Digital Economy Outlook 2024: Η ανάπτυξη της ψηφιακής οικονομίας ξεπερνάει τη συνολική ανάπτυξη στις χώρες του ΟΟΣΑ

Η πρόοδος της ψηφιακής μετάβασης των χωρών του ΟΟΣΑ και η ανάπτυξη του τομέα των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) παγκοσμίως, παρουσιάζονται στη νέα έκθεση (πρώτος τόμος) Digital Economy Outlook 2024 του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ),  με τίτλο «Embracing the Technology Frontier». Η έκθεση παρέχει νέες ιδέες για βασικές τεχνολογίες που στηρίζουν το οικοσύστημα της ψηφιακής τεχνολογίας και τις επιπτώσεις τους.

Μερικά από τα κύρια συμπεράσματα της έκθεσης:

• Ο τομέας των ΤΠΕ παρουσιάζει μέσο ρυθμό ανάπτυξης 7,6% το 2023.
• Υπάρχει μεγάλο χάσμα, άνω των 10 ποσοστιαίων μονάδων, μεταξύ των χωρών με τον μεγαλύτερο και τον μικρότερο ρυθμό ανάπτυξης.
• Μεταξύ 2013 και 2024, ο τομέας των ΤΠΕ αυξήθηκε κατά μέσο όρο 6,3%, τρεις φορές ταχύτερα από τη συνολική οικονομία στις 27 χώρες του ΟΟΣΑ.
• Οι επενδύσεις στην Τεχνητή Νοημοσύνη, αλλά και οι κίνδυνοι από τη χρήση της, αυξάνονται με μεγάλο ρυθμό.
• Ζητήματα ψηφιακής πολιτικής, όπως το απόρρητο σε καθηλωτικές τεχνολογίες, η εικονική πραγματικότητα, το μέλλον της ασύρματης συνδεσιμότητας και η αύξηση του διαδικτυακού εκφοβισμού, αποτελούν κύρια θέματα που πρέπει να εξεταστούν από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής.

Χρησιμοποιώντας μεγάλα δεδομένα (big data) και τεχνικές μηχανικής μάθησης (machine-learning techniques), η έκδοση παρέχει νέες εκτιμήσεις του ρυθμού ανάπτυξης του πυρήνα του οικοσυστήματος των ΤΠΕ και εστιάζει στις προοπτικές της τεχνητής νοημοσύνης και στον τρόπο που αυτή μπορεί να ενδυναμωθεί.

Επίσης, η έκδοση προβάλλει τα μέσα με τα οποία οι άνθρωποι, οι επιχειρήσεις και οι οργανισμοί καθώς και οι κυβερνήσεις υιοθετούν τις ψηφιακές τεχνολογίες. Έτσι, τονίζεται η ανάγκη για ασύρματα δίκτυα επόμενης γενιάς προκειμένου να υπάρχει απεριόριστη συνδεσιμότητα από παντού. Επιπροσθέτως, στην έκθεση παρουσιάζεται η αποδεδειγμένη ικανότητα της εικονικής πραγματικότητας (virtual reality) να κλιμακώνεται, ενώ εντοπίζονται οι ευκαιρίες και οι κίνδυνοί της. Τέλος, προβάλλονται ζητήματα σχετικά με την ψυχική υγεία σε ψηφιακά περιβάλλοντα.

Ο τομέας των ΤΠΕ αποτελεί βασικό μοχλό της παγκόσμιας ανάπτυξης. Συνολικά, ο τομέας των ΤΠΕ παρουσίασε αύξηση, κατά μέσο όρο, 6,3% μεταξύ 2013 και 2023, περίπου τρεις φορές ταχύτερα από τη συνολική οικονομία στις 27 χώρες του ΟΟΣΑ.

Πιο αναλυτικά, η έκθεση Digital Economy Outlook 2024 του ΟΟΣΑ δείχνει ότι ο τομέας των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών διατήρησε αυτή την ισχυρή επίδοση κατά το 2023 με μέσο ρυθμό ανάπτυξης 7,6%. Σε πολλές χώρες του ΟΟΣΑ, το 2023 ήταν έτος ρεκόρ για την ανάπτυξη του κλάδου αυτού, με πέντε χώρες του ΟΟΣΑ (Ηνωμένο Βασίλειο, Βέλγιο, Γερμανία, Αυστρία και Ολλανδία) να επιτυγχάνουν ρυθμούς ανάπτυξης άνω του 10% το 2023.

