Καλές πρακτικές και ζητήματα για την τεκμηρίωση και ψηφιοποίηση της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς σε εκδήλωση του ΕΚΤ

Με μεγάλη επιτυχία και συμμετοχή ολοκληρώθηκε η διαδικτυακή εκδήλωση "Τεκμηρίωση και ψηφιοποίηση της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς: ζητήματα και καλές πρακτικές" που διοργανώθηκε από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ) και τη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού, την Τρίτη 21 Νοεμβρίου 2023.

Αφορμή για την εκδήλωση στάθηκαν οι εορτασμοί για τα 20 χρόνια από την υπογραφή της Σύμβασης για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (ΑΠΚ) της Ουνέσκο (UNESCO 2003), στο πλαίσιο των οποίων πραγματοποιήθηκε πλήθος εκδηλώσεων διαδικτυακά και με φυσική παρουσία, ανά την επικράτεια, υπό την αιγίδα της Διεύθυνσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς. 

Στόχος της εκδήλωσης, στο πλαίσιο του ευρύτερου προβληματισμού για τη Διαφύλαξη της Αύλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, και μέσα από τη διερεύνηση διαφορετικών προσεγγίσεων, ήταν να τροφοδοτήσει τον διάλογο γύρω από τον ρόλο των ψηφιακών τεχνολογιών ως μέσων για την καταγραφή, την αναπαράσταση, την ερμηνεία, την προβολή και την αξιοποίησή της ΑΠΚ από διαφορετικά κοινά, όπως αυτά της έρευνας, της εκπαίδευσης, του τουρισμού και των δημιουργικών βιομηχανιών. 

Χαιρετίζοντας την εκδήλωση, η Εύη Σαχίνη, διευθύντρια του ΕΚΤ, επισήμανε ότι είναι εξαιρετικά σημαντικό ότι διευρύνεται η αντίληψή μας για την πολιτιστική μας κληρονομιά για να καλύψει τα έθιμα, τις παραδόσεις, την προφορική μας ιστορία και τη γνώση που πηγάζει από παραδοσιακές τεχνικές ώστε μαζί- υλική και άυλη κληρονομιά- να συνθέσουν μια πιο πλήρη εικόνα της ταυτότητας και της ιστορίας μας.

Η ΑΠΚ, ανέφερε η Ε. Σαχίνη, είναι τόσο σημαντικό κομμάτι της ταυτότητάς μας αλλά και αλληλεπιδρά με πολλούς τομείς. Αυτό άλλωστε αποτυπώνεται και στη μεγάλη συμμετοχή στην εκδήλωση, που ξεπέρασε τα 400 άτομα, μεταξύ των οποίων, μέλη της ερευνητικής και της ακαδημαϊκής κοινότητας, πολιτιστικοί διαχειριστές, εργαζόμενοι σε Δήμους, εκπρόσωποι μικρών τοπικών εκπολιτιστικών και εξωραϊστικών συλλόγων, εργαζόμενοι στο υπουργείο πολιτισμού, εκπαιδευτικοί και σύμβουλοι τουριστικής ανάδειξης.

Η σημασία της Σύμβασης της Ουνέσκο για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς

Η Βίλλυ Φωτοπούλου, προϊσταμένη της Διεύθυνσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, εισήγαγε το κοινό στο εννοιολογικό και θεσμικό πλαίσιο που διέπει τη Διαφύλαξη της ΑΠΚ. Μέχρι την υπογραφή της Σύμβασης, ο ορισμός της Πολιτισμικής Κληρονομιάς επικεντρωνόταν στα υλικά μνημεία και κατάλοιπα του πολιτισμού, ενώ η Σύμβαση στρέφει την προσοχή στις κοινωνικές διαδικασίες και πρακτικές μέσα στις οποίες παράγεται ο πολιτισμός.

