Μια διαδικτυακή εκδήλωση για την πολιτιστική γεωγραφία και το SearchCulture.gr από το ΕΚΤ

Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ) διοργάνωσε διαδικτυακή εκδήλωση με τίτλο "12.000 τόποι: O ελληνικός πολιτισμός στον χάρτη του SearchCulture.gr” την Παρασκευή 26 Μαΐου 2023. Την εκδήλωση παρακολούθησαν πάνω από 350 συμμετέχοντες, όπως εκπρόσωποι πολιτιστικών φορέων, μουσείων, βιβλιοθηκονόμοι, αρχειονόμοι, ιστορικοί, μουσειολόγοι, αρχαιολόγοι, αλλά και πολλοί εκπαιδευτικοί πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, φοιτητές και ερευνητές, καθώς και ενδιαφερόμενοι πολίτες, ενώ τα σχόλια ήταν ιδιαίτερα ενθαρρυντικά.

Η εκδήλωση ήταν αφιερωμένη στην πολιτιστική γεωγραφία. Μέσα από παρουσιάσεις και σενάρια χρήσης παρουσιάστηκε η νέα έκδοση του Εθνικού Συσσωρευτή Ψηφιακού Πολιτιστικού Περιεχομένου SearchCulture.gr, που αναπτύσσεται και διατίθεται από το ΕΚΤ. Στη νέα έκδοση αναδεικνύεται η πολιτιστική κληρονομιά μέσα από διαδραστικούς χάρτες και φωτίζονται οι τόποι, οι διαδρομές και οι ιστορίες του Ελληνισμού. Αξιοποιώντας τη γεωγραφική πληροφορία που συνοδεύει τα τεκμήρια, το ΕΚΤ συγκέντρωσε 12.000 τόπους που συνδέονται με τον ελληνικό πολιτισμό, με περισσότερα από 550.000 τεκμήρια να έχουν εμπλουτιστεί με γεωτοποθεσία.

Προλογίζοντας την εκδήλωση, ο Επιστημονικός Υπεύθυνος του SearchCulture.gr, Δρ Χάρης Γεωργιάδης, παρουσίασε το ιστορικό ανάπτυξης του συσσωρευτή και την προστιθέμενη αξία που προσφέρουν οι εκτεταμένοι σημασιολογικοί εμπλουτισμοί στο περιεχόμενο.

Ακολούθως, η Υπεύθυνη Ανάπτυξης του Δικτύου SearchCulture.gr, Γεωργία Αγγελάκη, παρουσίασε τη νέα λειτουργικότητα, που βασίζεται σε γεωχωρικά δεδομένα, παραθέτοντας παραδείγματα πλοήγησης και αναζήτησης, χρήσης των προηγμένων φίλτρων αναζήτησης και των διαδραστικών χαρτών καθώς και ενδεικτικά τεκμήρια από περιοχές της Ελλάδας.

Η Γ. Αγγελάκη επισήμανε ότι ο εμπλουτισμός σε τόπους ανέδειξε ιδιαίτερα συλλογές στις οποίες ο τόπος είναι ιδιαίτερα σημαντικός τρόπος πλοήγησης, όπως είναι για παράδειγμα οι παροιμίες από τη συλλογή του Κέντρου Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών και οι τοπικές φορεσιές φορέων, όπως είναι το Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα, το Λαογραφικό Μουσείο Μακεδονίας-Θράκης κοκ.

Στη συνέχεια η Έλενα Λαγούδη, Υπεύθυνη Επιμέλειας και Ανάδειξης Συλλογών, παρουσίασε το μεθοδολογικό πλαίσιο των σημασιολογικών εμπλουτισμών σε τόπους, εστιάζοντας σε καλές πρακτικές όσον αφορά τα γεωγραφικά και γεωχωρικά δεδομένα στην τεκμηρίωση. Η Ε. Λαγούδη περιέγραψε τις προκλήσεις που αντιμετώπισε η ομάδα επιμέλειας του SearchCulture.gr όσον αφορά τον προσδιορισμό και την αποσαφήνιση τοπωνυμίων, και τις λύσεις που δόθηκαν ανά περίπτωση.

Στην επόμενη παρουσίαση, η Ε. Λαγούδη, μίλησε για την αξιοποίηση των ψηφιακών χαρτών ως γεννητριών αφήγησης, μέσα από το παράδειγμα των 10 νέων θεματικών εκθέσεων για τη Μικρά Ασία. Όπως τόνισε η Ε. Λαγούδη, μετά τον εορτασμό για τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή, ήταν σημαντικό να αναγνωριστεί και να προβληθεί η μακραίωνη παρουσία του ελληνισμού στη Μικρά Ασία, και οι νέες θεματικές εκθέσεις την τεκμηριώνουν με τον πιο σύγχρονο και διαδραστικό τρόπο.

