Ολοκληρώθηκε με επιτυχία η εναρκτήρια εκδήλωση του προγράμματος DARIAH-GR Ανάπτυξη της Ελληνικής Ερευνητικής Υποδομής για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες, που διοργάνωσε η Ακαδημία Αθηνών και το Δίκτυο Υποδομών για την Έρευνα στις Ανθρωπιστικές Επιστήμες (ΔΥΑΣ), στις 7 και 8 Απριλίου. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στην Ανατολική Αίθουσα του Μεγάρου της Ακαδημίας Αθηνών.
Την πρώτη ημέρα, έγινε η επίσημη παρουσίαση του έργου, με συμμετοχή Ελλήνων και ξένων εισηγητών που αναφέρθηκαν στις πρόσφατες εξελίξεις στον χώρο των ανθρωπιστικών επιστημών και τις προοπτικές έρευνας με τη χρήση της ψηφιακής μεθοδολογίας και τεχνολογίας.
Ο Laurent Romary, διευθυντής του DARIAH-EU, του οποίου η Ελλάδα είναι ιδρυτικό μέλος, ανέπτυξε το χρονικό συγκρότησης της Ευρωπαϊκής Ψηφιακής Υποδομής για τις Τέχνες και τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες από το 2006 έως σήμερα (μέλη, υπηρεσίες, δράσεις) και εξήγησε τον τρόπο με τον οποίον συνδέεται με την αντίστοιχη ελληνική υποδομή.
Στη συνέχεια, η Ελένη Κατσιαδάκη, συντονίστρια του Προγράμματος από την Ακαδημία Αθηνών, περιέγραψε το ιστορικό δημιουργίας της Ελληνικής Ερευνητικής Υποδομής από το 2008, αφού πρώτα αναφέρθηκε σε ελληνικά ερευνητικά προγράμματα των τελευταίων δεκαετιών. Ο Πάνος Κωνσταντόπουλος, καθηγητής πληροφορικής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και υπεύθυνος της Μονάδας Ψηφιακής Επιμέλειας του Ερευνητικού Κέντρου 'Αθηνά', παρουσίασε την τρέχουσα κατάσταση σε σχέση με την αξιοποίηση των ψηφιακών πόρων, τη μεθοδολογία, τις προκλήσεις, και τις προβλεπόμενες υπηρεσίες που θα παρέχει η εθνική Υποδομή.
Στη θεματική ενότητα 'Ψηφιακή Τεχνολογία: Προοπτικές στις Ανθρωπιστικές Επιστήμες και τον Πολιτισμό' συμμετείχαν ο Franco Niccolucci, υπεύθυνος του ευρωπαϊκού προγράμματος 'ΑΡΙΑΔΝΗ', που αποσκοπεί στη διασύνδεση και διαχείριση αρχαιολογικών δεδομένων, o καθηγητής Seamus Ross, από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο, που συγκεφαλαίωσε την πορεία των Ψηφιακών Ανθρωπιστικών Επιστημών, αξιολόγησε τα αποτελέσματα της διάχυσής τους και έθεσε τις νέες προκλήσεις για τον κλάδο, και ο Φίλιππος Τσιμπόγλου, διευθυντής της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδας, ο οποίος μίλησε για τις απαιτήσεις μιας βιβλιοθήκης στην ψηφιακή εποχή και τα ζητήματα που απορρέουν από τη βιβλιοθηκονομική πρακτική (καταλογογράφιση, δόμηση οντολογιών, χρησιμοποιούμενα πρότυπα περιγραφής κ.λπ.).
Η τρίτη ενότητα είχε στόχο την προβολή ελληνικών παραδειγμάτων εφαρμογής των νέων τεχνολογιών στις ανθρωπιστικές επιστήμες. Ο αναπληρωτής καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Κωνσταντίνος Παπαοδυσσεύς παρουσίασε εφαρμογές της υπολογιστικής μηχανικής και των μαθηματικών στην Αρχαιομετρία και την Αρχαιολογία (αυτόματη αναγνώριση των συγγραφέων 'χεριών' αρχαίων κειμένων σε βυζαντινούς κώδικες, ανασύνθεση θραυσμάτων σε προϊστορικές τοιχογραφίες της Τίρυνθας, της Θήρας και των Μυκηνών, προσδιορισμός της τεχνοτροπίας χρωματισμού των τοιχογραφιών μέσω των διακοσμητικών μοτίβων, όπως η σπείρα του Αρχιμήδη).
Ακολούθησαν ο Αθανάσιος Σίδερης, επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Πράγας, ο οποίος μίλησε για την εγκυκλοπαιδική πρόκληση σήμερα, με αφορμή την ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια του Ελληνικού Κόσμου (1999-2012), ενώ ο Ίων Ανδρουτσόπουλος, αναπληρωτής καθηγητής Πληροφορικής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και συνεργαζόμενος ερευνητής στη Μονάδα Ψηφιακής Επιμέλειας του Ερευνητικού Κέντρου 'Αθηνά', ανέδειξε εφαρμογές επεξεργασίας της φυσικής γλώσσας στην πολιτιστική κληρονομιά και τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες.
Κεντρικός εισηγητής της δεύτερης ημέρας ήταν ο ιστορικός Δρ. Haim Gertner, ο οποίος παρουσίασε τον τρόπο πρόσβασης και συσχέτισης τεκμηρίων και δεδομένων στο κέντρο μελέτης της ιστορίας του Ολοκαυτώματος Yad Vashem.του οποίου προΐσταται. Το Yad Vashem παρέχει ανοικτή πρόσβαση μέσω διαδικτύου στο αρχειακό του υλικό και βρίσκεται στην αιχμή της ψηφιακής ανάδειξης της γνώσης και της διαχείρισης της πληροφορίας.
Πέραν της κεντρικής εισήγησης, η δεύτερη μέρα ήταν μια συνάντηση εργασίας με στόχο την ειδικότερη ενημέρωση για τους σκοπούς και τη λειτουργία της Υποδομής DARIAH-GR. Οι σχετικές παρουσιάσεις έγιναν από την Ελένη Κατσιαδάκη και τον Κωστής Δάλλα, επισκέπτη καθηγητή στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο και συνεργαζόμενο ερευνητή στη Μονάδα Ψηφιακής Επιμέλειας του Ερευνητικού Κέντρο 'Αθηνά'. Ακολούθησαν δύο στρογγυλά τραπέζια όπου οι εισηγητές κλήθηκαν να διατυπώσουν τις απόψεις τους πάνω σε δύο ερωτήματα: 'Τι μπορεί να προσφέρει η Υποδομή στην έρευνα και τους ερευνητές' και 'Πώς συμμετέχουμε στην Υποδομή'. Στο τέλος κάθε ενότητας υπήρξε εκτενής συζήτηση με το ακροατήριο.