9ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ιστορίας, Φιλοσοφίας και Διδακτικής των Φυσικών Επιστημών

Το Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης (ΜΙΘΕ) του Πανεπιστημίου Αθηνών διοργανώνει το 9ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ιστορίας, Φιλοσοφίας και Διδακτικής των Φυσικών Επιστημών, το οποίο θα λάβει χώρα, από τις 11 έως τις 13 Νοεμβρίου, στο Μαράσλειο Διδασκαλείο στην Αθήνα. Στόχος του φετινού συνεδρίου είναι, αξιοποιώντας την συσσωρευμένη εμπειρία των προηγούμενων διοργανώσεων, να μεταφέρει τη συζήτηση στο επίπεδο των προγραμμάτων διδασκαλίας με θέμα: "Μια άλλη επιστημονική εκπαίδευση είναι δυνατή (;)".

Το συνέδριο απευθύνεται: σε ανθρώπους που μελετούν την Ιστορία, τη Φιλοσοφία και τη Διδακτική των Επιστημών ή τον καθ’ οιονδήποτε τρόπο συνδυασμό τους, σε ακαδημαϊκούς ερευνητές, μεταπτυχιακούς φοιτητές, ανθρώπους που διδάσκουν σε οποιαδήποτε βαθμίδα της εκπαίδευσης, σε όσους και όσες συμμετέχουν στην άτυπη εκπαίδευση, καθώς και σε συναφείς εθελοντικές και κινηματικές πρωτοβουλίες, προσδοκώντας μάλιστα να επωφεληθεί από τη μέχρι τώρα αχαρτογράφητη εμπειρία τέτοιων δράσεων. Τέλος, απευθύνεται σε όσους ασχολούνται με τη δημόσια κατανόηση της επιστήμης (επαγγελματίες της επικοινωνίας, στελέχη μουσείων και φορείς πολιτισμικών δράσεων), προκειμένου να διερευνήσει τις δυνατότητες και τις συνέπειες διεύρυνσης της προβληματικής για μια άλλη επιστημονική εκπαίδευση στη δημόσια σφαίρα. 

Τα Πανελλήνια Συνέδρια Ιστορίας, Φιλοσοφίας και Διδακτικής των Φυσικών Επιστημών ξεκίνησαν το 2001 και έχουν αποτελέσει, όλα αυτά τα χρόνια, σημείο αναφοράς για τους ανθρώπους που προβληματίζονται γύρω από τη σχέση της Ιστορίας και της Φιλοσοφίας των Επιστημών με τη διδακτική θεωρία και πράξη. Ερευνητές και ερευνήτριες από τον ακαδημαϊκό χώρο, στελέχη που επεξεργάζονται εκπαιδευτικές πολιτικές, αλλά και άνθρωποι που αντιμετωπίζουν τα σχετικά προβλήματα στο επίπεδο της διδακτικής πρακτικής έχουν συνεισφέρει στη διαμόρφωση μιας ευρείας προβληματικής γύρω από αυτά τα ζητήματα.

Φέτος, για πρώτη φορά, τη διοργάνωση του 9ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Ιστορίας, Φιλοσοφίας και Διδακτικής των Φυσικών Επιστημών την αναλαμβάνει όχι ένα τμήμα Παιδαγωγικών, αλλά ένα τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης. Η συσσωρευμένη εμπειρία των προηγούμενων συνεδρίων σε συνδυασμό με την αλλαγή οπτικής γωνίας που συνεπάγεται η διοργάνωση του συνεδρίου από το ΜΙΘΕ προσφέρει την ευκαιρία να αποτιμηθεί η προβληματική που έχει αναπτυχθεί μέχρι τώρα, να επαναδιατυπωθούν τα ερωτήματα που προσανατόλισαν τις θεωρητικές αναζητήσεις και να μεταφερθεί η συζήτηση στο επίπεδο των προγραμμάτων διδασκαλίας: 

• Με ποιο τρόπο η Ιστορία και η Φιλοσοφία των Επιστημών μπορούν να συμβάλουν στον επανασχεδιασμό των προγραμμάτων διδασκαλίας;
• Σε ποιο βαθμό η Ιστορία και η Φιλοσοφία των Επιστημών μπορούν να αποτελέσουν αυτόνομα αντικείμενα διδασκαλίας και ποια είναι η θέση τους σε ένα σύγχρονο πρόγραμμα διδασκαλίας;
• Τι είδους εντάσεις προκαλεί η συνύπαρξη της Ιστορίας και της Φιλοσοφίας των Επιστημών με τη διδακτική μεθοδολογία μεταφοράς της γνώσης και τι προοπτικές διανοίγει η προσπάθεια υπέρβασης αυτών των εντάσεων;

Ταυτόχρονα, το 9ο Συνέδριο Ιστορίας, Φιλοσοφίας και Διδακτικής των Φυσικών Επιστημών θα προσπαθήσει να διευρύνει την προβληματική της συζήτησης προς την κατεύθυνση της κριτικής εκπαίδευσης. Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο γινόμαστε αποδέκτες ενός λόγου από τον χώρο της ιστοριογραφίας που συναρτά την άσκηση της ιστορίας με την άρθρωση κριτικού λόγου για το παρόν. Η ιστορία των επιστημών αποτελεί κεντρική συνιστώσα αυτού του εγχειρήματος στο βαθμό που οι επιστήμες αποτελούν ακρογωνιαίο λίθο του δυτικού πολιτισμού. Η συμπόρευσή της μάλιστα με τη φιλοσοφία των επιστημών, η οποία είναι εγγενώς συνυφασμένη με την κριτική εξέταση των επιστημονικών μεθόδων και των συναφών αξιώσεων αλήθειας συγκροτεί ένα ρεύμα στοχασμού, το οποίο μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά σε μια αναθεώρηση του περιεχομένου και των στόχων της εκπαίδευσης στις φυσικές επιστήμες.

• Με ποιο τρόπο μπορούμε να αξιοποιήσουμε την ιστορία και τη φιλοσοφία των επιστημών για να αναστοχαστούμε το ρόλο των επιστημών στο πλαίσιο της τυπικής και της άτυπης εκπαίδευσης;
• Πώς συμβάλει ο αναστοχασμός αυτός αφενός στη βαθύτερη και ουσιαστικότερη κατανόηση των επιστημών και, αφετέρου, στην ενίσχυση της κριτικής σκέψης των εκπαιδευόμενων;
• Πώς μπορεί να αξιοποιηθεί η εξοικείωση των εκπαιδευτικών με τις έννοιες και τους προβληματισμούς της ιστορίας και της φιλοσοφίας των επιστημών στη διδασκαλία τόσο των επιστημονικών όσο και των ανθρωπιστικών μαθημάτων;
• Σε ποιο βαθμό η ανάδειξη της πολιτισμικής διάστασης της επιστημονικής γνώσης στο σχολείο και στην άτυπη εκπαίδευση μπορεί να συμβάλλει στον επαναπροσδιορισμό των σχέσεων ανάμεσα στις φυσικές επιστήμες και τον πολιτισμό; 

Η εγγραφή των συνέδρων και η τελετή έναρξης θα πραγματοποιηθούν την Πέμπτη 10 Νοεμβρίου 2016 σύμφωνα με το ακόλουθο πρόγραμμα: https://hpsst.wordpress.com/.