιστάμενων και νέων Κοινοτήτων Γνώσης και Καινοτομίας (ΚΓΚ), και θα στηρίξει την ικανότητα 750 ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης για καινοτομία.

Ο Τίμπορ Νάβρατσιτς, επίτροπος Εκπαίδευσης, Πολιτισμού, Νεολαίας και Αθλητισμού, αρμόδιος για το ΕΙΤ, δήλωσε τα εξής: «Από το 2008 το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας καλλιεργεί το ταλέντο και τη δημιουργικότητα μέσω μιας μοναδικής εστίασης στην εκπαίδευση και το επιχειρηματικό πνεύμα. Η στρατηγική που διαμορφώνουμε τώρα για την περίοδο 2021-2027 θα συμβάλει στο να διασφαλιστεί ότι όλες οι περιφέρειες της Ευρώπης θα επωφεληθούν από τις δυνατότητες του Ινστιτούτου και ότι θα ενισχύσουν περαιτέρω την ικανότητα καινοτομίας του τομέα τριτοβάθμιας εκπαίδευσής μας. Παράλληλα, είμαι ιδιαίτερα υπερήφανος που ανακοινώνω σήμερα τη δρομολόγηση μιας νέας Κοινότητας Γνώσης και Καινοτομίας για τη στήριξη της καινοτομίας στους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργικότητας, η οποία προγραμματίζεται για το 2022».

Ο αναθεωρημένος κανονισμός για το ΕΙΤ διασφαλίζει μεγαλύτερη νομική σαφήνεια και ευθυγράμμιση με το πρόγραμμα-πλαίσιο της ΕΕ για την έρευνα και την καινοτομία. Η νέα νομική βάση καθιερώνει επίσης ένα λιτό και απλουστευμένο μοντέλο χρηματοδότησης για το ΕΙΤ, το οποίο είναι σχεδιασμένο για να ενθαρρύνει αποτελεσματικότερα πρόσθετες ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις. Τέλος, ενισχύει τη διοικητική δομή του ΕΙΤ.

Αυτή τη στιγμή, το EIT υποστηρίζει οκτώ ΚΓΚ, οι οποίες φέρνουν σε επαφή επιχειρήσεις, πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα για να σχηματίσουν διασυνοριακές εταιρικές συμπράξεις. Το στρατηγικό θεματολόγιο καινοτομίας που προτείνεται για την περίοδο 2021-2027 αποσκοπεί στην επίτευξη των ακόλουθων στόχων:

1. Αύξηση του περιφερειακού αντικτύπου των κοινοτήτων γνώσης και καινοτομίας

Στο μέλλον, το ΕΙΤ θα ενισχύσει τα δίκτυά του αναπτύσσοντας περιφερειακές στρατηγικές προβολής, με σκοπό τη συμμετοχή περισσότερων ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, επιχειρήσεων και ερευνητικών οργανισμών. Η επιλογή των εταίρων συνεργασίας και η προετοιμασία των δραστηριοτήτων των ΚΓΚ θα είναι πιο ανοικτή στη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων μερών. Οι ΚΓΚ θα αναπτύξουν επίσης δεσμούς με τις στρατηγικές έξυπνης εξειδίκευσης, μια πρωτοβουλία της ΕΕ για την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης και τη δημιουργία θέσεων εργασίας, δίνοντας τη δυνατότητα σε κάθε περιφέρεια να εντοπίζει και να αναπτύσσει τα δικά της ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα.

2. Τόνωση της ικανότητας καινοτομίας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης

Το ΕΙΤ θα υποστηρίξει 750 ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με χρηματοδότηση, εμπειρογνωμοσύνη και καθοδήγηση, δίνοντάς τους έτσι τη δυνατότητα να αναπτύξουν οικονομικές δραστηριότητες στους τομείς ενδιαφέροντός τους. Το Ινστιτούτο θα σχεδιάζει και θα δρομολογεί δραστηριότητες ειδικότερα σε χώρες με χαμηλότερη ικανότητα καινοτομίας. Με τον τρόπο αυτό, το ΕΙΤ θα αξιοποιήσει επιτυχημένες πρωτοβουλίες πολιτικής, όπως η HEInnovate, ένα δωρεάν εργαλείο αυτοαξιολόγησης για όλα τα είδη ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ή το πλαίσιο αξιολόγησης του αντικτύπου περιφερειακής καινοτομίας, το οποίο δίνει τη δυνατότητα στα πανεπιστήμια να αξιολογήσουν κατά πόσον υποστηρίζουν την καινοτομία τις περιφέρειες στις οποίες βρίσκονται.

