Μια νέα υποδομή που θα επιτρέπει την αποδοτική και αξιόπιστη αποθήκευση δεδομένων ανάλογα με το περιεχόμενο τους αναπτύσσεται στο πλαίσιο του έργου VISION Cloud (Virtualized Storage Services Foundation for the Future Internet), στο οποίο συμμετέχει το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Συστημάτων Επικοινωνιών και Υπολογιστών (ΕΠΙΣΕΥ) του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.
Στόχος του ερευνητικού έργου VISION Cloud είναι να προάγει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την ανάπτυξη μιας ισχυρής υποδομής για αξιόπιστη και αποτελεσματική παροχή υπηρεσιών αποθήκευσης δεδομένων, διευκολύνοντας έτσι τη σύγκλιση των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών (ICT), των Μέσων Ενημέρωσης και των Τηλεπικοινωνιών.
H υποδομή αυτή θα υποστηρίξει την ανάπτυξη υπηρεσιών δεδομένων και αποθήκευσης, παρέχοντας εγγυήσεις στην ποιότητα εξυπηρέτησης και στην ασφάλεια με ανταγωνιστικό κόστος. Με αυτό τον τρόπο το VISION Cloud θέτει τα θεμέλια για το Διαδίκτυο του μέλλοντος.
Το έργο έχει συνολiκό προϋπολογισμό 15,67 εκατομμύρια ευρώ και συγχρηματοδοτείται από το 7ο Πρόγραμμα Πλαίσιο για την Έρευνα της ΕΕ. Εκτός από την ερευνητική ομάδα του ΕΠΙΣΕΥ (με επιστημονικό υπεύθυνο την καθηγήτρια Θεοδώρα Βαρβαρίγου του Εργαστηρίου Τηλεπικοινωνιών της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Η/Υ του ΕΜΠ) συμμετέχουν 14 ακόμα πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα, κατασκευαστές εξοπλισμού και πολυεθνικές επιχειρήσεις από το Ισραήλ, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία, την Ισπανία, τη Ιταλία, τη Σουηδία, τη Γαλλία, τη Νορβηγία και την Ολλανδία.
Τα κύρια παραδοτέα του VISION Cloud είναι μια πιλοτική υποδομή βασισμένη σε υπολογιστικό νέφος (cloud) που στηρίζεται στα ανοιχτά πρότυπα και τις νέες τεχνολογίες, η οποία θα είναι ικανή για βελτιστοποιημένες υπηρεσίες δεδομένων. Η εικονικοποίηση (virtualization) θα παίζει σημαντικό ρόλο, ενώ η υποδομή θα υποστηρίζει αναδυόμενες Telco/Media υπηρεσίες που δεν υποστηρίζονται σήμερα. Στόχος είναι να βελτιωθούν σημαντικά η παραγωγικότητα κατά την παροχή υπηρεσιών, η ποιότητα, η διαθεσιμότητα, η αξιοπιστία και το κόστος. Το έργο θα προωθήσει τις τελευταίες τεχνολογικές εξελίξεις σε διάφορες διαστάσεις προτείνοντας:
- Ένα νέο μοντέλο αποθήκευσης των δεδομένων: Το κλασσικό μοντέλο αποθήκευσης δεδομένων που βασίζεται σε μία ιεραρχία καταλόγων και αρχείων δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε περιβάλλοντα υπολογιστικού νέφους. Για αυτό το λόγo θα αναπτυχθεί ένα νέο μοντέλο όπου η μονάδα αποθήκευσης είναι ένα αντικείμενο δεδομένων (data-object) το οποίο μπορεί να έχει οποιοδήποτε μέγεθος και μορφή. Τα γνωρίσματα αυτού του αντικειμένου (μετα-δεδομένα ή meta-data) θα μπορούν να ορισθούν τόσο από το σύστημα όσο και από τον χρήστη και θα χρησιμοποιούνται για τη βέλτιστη διαχείριση της πληροφορίας.
- Φορητότητα δεδομένων χωρίς περιορισμούς: Στόχος του έργου είναι η λύση του προβλήματος του αποκλεισμού της φορητότητας (data-locking) κατά το οποίο είναι σχεδόν αδύνατη η μεταφορά δεδομένων από ένα πάροχο σε κάποιον άλλο. Με τον τρόπο αυτό θα είναι δυνατή η επίτευξη 'ομοσπονδίας' δεδομένων μεταξύ διαφορετικών παρόχων, που θα επιτρέψει στον τελικό χρήστη τον διαμοιρασμό τον δεδομένων του σε διαφορετικές υποδομές χωρίς περιορισμούς στην πρόσβαση σε αυτά. Νέο μοντέλο υπολογιστικών διεργασιών: Για να εκτελεστούν υπολογισμοί πάνω σε κάποια δεδομένα είναι σύνηθες να μεταφέρονται τα δεδομένα αυτά κόντα στους πόρους που έχουν υπολογιστική ισχύ. Αναπτύσσοντας ένα νέο προγραμματιστικό περιβάλλον θα είναι δυνατόν να ορίζονται υπολογισμοί (π.χ. η συμπίεση ενός αρχείου) οι οποίοι θα μπορούν να μεταφερθούν και εκτελεστούν κοντά στα δεδομένα, αποφεύγοντας τη μεταφορά μεγάλου όγκου δεδομένων καθώς και του κόστους που αυτή συνεπάγεται.
- Πρόσβαση στα δεδομένα με βάση το εννοιολογικό τους περιεχόμενο: Η πρόσβαση στα δεδομένα είναι πολύ πιο αποδοτική και φιλική προς τον χρήστη αν βασίζεται στα περιεχόμενο των δεδομένων, καθώς και στη σχέση μεταξύ τους. Έτσι ο χρήστης θα είναι δυνατόν να αναζητήσει ακριβώς την πληροφορία που επιθυμεί και δεν περιορίζεται απλά στον όνομα ενός αρχείου ή τη θέση του σε μία ιεραρχική δομή.
- Νέες δυνατότητες για τα υπολογιστικά νέφη: Στο πλαίσιο του έργου θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση σε τομείς όπως η παροχή δεσμεύσεων ως προς το παρεχόμενο επίπεδο της υπηρεσίας, η ασφάλεια των δεδομένων και η συμμόρφωση με διεθνείς κανόνες του απορρήτου των πληροφοριών, θέματα που θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη από οποιαδήποτε προσπάθεια ανάπτυξης μίας ολοκληρωμένης λύσης υπολογιστικού νέφους.
Όπως προκύπτει από τα ανωτέρω, στόχος είναι να δοθεί η δυνατότητα στους χρήστες να μπορούν να αξιοποιήσουν τα αποθηκευμένα δεδομένα στο υπολογιστικό νέφος, όπως να τα εντοπίσουν, να τα μεταφέρουν, να δουλέψουν με αυτά, να έχουν πρόσβαση σε μεγάλες 'αποθήκες δεδομένων' και να μπορούν να τα αποθηκεύουν με ασφάλεια. Στο μέλλον οι υποδομές υπολογιστικού νέφους θα παρέχουν ευελιξία και πλήθος υπηρεσιών που θα επιτρέπουν στους χρήστες να αξιοποιούν μεγάλες ποσότητες δεδομένων.