Την υιοθέτηση Οδηγίας για τη χορήγηση 'επιστημονικής βίζας' που θα διευκολύνει την κινητικότητα των ερευνητών από τρίτες χώρες στην ΕΕ εξετάζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μετά από πρόταση των Γενικών Διευθύνσεων 'Έρευνας' και 'Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων'.
Η Οδηγία για την 'επιστημονική βίζα' αφορά όλους τους ερευνητές από τρίτες χώρες, οι οποίοι δραστηριοποιούνται στον τομέα της γνώσης και της καινοτομίας, και προβλέπει την επίσπευση των διαδικασιών για την είσοδό τους στην ΕΕ. Συγκεκριμένα, έχει προταθεί η χορήγηση άδειας παραμονής από τις αρμόδιες υπηρεσίες των κρατών μελών εντός 30 ημερών.
Οι ερευνητικοί οργανισμοί, στους οποίους θα απασχολούνται οι ερευνητές κατά την περίοδο παραμονής τους στην ΕΕ, οφείλουν να πιστοποιούν τη συνεργασία τους με μια 'συμφωνία υποδοχής' (hosting agreement), που θα περιλαμβάνει αναλυτικά στοιχεία για το ερευνητικό έργο στο οποίο θα εμπλακεί ο συγκεκριμένος ερευνητής, την επιστημονική του κατάρτιση, τα οικονομικά μέσα και την ασφάλισή του, κ.λπ. Σημειώνεται ότι η Οδηγία καλύπτει όλες τις μορφές συμβολαίων, όπως για παράδειγμα, υποτροφίες, προγράμματα κατάρτισης, κ.λπ.
Μετά τη χορήγηση της 'επιστημονικής βίζας', ο ερευνητής θα μπορεί να κινείται ελεύθερα στις χώρες Schengen για την παρακολούθηση συνεδρίων, ενώ δεν θα είναι πλέον υποχρεωμένος να επιστρέψει στην χώρα καταγωγής του για να υποβάλει αίτηση παράτασης της παραμονής του στην ΕΕ.
Σχολιάζοντας την πρωτοβουλία αυτή, ο κ. Raffaele Liberali, Διευθυντής της Διεύθυνσης 'Ανθρώπινος παράγοντας, κινητικότητα και δράσεις Marie Curie', τόνισε πως η ΕΕ λαμβάνει σημαντικά μέτρα για τη διευκόλυνση της εισόδου των ερευνητών από τρίτες χώρες, την ίδια περίοδο που οι ΗΠΑ κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση. Τα μέτρα αυτά αποτελούν ένα πραγματικό άνοιγμα ευκαιριών.
Τα κράτη μέλη έχουν ήδη συζητήσει τα παραπάνω μέτρα, με τη μέθοδο του ανοιχτού συντονισμού, για τη διαμόρφωση των βασικών αρχών της πολιτικής και την επίσπευση της εφαρμογής της Οδηγίας. Η Οδηγία αποτελεί προτεραιότητα της ιρλανδικής και της ολλανδικής προεδρίας, ενώ στόχος είναι η υπογραφή πολιτικής συμφωνίας το καλοκαίρι του 2004.