Η ΑΠΚ αφορά εκφράσεις που διακρίνονται από την προφορικότητα και την ομαδικότητα και συγκροτούν πολιτισμικά φαινόμενα στα οποία συμμετέχουν κοινότητες ανθρώπων. Μέσα από την επιτέλεση ενός στοιχείου ΑΠΚ δημιουργούνται κοινές ταυτότητες και κώδικες και προκύπτει η ανάγκη να το μεταφέρουν στην επόμενη γενιά, γι’αυτό και η ΑΠΚ οφείλει να παραμένει ζωντανή.

Αντίθετα με την υλική κληρονομιά που καλύπτει πεπερασμένους πόρους που χρήζουν προστασίας από ειδικούς - αρχαιολόγους, αρχιτέκτονες, μηχανικούς- για να μείνει αναλοίωτη, η ΑΠΚ αφορά σε ανανεώσιμους πόρους, που όσο πιο πολύ ασκούνται, τόσο ανθούν και εξαπλώνονται και τον πρώτο λόγο στη διαφύλαξη και τη διάδοσή τους έχουν οι ίδιες οι κοινότητες-φορείς που ασκούν το στοιχείο της ΑΠΚ.

Η Β. Φωτοπούλου αναφέρθηκε επίσης στη σημασία της Σύμβασης ως διαχειριστικό εργαλείο για την ΑΠΚ. Για να παραμείνει ζώσα η ΑΠΚ πρέπει να υποστηρίζεται από ένα ολοκληρωμένο σχέδιο υποστήριξης, που, ειδικά όσον αφορά τις παραδοσιακές τέχνες, άπτεται πολλών δημόσιων παρεμβάσεων, ανάμεσα στα άλλα, ως προς το δημογραφικό θέμα, τη φορολογίας, τη χωροταξία και την εκπαιδευτική πολιτική.

Σε αυτό το πλαίσιο, το Μητρώο των εγγεγραμμένων στοιχείων της ΑΠΚ είναι ένα σημαντικό εργαλείο, καταρχάς για την αναγνώρισή τους. Σημαντικές είναι, ακόμη, οι τεχνολογίες πληθοπορισμού χάρη στις οποίες μπορούν να συλλεχθούν πληροφορίες από την κοινότητα για ένα στοιχείο ΑΠΚ. Επιπλέον, οι ΤΠΕ διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ψηφιοποίηση και την προβολή αλλά και συνολικά στην ψηφιακή μετάβαση του χώρου, που θα χρειαστεί να αντλήσει από ανοικτά δημόσια σύνολα δεδομένων και να αξιοποιήσει τεχνολογίες όπως γεωχωρικής αναπαράστασης για να μπορέσει να υποστηρίξει τον σχεδιασμό δημόσιων πολιτικών κατάλληλων για τη διαφύλαξη της ΑΠΚ.

Ψηφιακές μέθοδοι και λαογραφική έρευνα

Στην εισήγησή του ο Ευάγγελος Καραμανές, διευθυντής στο Κέντρο Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, διέτρεξε την ιστορία του Κέντρου που ιδρύθηκε το 1918 (ως Λαογραφικό Αρχείον) και αναφέρθηκε στα βασικά ορόσημα στην εξέλιξη των πρακτικών τεκμηρίωσης και καταγραφής των λαϊκών παραδόσεων από τους ερευνητές του κέντρου. Από την ίδρυσή του, στόχος του Κέντρου ήταν η πραγματοποιήση λαογραφικών αποστολών για τη συλλογή της λαϊκής παράδοσης, η ταξινόμηση του υλικού και η πραγματοποίηση δημοσιεύσεων του υλικού και λαογραφικών μελετών.