Αξιοποιώντας την εκτεταμένη επιμέλεια που έγινε στα τοπωνύμια της Μικράς Ασίας, ο χρήστης μπορεί να αναζητήσει και να δει όλα τα προηγούμενα τοπωνύμια ενός οικισμού ή μιας πόλης, καθώς αυτά συγκεντρώθηκαν στο Λεξιλόγιο Geonames του ΕΚΤ, ως διαδοχικές επανεγγραφές του χώρου μέσα στον χρόνο και είναι αναζητήσιμες ως Εναλλακτικές Ονομασίες.

Μετά από μια σύντομη παρουσίαση των εκθέσεων και της μεθοδολογίας ανάπτυξής τους, έγινε κάλεσμα στους συμμετέχοντες του σεμιναρίου να τις εξερευνήσουν οι ίδιοι, απολαμβάνοντας την σχεδόν απτική ποιότητα της ανακάλυψης σε χάρτη τεκμηρίων με βιωματικό τρόπο.

Η τελευταία παρουσίαση του σεμιναρίου έγινε από την Υπεύθυνη Συγκομιδής Συλλογών και Σημασιολογικών Εμπλουτισμών, Αγάθη Παπανότη, η οποία παρουσίασε σενάρια χρήσης. Η Α. Παπανότη ταξίδεψε τους συμμετέχοντες στον κόσμο του SearchCulture.gr μέσα από δύο άκρως ενδιαφέροντα παραδείγματα. Το πρώτο αφορούσε την κυκλοφορία των αρχαίων νομισμάτων, τη σχέση τους με τις ελληνικές πόλεις και τις αποικίες τους και πρότεινε διαδρομές ανακάλυψης μέσα από τους χάρτες.

Το δεύτερο σενάριο εστίαζε στα Πρόσωπα και τους Χάρτες, παρακολουθώντας τον βίο και το έργο μιας σημαντικής προσωπικότητας, του συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη, μέσα από τεκμήρια που φωτίζουν τους τόπους στους οποίους έζησε και δημιούργησε.

Το σεμινάριο έκλεισε με συζήτηση, με θέματα που αφορούσαν ζητήματα γεωγραφικής τεκμηρίωσης, αξιοποίησης του SearchCulture.gr για την πολιτιστική διπλωματία και συνεργασίας με φορείς έρευνας για τον εμπλουτισμό του Λεξιλογίου με περισσότερα αρχαία τοπωνύμια και για τον ελλαδικό χώρο.

Τα σχόλια των συμμετεχόντων ήταν πολύ θερμά και ενθαρυντικά και η εκδήλωση έκλεισε σε θετικό κλίμα.

Αξίζει να αναφερθούν μερικά από τα σχόλια των συμμετεχόντων:

“Συγχαρητήρια για τη σφαιρική θεώρηση στον σχεδιασμό και την έκταση της δουλειάς. Θα αξιοποιηθεί σίγουρα.”

“Τι ομορφη δουλεια! Τι 'ταξίδια' ανοίγονται μπροστα μας!”

“Καταπληκτικά "ταξίδια" και αυτό των νομισμάτων και το βιογραφικό ταξίδι...Εξαιρετικές ιδέες για εκπαιδευτικά  σενάρια! Πολλά μπράβο!”

Το πρόγραμμα της εκδήλωσης και οι παρουσιάσεις των ομιλητών είναι διαθέσιμα εδώ, ενώ ολόκληρο το βίντεο της εκδήλωσης βρίσκεται στο κανάλι του ΕΚΤ στο YouTube και μπορείτε να το βρείτε εδώ.

Το βίντεο της εκδήλωσης

Το SearchCulture.gr

Το SearchCulture.gr, που αναπτύσσεται και διατίθεται από το ΕΚΤ, είναι ο Εθνικός Συσσωρευτής Ψηφιακού Πολιτιστικού Περιεχομένου και ο διαπιστευμένος εθνικός συσσωρευτής για την ευρωπαϊκή ψηφιακή βιβλιοθήκη Europeana. Συλλέγει τα μεταδεδομένα και τις εικόνες προεπισκόπησης των ψηφιακών πολιτιστικών πόρων από τους ιστότοπους και τα αποθετήρια των φορέων που συμμετέχουν και τα δημοσιεύει εμπλουτισμένα στην Πύλη Αναζήτησης.

H αναβάθμιση και η επέκταση του συσσωρευτή SearchCulture.gr με νέες λειτουργικότητες, πραγματοποιείται από το ΕΚΤ στο πλαίσιο της πράξης “Εθνικό Πληροφοριακό Σύστημα Έρευνας και Τεχνολογίας: Υποδομή Συσσώρευσης, Τεκμηρίωσης και Διάθεσης Ψηφιακού Περιεχομένου με διασφάλιση διαλειτουργικότητας, μακροχρόνιας διατήρησης και ανοικτής πρόσβασης”. Η πράξη υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος “Μεταρρύθμιση του Δημόσιου Τομέα” (ΕΣΠΑ 2014-2020) και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση - Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και εθνικούς πόρους.