Νέα Έκδοση ΟΟΣΑ: Κβαντικές Τεχνολογίες, Ευκαιρίες & Προκλήσεις για το Μέλλον της Ψηφιακής Οικονομίας

O Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) δημοσίευσε πρόσφατα την έκδοση με τίτλο "A quantum technologies policy primer" για τις Κβαντικές Τεχνολογίες, αναδεικνύοντας την ανάγκη για διεθνή συνεργασία και στρατηγικές πολιτικής για ασφαλή και βιώσιμη αξιοποίησή τους στον ψηφιακό κόσμο. Η έκδοση συνθέτει τις συνεισφορές εμπειρογνωμόνων από τους τομείς της έρευνας, της βιομηχανίας και κυβερνήσεων από 21 χώρες.

Η έκδοση, η οποία δημοσιεύθηκε στις 28 Ιανουαρίου 2025, εστιάζει στα βασικά σημεία που συζητήθηκαν στις σχετικές συναντήσεις των μελών του Παγκόσμιου Φόρουμ για την Τεχνολογία (Global Forum on Technology, GFTech) ή/και υποβλήθηκαν μέσω γραπτών αναφορών, σε συνδυασμό με μια ανασκόπηση της σύγχρονης βιβλιογραφίας που ενσωματώνει σχετικές πηγές προταθείσες από τους συμμετέχοντες.

Οι βασικοί στόχοι της έκδοσης είναι:
(α) να αποτελέσει μια βάση για κάθε χώρα ώστε να κατανοήσουν οι  ιθύνοντες τις κβαντικές τεχνολογίες, τα οφέλη και τους κινδύνους τους,
(β) να αναδείξει τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις πολιτικής για την αξιοποίηση αυτών των ωφελειών και την εξάλειψη αυτών των κινδύνων και
(γ) να προσδιορίσει τρόπους με τους οποίους ο ΟΟΣΑ μπορεί να υποστηρίξει την ανάπτυξη και τη χρήση αυτών των τεχνολογιών με γνώμονα τις ανθρώπινες αξίες και τον άνθρωπο.

Πηγή: OECD (2025), “A quantum technologies policy primer”, OECD Digital Economy Papers, No. 371, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/fd1153c3-en.

Σύμφωνα με την έκδοση "A quantum technologies policy primer", οι κβαντικές τεχνολογίες αποτελούν ένα καινοτόμο παράδειγμα για τις ψηφιακές οικονομίες και την κοινωνία. Εκμεταλλευόμενες τις μοναδικές ιδιότητες των σωματιδίων σε ατομικό και υποατομικό επίπεδο, οι κβαντικές τεχνολογίες προσφέρουν νέες δυνατότητες στη συλλογή, την επεξεργασία και τη μετάδοση πληροφοριών. Οι κβαντικοί αισθητήρες ήδη ανιχνεύουν και μετρούν φυσικές ποσότητες με απαράμιλλη ευαισθησία και ακρίβεια. Οι κβαντικοί υπολογιστές αναμένεται να επιλύσουν σύνθετα προβλήματα που είναι δύσκολα ή ακόμα και αδύνατα για τους σημερινούς υπολογιστές, με ταχύτητες επεξεργασίας που μπορεί να ξεπερνούν κατά πολύ τις υφιστάμενες δυνατότητες. Η κβαντική επικοινωνία, με τη σειρά της, αναμένεται να συνδέσει πολλές συσκευές κβαντικών αισθητήρων και υπολογιστών, ενισχύοντας παράλληλα την ασφάλεια.

Παρά τα οφέλη αυτά, οι κβαντικές τεχνολογίες ενδέχεται να θέσουν σε κίνδυνο τις ανθρωποκεντρικές αξίες και δη, την ψηφιακή ασφάλεια και την προστασία της ιδιωτικότητας. Ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους είναι η πιθανότητα ανατροπής των υφιστάμενων μεθόδων κρυπτογράφησης, οι οποίες είναι θεμελιώδεις για την ασφάλεια και την εμπιστοσύνη στις ψηφιακές επικοινωνίες και συναλλαγές.