Από την αρχή, το Κέντρο Ερεύνης συνέδεσε στενά την έρευνα με τη συνεργασία με μεμονωμένα άτομα, ερασιτέχνες λαογράφους και τοπικούς φορείς στη διαδικασία συλλογής του υλικού. Οι συλλογές του Κέντρoυ περιλαμβάνουν χιλιάδες χειρόγραφα, ηχογραφήσεις, κινηματογραφικά αρχεία, βιβλία και μουσειακά αντικείμενα, τα οποία ξεκίνησαν να ψηφιοποιούνται με ευρωπαϊκά προγράμματα από το 1996.

Η ψηφιοποίηση επέφερε επανεξέταση και τον επανασχεδιασμό εναλλακτικών ταξινομικών σχημάτων υπό το πρίσμα των σύγχρονων θεωρητικών εξελίξεων στις ανθρωπολογικες και λαογραφικές σπουδές. Ο Ε. Καραμανές επεσήμανε ότι η υιοθέτηση των ψηφιακών τεχνολογιών κατέστησε το αρχείο “ζωντανό” συντελλώντας σημαντικά στην ανοικτή του διάχυση μέσα από το ψηφιακό αποθετήριο της Ακαδημίας Αθηνών.

Ακόμη, συνέβαλλε την περαιτέρω ανάδειξή του και μέσα από άλλες πλατφόρμες όπως τον εθνικό συσσωρευτή πολιτιστικού περιεχομένου SearchCulture.gr που προσέφερε επιπλέον λειτουργίες αναζήτησης και πλοήγησης στο υλικό, όπως με τη γεωτοποθέτηση των τεκμηρίων και την ανάδειξη του υλικού μέσα από θεματικές εκθέσεις όπου τα τεκμήρια του ΚΕΕΛ συνομιλούν με τεκμήρια από άλλες συλλογές.

Η χρήση των νέων τεχνολογιών επιτρέπουν την κριτική επανεξέταση του αρχειακού υλικού υπό το πρίσμα των σύγχρονων αναγκών της έρευνας και των μελλοντικών προοπτικών της. Η επόμενη μέρα είναι ψηφιακή, τόνισε ο κος Καραμανές, και το πεδίο είναι τεράστιο.

Ψηφιοποίηση και ανάδειξη τοπικών αρχείων

Στη συνέχεια η ανακοίνωση του Γεωργίου Γάσια, μας μεταφέρθηκε εκ μέρους της Αρχείων Τάξις από τον Χρήστο Χρυσανθόπουλο, ιστορικό και αρχειονόμο με ειδίκευση στην ψηφιακή δημόσια ιστορία. Η Αρχείων Τάξις είναι άλλωστε ένα συλλογικό εγχείρημα μίας ομάδας ιστορικών και αρχειονόμων, το οποίο φιλοδοξεί να συμβάλλει ενεργά στη διάσωση, την ανάδειξη και την αξιοποίηση ιδιαίτερα της αρχειακής πολιτιστικής μας κληρονομιάς.

Ο Χ. Χρυσανθόπουλος παρουσίασε τους στόχους και τη μεθοδολογία του έργου “(Α)όρατη: Η Άυλη πολιτιστική κληρονομιά του Ζαγορίου μέσα από τα ιστορικά αρχεία των κοινοτήτων και καλές πρακτικες για την εμπέδωση μίας σύγχρονης οικολογικής κουλτούρας,” το οποίο υποστηρίκτηκε οικονομικά από την ΔΙΝΕΠΟΚ.

Σκοπός του έργου ήταν, καταρχήν, η διάσωση και η αρχειακή ταξινόμηση του κοινοτικού αρχείου το οποίο περιελάμβανε διοικητικά έγγραφα, έγγραφα των τεχνικών και οικονμικών υπηρεσιών, κλπ, και μέσα από αυτό την άντληση στοιχείων της ΑΠΚ όπως βιωμένες διαχρονικές εμπειρίες και συνήθειες, αντιλήψεις, πρακτικές, κλπ.