Source: OECD Digital Economy Outlook 2024 (Volume 1)

Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των χωρών, με ένα χάσμα άνω των 10 ποσοστιαίων μονάδων ανάμεσα στις οικονομίες με τους υψηλότερους και τους χαμηλότερους μέσους ρυθμούς ανάπτυξης του κλάδου μεταξύ 2013 και 2023.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης, εκτιμάται ότι ο τομέας ΤΠΕ αναπτύχθηκε στην Ελλάδα με ρυθμό 4%. Ωστόσο, η ταχεία πρόοδος της χρήσης ηλεκτρονικών εφαρμογών που σημειώθηκε στην Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια, συνέβαλε στο να πλησιάσει τον μέσο όρο των άλλων χωρών του ΟΟΣΑ που χρησιμοποιούν τους ιστοτόπους Δημόσιων Αρχών.

Συγκεκριμένα, το ποσοστό αυτό μεταξύ των χρηστών του Διαδικτύου είναι λίγο πάνω από το 70%, έναντι 74% που ήταν ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ. Όσον αφορά το Internet Banking, η χρήση του από τους Έλληνες είναι αρκετά χαμηλότερη καθώς κινείται λίγο πάνω από το 60% έναντι του 76% που ήταν ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα έχει υψηλότερο ποσοστό από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ στη χρήση των τηλεδιασκέψεων (80%).

Η ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης και άλλων τεχνολογιών

Στο μέλλον της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) είναι αφιερωμένο ένα από τα κεφάλαια του Digital Economy Outlook 2024, στο οποίο παρουσιάζονται οι τεχνολογικές εξελίξεις, οι ευκαιρίες και οι προκλήσεις για την οικονομία και την κοινωνία. Όπως επισημαίνεται στην έκθεση, οι επενδύσεις στην ΤΝ, αλλά και οι κίνδυνοι από τη χρήση της, αυξάνονται.

Για παράδειγμα, οι επενδύσεις στην παραγωγική Τεχνητή Νοημοσύνη (generative AI) αυξήθηκαν από 1,3 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ το 2022 σε 17,8 δισεκατομμύρια δολάρια το 2023, ενώ παράλληλα σημειώθηκε 53πλάσια αύξηση των περιστατικών παραγωγής τεχνητής νοημοσύνης και των κινδύνων που αναφέρθηκαν από έγκριτα ειδησεογραφικά μέσα παγκοσμίως από τα τέλη του 2022.

Η υιοθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης επικεντρώνεται στον τομέα των ΤΠΕ, όπου κατά μέσο όρο το 28% των συναφών εταιρειών χρησιμοποίησε τεχνητή νοημοσύνη το 2023 στις χώρες του ΟΟΣΑ, υψηλότερα από οποιονδήποτε άλλο τομέα. Βέβαια, για να συνεχίσουν να προάγονται τα οφέλη της τεχνητής νοημοσύνης, τα ποσοστά διάχυσης πρέπει να αυξηθούν και σε άλλους τομείς.

Source: OECD.AI (accessed on 10 March 2024)

Ο πρώτος τόμος του Digital Economy Outlook 2024 παρέχει νέες πληροφορίες και δεδομένα, τα οποία μπορούν να φανούν ιδιαιτέρως χρήσιμα και στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, προκειμένου να σχεδιάζουν αποτελεσματικές πολιτικές, αφενός αξιοποιώντας τις εξαιρετικές ευκαιρίες των ψηφιακών τεχνολογιών, αφετέρου με τη διαχείριση των σχετικών κινδύνων.

Ενώ, τεχνολογίες όπως το Υπολογιστικό Νέφος (Cloud Computing) και το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (Internet of Things), διαδίδονται ευρέως με γρήγορο ρυθμό, η υιοθέτηση τεχνολογιών που εξαρτώνται από δεδομένα, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, παραμένει χαμηλή.