Πηγή: OECD (2025), “A quantum technologies policy primer”, OECD Digital Economy Papers, No. 371, OECD Publishing, Paris, https://doi.org/10.1787/fd1153c3-en.

Οι αρμόδιες αρχές έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν τα οφέλη των κβαντικών τεχνολογιών, ενώ ταυτόχρονα να περιορίσουν τους κινδύνους που ενέχουν. Λαμβάνοντας υπόψη τους μακροπρόθεσμους χρονικούς ορίζοντες και τους χρηματοοικονομικούς κινδύνους, πολλές χώρες έχουν ήδη αναπτύξει εθνικές στρατηγικές και χρηματοδοτικά προγράμματα για την προώθηση των κβαντικών τεχνολογιών. Σύμφωνα με την εν λόγω έκδοση, η υποστήριξη από το δημόσιο τομέα παίζει καθοριστικό, κατά βάση, σε ερευνητικό επίπεδο. Εκτός από τα χρηματοδοτικά μέτρα, η θέσπιση δεικτών για την αξιολόγηση και τη σύγκριση των δυνατοτήτων των κβαντικών τεχνολογιών μπορεί να συμβάλει στην παρακολούθηση της τεχνολογικής προόδου και να καθοδηγήσει τις επενδύσεις.

Οι κβαντικές τεχνολογίες δημιουργούν, επίσης, διάφορες προκλήσεις πολιτικής, καθώς απαιτούν διεθνή συνεργασία για την ανάπτυξή τους. Υπάρχουν ήδη ενδείξεις για έλλειψη δεξιοτήτων στο εργατικό δυναμικό, αλλά και περιορισμοί στις αναδυόμενες αλυσίδες εφοδιασμού κρίσιμων υλικών και εξαρτημάτων, όπως αναφέρεται στην έκδοση. Επιπλέον, η συγκέντρωση των επενδύσεων στις ανεπτυγμένες χώρες κινδυνεύει να εντείνει τις παγκόσμιες ανισότητες και να περιορίσει τα οικονομικά και κοινωνικά οφέλη από τις κβαντικές τεχνολογίες.

Τα ζητήματα της ψηφιακής ασφάλειας, καθώς και της προστασίας της ιδιωτικότητας και της έρευνας δημιουργούν εντάσεις στη διεθνή συνεργασία. Για το λόγο αυτό, είναι απαραίτητη μια κοινή συμφωνία για το πώς πρέπει να αναπτύσσονται και να χρησιμοποιούνται υπεύθυνα οι κβαντικές τεχνολογίες, προκειμένου να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη στις διεθνείς συνεργασίες. Τέλος, εστιάζοντας στις διεθνείς πρωτοβουλίες για τη διακυβέρνηση των κβαντικών τεχνολογιών, η έκδοση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο ΟΟΣΑ πρέπει να εξετάσει την πρόταση για δημιουργία μιας Σύστασης με αρχές που θα ενισχύουν τις κοινές αξίες των μελών – κρατών του.

Για περισσότερες πληροφορίες και πρόσβαση στην πλήρη έκθεση, πατήστε εδώ.

Σχετικά με το Παγκόσμιο Φόρουμ Τεχνολογίας

Το Παγκόσμιο Φόρουμ για την Τεχνολογία (Global Forum on Technology, GFTech) προάγει στρατηγικό διάλογο και ενθαρρύνει τη συνεργασία σε θέματα στην αιχμή των ψηφιακών και τεχνολογικών πολιτικών. To Φόρουμ δημιουργήθηκε το 2023 με στόχο την πρόβλεψη και την προετοιμασία για τις μακροπρόθεσμες ευκαιρίες και τους κινδύνους που συνεπάγονται οι τεχνολογικές εξελίξεις. Παρέχει ένα χώρο για συμπεριληπτικές, πολυμετοχικές και αξιακά θεμελιωμένες συζητήσεις γύρω από συγκεκριμένα θέματα τεχνολογικής πολιτικής, καλύπτοντας κενά που υπάρχουν στα υπάρχοντα Φόρουμ.