Επίκεντρο της διαδικασίας ήταν η συνεργασία με την τοπική κοινότητα που λειτούργησε ως συνδετικός κρίκος ανάμεσα στο αρχείο και τους επιστήμονες. Απώτερος στόχος της προσπάθειας είναι να καλλιεργήσει το έδαφος για τον αναστοχασμό πάνω στα ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι ορεινές κοινότητες ως προς την εγκατάλειψη και την κλιματική αλλαγή και να δοθούν καινούργιες δημιουργικές διέξοδοι.

Στην ψηφιοποίηση μέρους του υλικού, σκοπός του οποίου είναι να εξυπηρετήσει τους στόχους, σημαντική καθοδήγηση προσέφερε ο Οδηγός Καλές Πρακτικές Ποιότητας και Διαλειτουργικότητας που έχει συντάξει το ΕΚΤ και η ομάδα ανάπτυξης του SearchCulture.gr. Ενώ ως τρόπο ψηφιακής ανάδειξης του υλικού η ομάδα σχεδιάζει μία δημιουργική προσέγγιση που θα βασίζεται στο προσωπικό ημερολόγιο του Ιωάννη Σαραλή, λόγιου από την Αρίστη Ζαγορίου και θα συνδυάζει την έρευνα, τη δραματουργία και τη βιωμένη εμπειρία, γιια την ανάδειξη της ΑΠΚ του Ζαγορίου.

Ο ρόλος των δημόσιων βιβλιοθηκών στην καταγραφή της προφορικής ιστορίας

Η Μαρία Βραχλιώτου βιβλιοθηκονόμος στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Σερρών και Υποψήφια Διδάκτωρ στο τμήμα Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας & Μουσειολογίας, στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, μίλησε για το ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι τοπικές βιβλιοθήκες όσον αφορά τη συγκέντρωση, την επιμέλεια και τη διάθεση των προφορικών αφηγήσεων, ειδομένα από την πλευρά του βιβλιοθηκονόμου που σκοπό έχει να διευκολύνει την πρόσβαση για τον χρήστη.

Η ομιλία της Μ. Βραχλιώτου περιελάμβανε μία επισκόπηση της παρούσας κατάστασης αναφορικά με τη δημιουργία αποθετηρίων που συγκεντρώνουν προφορικές μαρτυρίες και ανέπτυξε τη σημασία σχεδιασμού ενός πλάνου διαχείρισης του υλικού που λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες του υλικού (π.χ. πολυθεματικότητα), τις διαδικασίες συλλογής μεταδεδομένων και πληροφοριών πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τη συνέντευξη, την ενδεχόμενη παράλληλη συλλογή υποστηρικτικού υλικού (φωτογραφίες, αντικείμενα, σημειωματάρια, κλπ) όσο και την διασφάλιση της προστασίας της διαχείρισης προσωπικών και ευαίσθητων δεδομένων.

Η Μ. Βραχλιώτου αναφέρθηκε στα πλέον διαδεδομένα πρότυπα τεκμηρίωσης προφορικών ιστοριών για τη διαχείριση των μεταδεδομένων που είναι απαραίτητα για την παροχή πρόσβασης στο υλικό ( MARC/MARCXML, EAD, RDA, PBcore, κλπ), όσο και οντολογιών όπως το CIDOC-CRM ενώ επεσήμανε τη σημασία τόσο της τεκμηρίωσης για μακροχρόνια διατήρηση του υλικού (PREMIS) όσο και τη λήψη μέτρων για τη διασφάλιση των αρχείων (LOCKSS). Τέλος αναφέρθηκε στη σημασία της εξοικείωσης των βιβλιοθηκονόμων με τις αναδυόμενες τεχνολογίες των διασυνδεδεμένων δεδομένων και της μηχανικής μάθησης που αναμένεται να βοηθήσουν σημαντικά στην πρόσβαση στο υλικό.