Αναφορικά με το Υπολογιστικό Νέφος, στην Ελλάδα, το 25%, περίπου, των επιχειρήσεων, που έχουν περισσότερους από 10 εργαζόμενους, χρησιμοποιεί την τεχνολογία αυτή. Όσον αφορά το Διαδίκτυο των Πραγμάτων, η απόκλιση από τις λοιπές χώρες του ΟΟΣΑ είναι χαμηλή, δηλαδή το ποσοστό είναι κοντά στο 20% στην Ελλάδα και στο 27% στον ΟΟΣΑ. Η απόκλιση είναι επίσης μικρότερη για την εφαρμογή της ΤΝ, όπου ο μέσος όρος στον ΟΟΣΑ είναι ακόμη στο 8%. Τέλος, όσον αφορά τα Μεγάλα Δεδομένα (Big Data), το ποσοστό χρήσης στην Ελλάδα είναι κοντά σε αυτό του ΟΟΣΑ (14%).

Στο πρώτο τόμο του Digital Economy Outlook 2024 γίνεται διερεύνηση, επίσης, ορισμένων ζητημάτων ψηφιακής πολιτικής, όπως το απόρρητο σε καθηλωτικές τεχνολογίες, η εικονική πραγματικότητα, το μέλλον της ασύρματης συνδεσιμότητας και η αύξηση των αρνητικών διαδικτυακών συμπεριφορών που επηρεάζουν την ψυχική υγεία, π.χ. του διαδικτυακού εκφοβισμού.

Πιο συγκεκριμένα, επισημαίνεται ότι το συνολικό ποσοστό των νέων που αναφέρουν δυσκολίες στην καθημερινή λειτουργία και αισθάνονται δυστυχισμένοι λόγω της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης αυξήθηκε κατά 49% από το 2017, με το ποσοστό των κοριτσιών να αυξάνεται παραπάνω από δύο φορές από αυτό των αγοριών.

Αυτή η ολοκληρωμένη ανάλυση του ψηφιακού τοπίου προσφέρει ένα πολύτιμο εργαλείο για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής που επιθυμούν να παραμείνουν ενήμεροι για τις επιπτώσεις των τεχνολογικών εξελίξεων στις δημόσιες πολιτικές.

Οι εκτιμήσεις του τομέα των ΤΠΕ του Digital Economy Outlook 2024 βασίζονται σε ένα νέο μοντέλο του ΟΟΣΑ που αξιοποιεί μεγάλα δεδομένα και τεχνικές μηχανικής μάθησης προκειμένου να παράσχει στους φορείς πολιτικής, έγκαιρα, ενημερωμένα και συγκρίσιμα δεδομένα για την οικονομική ανάπτυξη του εν λόγω τομέα. Αυτές οι νέες εκτιμήσεις συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της έλλειψης έγκαιρων στοιχείων για τις επιδόσεις του υπό εξέταση κλάδου και είναι απαραίτητες για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των τομεακών πολιτικών.

Για περισσότερες πληροφορίες και για πρόσβαση στην πλήρη έκθεση, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του Digital Economy Outlook 2024..

Ο ρόλος του ΕΚΤ

Συνεργαζόμενος με περισσότερες από 100 χώρες, ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) είναι ένα παγκόσμιο φόρουμ πολιτικής που προωθεί καλές πρακτικές για τη διατήρηση της ατομικής ελευθερίας καθώς και τη βελτίωση της οικονομικής και κοινωνικής ευημερίας των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο.

Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης & Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ), συμμετέχοντας ως Εθνικός Εκπρόσωπος στον ΟΟΣΑ, προωθεί τις θέσεις της Ελλάδας, συνεισφέρει στη διαμόρφωση πολιτικών ψηφιακής οικονομίας, επιστήμης και τεχνολογίας, και συμβάλλει με τις δράσεις του στην ψηφιακή αναβάθμιση της χώρας.

Οι Επιτροπές και οι Ομάδες Εργασίες του ΟΟΣΑ, στις οποίες συμμετέχει το ΕΚΤ εκπροσωπώντας τη χώρα, ενισχύουν τη συνεργασία μεταξύ των χωρών μελών του, αλλά και με τα κράτη μη μέλη, σύμφωνα με τη στρατηγική του Οργανισμού για τις παγκόσμιες σχέσεις, στοχεύοντας στην προώθηση της ανταλλαγής εμπειριών και στον συντονισμό των πολιτικών σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.