Η Επιτροπή Ψηφιακής Πολιτικής του ΟΟΣΑ (Digital Policy Committee, DPC), σε συνεργασία με την Επιτροπή  Επιστημονικής και Τεχνολογικής Πολιτικής (CSTP), ζήτησε από τα μέλη του Φόρουμ να εξετάσουν τις κβαντικές τεχνολογίες, λαμβάνοντας υπόψη τόσο τα πιθανά οφέλη όσο και τους κινδύνους που ενέχουν. Η συζήτηση ξεκίνησε με αφορμή την εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2023 με τίτλο "Future in Flux: Global issues and national strategies" («Το Μέλλον σε Ρευστότητα: Παγκόσμια ζητήματα και εθνικές στρατηγικές») και συγκέντρωσε 340 συμμετέχοντες από 50 χώρες, μεταξύ των οποίων κορυφαίοι τεχνολόγοι και διευθυντές εθνικών προγραμμάτων κβαντικών τεχνολογιών. Βασισμένο σε αυτή την εκδήλωση, το Παγκόσμιο Φόρουμ συγκλήθηκε τον Δεκέμβριο του 2023 και περιλάμβανε 40 ειδικούς από τον τομέα της έρευνας, της βιομηχανίας και των κυβερνήσεων, προερχόμενους από 21 διαφορετικές χώρες.

Ο ρόλος του ΕΚΤ

Συνεργαζόμενος με περισσότερες από 100 χώρες, ο ΟΟΣΑ είναι ένα παγκόσμιο φόρουμ πολιτικής που προωθεί καλές πρακτικές για τη διατήρηση της ατομικής ελευθερίας καθώς και τη βελτίωση της οικονομικής και κοινωνικής ευημερίας των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο.

Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης & Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ), συμμετέχοντας ως Εθνικός Εκπρόσωπος στον ΟΟΣΑ, προωθεί τις θέσεις της Ελλάδας, συνεισφέρει στη διαμόρφωση πολιτικών ψηφιακής οικονομίας, επιστήμης και τεχνολογίας και συμβάλλει με τις δράσεις του στην ψηφιακή αναβάθμιση της χώρας. Πιο συγκεκριμένα, στελέχη του ΕΚΤ συμμετέχουν ενεργά και στο Παγκόσμιο Φόρουμ για την Τεχνολογία (Global Forum on Technology) και δη, στο διάλογο που διεξάγεται για την πρόβλεψη και την αντιμετώπιση μακροπρόθεσμων ευκαιριών και κινδύνων που παρουσιάζει η τεχνολογία. Το Παγκόσμιο Φόρουμ για την Τεχνολογία διευκολύνει τις συζητήσεις χωρίς αποκλεισμούς, με πολλούς ενδιαφερόμενους και βασισμένες σε αξίες για συγκεκριμένα θέματα τεχνολογικής πολιτικής, ανταποκρινόμενη στα κενά στα υφιστάμενα φόρουμ.

Οι Επιτροπές και οι Ομάδες Εργασίες του ΟΟΣΑ, στις οποίες συμμετέχει το ΕΚΤ εκπροσωπώντας τη χώρα, ενισχύουν τη συνεργασία μεταξύ των χωρών μελών του, αλλά και με τα κράτη μη μέλη, σύμφωνα με τη στρατηγική του Οργανισμού για τις παγκόσμιες σχέσεις, στοχεύοντας στην προώθηση της ανταλλαγής εμπειριών και στον συντονισμό των πολιτικών σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.