Ο Ξενοφών Ζαμπούλης, Διευθυντής Ερευνών στο Ινστιτούτο Πληροφορικής του Ιδρύματος Έρευνας και Τεχνολογίας στην Κρήτη παρουσίασε την έρευνα που συντελείται στην ψηφιοποίηση και τεκμηρίωση των παραδοσιακών τεχνών στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών έργων Craeft και Mingei τα οποία συντονίζει το ΙΤΕ. Τα έργα προσπαθούν να αναπτύξουν μία ολοκληρωμένη μεθοδολογία όπου τα υλικά στοιχεία της κληρονομιάς (εργαλεία, υφάσματα, προϊόντα) συνδυάζονται με τα άυλα (ιστορίες, διαδικασίες, γεγονότα, κλπ) για να συνθέσουν την πλήρη εικόνα μίας παραδοσιακής τέχνης όπως της αργυροτεχνίας στα Γιάννενα, της καλλιέργειας της μαστίχας στη Χίο και της Τηνιακής Μαρμαροτεχνίας, περιπτώσεις με τις οποίες τα έργα έχουν καταπιαστεί.

Όσον αφορά τις τεχνολογίες αποτύπωσης, ο Ξ. Ζαμπούλης έδειξε δείγματα της 3Δ ψηφιοποίησης τόσο μεγάλων χώρων και μνημείων όσο και μικρότερων κινητών μνημείων όπως φορεσίες και εργαλεία, την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων σάρωσης για τεκμήρια που απαιτούν την απόδοση μεγάλης λεπτομέρειας όπως σε υφαντικά έργα και τη χρήση τεχνολογιών Motion Capture για την αποτύπωση της κίνησης στις διαδικασίες όπως την ύφανση σε αργαλειό.

Στα έργα έχει χρησιμοποιηθεί ως βάση η γεγονο-κεντρική οντολογία CIDOC-CRM για να μοντελοποιηθούν οι παραδοσιακές τεχνικές ενώ η διαδικασία της τεκμηρίωσης πραγματοποιείται στην πλατφόρμα ResearchSpace, στην οποία έχουν δημιουργηθεί πρότυπα καρτελών τεκμηρίωσης των επιμέρους στοιχείων της αναπαράστασης μίας τεχνικής με την κατάλληλη ενσωμάτωση σημασιολογικών λεξιλογίων (Getty AAT/ CONA/ ULAN, Geonames και τα λεξιλόγια του SearchCulture.gr).

Η αποθήκευση μεγάλων αρχείων πραγματοποιείται στο ευρωπαϊκό αποθετήριο Zenodo. Η μεθοδολογία και τα εργαλεία που παρουσίασε ο Ξ. Ζαμπούλης είναι διαθέσιμα στην κοινότητα για την τεκμηρίωση και άλλων τεχνικών και συλλογών.

Οι λαογραφικές συλλογές στον εθνικό συσσωρευτή πολιτιστικού περιεχομένου SearchCulture

Τέλος, το λόγο έλαβε η Αγάθη Παπανότη, αρχαιολόγος, υπεύθυνη ένταξης συλλογών και σημασιολογικών εμπλουτισμών στον εθνικό συσσωρευτή πολιτιστικού περιεχομένου SearchCulture.gr του ΕΚΤ. Η Α. Παπανότη αναφέρθηκε στις Βασικές προδιαγραφές διαλειτουργικότητας για την ένταξη συλλογών στο SearchCulture.gr που οφείλουν οι φορείς να πληρούν καθώς και στις Καλές Πρακτικές και Προδιαγραφές διαλειτουργικότητας και ποιότητας για τη διαδικτυακή διάθεση ψηφιακού πολιτιστικού περιεχομένου.