3. Σύσταση νέων Κοινοτήτων Γνώσης και Καινοτομίας

Το ΕΙΤ θα δρομολογήσει δύο νέες ΚΓΚ, οι οποίες θα επιλεγούν σε τομείς που σχετίζονται περισσότερο με τις πολιτικές προτεραιότητες του προγράμματος «Ορίζοντας Ευρώπη». Η πρώτη νέα ΚΓΚ θα επικεντρωθεί στους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργικότητας και προγραμματίζεται να ξεκινήσει το 2022. Ο κλάδος αυτός έχει υψηλό δυναμικό ανάπτυξης, πολλές τοπικές πρωτοβουλίες σε επίπεδο βάσης, έντονη ελκυστικότητα για τους πολίτες, και είναι συμπληρωματικός προς τις υπάρχουσες οκτώ ΚΓΚ. Ο τομέας προτεραιότητας της δεύτερης νέας ΚΓΚ θα αποφασιστεί σε μεταγενέστερο στάδιο· η έναρξή της προβλέπεται το 2025.

Ιστορικό

Το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας (European Institute of Innovation & Technology, EIT) ιδρύθηκε το 2008 και έχει την έδρα του στη Βουδαπέστη. Αποσκοπεί στο να αντιμετωπίσει τις μεγάλες κοινωνικές προκλήσεις βελτιώνοντας την ικανότητα και τις επιδόσεις της ΕΕ στον τομέα της καινοτομίας μέσω της ολοκλήρωσης του τριγώνου της γνώσης το οποίο σχηματίζουν η εκπαίδευση, η έρευνα και η καινοτομία.

Το ΕΙΤ αποτελεί κεντρικό στοιχείο της πρότασης της Επιτροπής για τη θέσπιση του «Ορίζοντα Ευρώπη», του επόμενου προγράμματος της ΕΕ για την έρευνα και την καινοτομία (2021-2027), με προτεινόμενο προϋπολογισμό 100 δισ. ευρώ. Το ΕΙΤ είναι μία από τις τρεις συνιστώσες του πυλώνα «Καινοτόμος Ευρώπη» του προγράμματος αυτού. Η πρόταση για το πρόγραμμα «Ορίζοντας Ευρώπη» καθορίζει τη χρηματοδότηση του ΕΙΤ στο πλαίσιο του επόμενου μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού, καθώς και το σκεπτικό, την προστιθέμενη αξία, τους τομείς παρέμβασης και τις γενικές γραμμές των δραστηριοτήτων του. Ωστόσο, η πρόταση αυτή καθεαυτή του προγράμματος «Ορίζοντας Ευρώπη» δεν παρέχει τη νομική βάση για τη συνέχιση των δραστηριοτήτων του ΕΙΤ από το 2021 κι έπειτα. Η νομική βάση του ΕΙΤ παραμένει ο κανονισμός για το ΕΙΤ, ο οποίος καθορίζει την αποστολή του, τα κύρια καθήκοντά του και το πλαίσιο λειτουργίας του.

Το Ινστιτούτο, με τον προτεινόμενο προϋπολογισμό του -ύψους 3 δισ. ευρώ- για την περίοδο 2021-2027, θα τονώσει την καινοτομία υποστηρίζοντας πάνω από 10 000 πτυχιούχους των μεταπτυχιακών σπουδών μάστερ και διδακτορικού στο πλαίσιο των ΚΓΚ. Επίσης, θα υποστηρίξει επίσης περίπου 600 νέες νεοφυείς επιχειρήσεις και περισσότερες από 7.000 υπάρχουσες νεοφυείς επιχειρήσεις.

Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης είναι κόμβος-hub του EIT Health στην Ελλάδα. Τo EIT Health, μία από τις Κοινότητες Γνώσης και Καινοτομίας του ΕΙΤ, αποτελεί κοινοπραξία με περισσότερους από 50 βασικούς εταίρους και 90 συνεργάτες από κορυφαίες επιχειρήσεις, ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια από 14 χώρες της ΕΕ.