Για την ανάπτυξη λειτουργικότητας αναζήτησης και πλοήγησης σε ένα μεγάλο εύρος ψηφιακών συλλογών που περιγράφονται με ανομοιογενή τρόπο, η ομάδα του SearchCulture.gr έχει αναπτύξει μία σειρά από ελεγχόμενα λεξιλόγια για τους τόπους, τα θέματα, τις ιστορικές περιόδους, τα πρόσωπα της ελληνικής ιστορίας και τέχνης, με βάση τα οποία εμπλουτίζει σημασιολογικά τα μεταδεδομένα που συσσωρεύει, διασυνδέοντας και προσδίδοντας επιπλέον εννοιολογικό βάθος στα τεκμήρια. Αναφέρθηκε ακόμη στην επιμέλεια του περιεχομένου που γίνεται με την ανάπτυξη θεματικών συλλογών (βλ. καραγκιόζη, το Ρεμπέτικο, την παραδοσιακή υφαντική και τα πλανόδια επαγγέλματα).

Τέλος, πρότεινε τη δημιουργία ενός λεξιλογίου με τα εγγεγραμμένα στο Εθνικό Ευρετήριο στοιχεία, με βάση το οποίο θα μπορούν επίσης να εμπλουτιστούν τεκμήρια από διαφορετικές συλλογές και σύστησε τη χρήση της υποδομής Semantics.gr του ΕΚΤ σε φορείς και κοινότητες που θέλουν να αναπτύξουν τα δικά τους εξειδικευμένα λεξιλόγια, π.χ. για να περιγράψουν μία τεχνική, ώστε να μπορούν να δημοσιευθούν ως Ανοικτά Διασυνδεδεμένα Δεδομένα, με τρόπο, δηλαδή, μηχαναγνώσιμο και έτσι ώστε να είναι επαναξιοποιήσιμα από άλλες ενδιαφερόμενες κοινότητες.

Η συζήτηση που ακολούθησε έδωσε τη δυνατότητα περαιτέρω εμβάθυνσης σε επιμέρους ζητήματα. Η Β. Φωτοπούλου τόνισε τον πρωτεύοντα ρόλο της κοινότητας στο να αποφασίζει ποιές πλευρές ενός στοιχείου ΑΠΚ και πώς θα διατηρηθούν. Ο Ε. Καραμανές επεσήμανε ότι μία ακόμη αλλαγή που συντελείται στην ψηφιακή έρευνα στη λαογραφία είναι είναι ότι πλέον επικρατεί σχέση ισότητας μεταξύ ειδικών και πληροφορητών και κοινότητας και λαμβάνονται υπόψη περισσότερο ζητήματα δεοντολογίας και ηθικής όπως η λήψη συναίνεσης από τους πληροφορητές, η προστασία των προσωπικών δεδομένων ή και της ανωνυμίας, απ’ότι παλαιότερα.

Ο Ξ. Ζαμπούλης αναφέρθηκε στις διαφορετικές τεχνικές λύσεις που παρουσίαστηκαν και επεσήμανε τη σημασία των σωστών μεταδεδομένων και την υιοθέτηση σημασιολογικών λεξιλογίων ώστε να μπορεί να επιτυγχάνεται αναζήτηση, πλοήγηση και διαλειτουργικότητα μεταξύ διαφορετικών συλλογών, κάτι το οποίο δεν είναι ευρέως κατανοητό ότι δεν προσφέρουν οι πλατφόρμες όπως το youtube ή το facebook, που είναι κατάλληλες μόνο για προβολή.

Στην ανάγκη τήρησης των επιστημονικών μεθόδων στην οργάνωση και διαχείριση των αρχείων και των συλλογών αναφέρθηκε ο Χ. Χρυσανθόπουλος, ως προϋπόθεση για τη σωστή ψηφιοποίηση και προβολή ενός αρχείου.

Κλείνοντας η Α. Παπανότη τόνισε τη σημασία της ποιότητας της ψηφιοποίησης για την εξασφάλιση της ευρείας επανάχρησης του παραγόμενου ψηφιακού υλικού.

Την εκδήλωση συντόνισε η Γεωργία Αγγελάκη, υπεύθυνη ανάπτυξης του δικτύου του SearchCulture.gr, ΕΚΤ.

Δείτε εδώ το βίντεο και εδώ τις παρουσιάσεις της εκδήλωσεις.

Για περισσότερες πληροφορίες, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνούν στη διεύθυνση searchculture@ekt.gr.

Δείτε το βίντεο της εκδήλωσης

Σχετικά με τους διοργανωτές

Η Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, και πιο συγκεκριμένα το Τμήμα Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Διαπολιτισμικών Θεμάτων, είναι η αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού για την προαγωγή, ανάμεσα στα άλλα,  της επιστημονικής καταγραφής και τεκμηρίωσης του Παραδοσιακού και Σύγχρονου Λαϊκού Πολιτισμού και της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, την εφαρμογή των Διεθνών Συμβάσεων για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO 2003) και, σε συνεργασία με τη Γενική Διεύθυνση Σύγχρονου Πολιτισμού, την εφαρμογή της Διεθνούς Συμβάσεως για την Προστασία και Προώθηση της Πολυμορφίας των Πολιτισμικών Εκφράσεων (UNESCO 2005), καθώς και τον σχεδιασμό και την εφαρμογή δράσεων διαφύλαξης των άυλων πολιτιστικών αγαθών που εγγράφονται στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας και στους Καταλόγους της UNESCO.

Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ) είναι ο Εθνικός Συσσωρευτής Ψηφιακού Πολιτιστικού Περιεχομένου και ο διαπιστευμένος εθνικός συσσωρευτής για την ευρωπαϊκή ψηφιακή βιβλιοθήκη Europeana μέσω της υποδομής SearchCulture.gr που αναπτύσσει. Σήμερα, το SearchCulture.gr φιλοξενεί περισσότερα από 810.000 ψηφιακά τεκμήρια, που άπτονται της υλικής και άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς όπως αρχαιολογικά μνημεία, ιστορικά έγγραφα και χειρόγραφα, λαογραφικά αντικείμενα και κειμήλια, έργα καλών τεχνών, θρησκευτικά έργα τέχνης, χαρτογραφικό υλικό, χάρτες και βιβλία. Συμμετέχουν περισσότεροι από 80 φορείς, όπως μουσεία, βιβλιοθήκες, αρχεία, εφορείες και πολιτιστικοί σύλλογοι, μεταξύ των οποίων η Εθνική Πινακοθήκη, η Εθνική Λυρική Σκηνή, το Λαογραφικό Μουσείο Μακεδονίας-Θράκης, το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, το Ίδρυμα Αβέρωφ, κ.ά. Στο SearchCulture.gr συλλέγονται, εμπλουτίζονται σημασιολογικά και ευρετηριάζονται τα περιγραφικά μεταδεδομένα των ψηφιακών τεκμηρίων ως προς τα πρόσωπα, τις ιστορικές περιόδους, τους τύπους των τεκμηρίων, τις τοποθεσίες και τα θέματα, αναδεικνύοντας με μοναδικό τρόπο τις συσχετίσεις ανάμεσά τους, σε όλο το εύρος της ελληνικής ιστορίας.

H αναβάθμιση και η επέκταση του SearchCulture.gr με νέες λειτουργικότητες, πραγματοποιείται από το ΕΚΤ στο πλαίσιο της πράξης “Εθνικό Πληροφοριακό Σύστημα Έρευνας και Τεχνολογίας: Υποδομή Συσσώρευσης, Τεκμηρίωσης και Διάθεσης Ψηφιακού Περιεχομένου με διασφάλιση διαλειτουργικότητας, μακροχρόνιας διατήρησης και ανοικτής πρόσβασης”. Η πράξη υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος “Μεταρρύθμιση του Δημόσιου Τομέα” (ΕΣΠΑ 2014-2020) και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση - Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και εθνικούς πόρους.