Ισότητα των φύλων στην ψηφιακή εποχή - Ο ρόλος του ΕΚΤ

Οι ψηφιακές δεξιότητες αποτελούν όλο και περισσότερο τη βάση για την εξέλιξη των ευρωπαϊκών και παγκόσμιων κοινωνιών και οικονομιών και μαζί με τις ψηφιακές τεχνολογίες συνθέτουν τον ψηφιακό μετασχηματισμό τους. Η μετάβαση στην ψηφιακή εποχή, όπως ανέδειξε και η πρόσφατη υγειονομική κρίση εξαιτίας της πανδημίας COVID-19, απαιτεί την κατοχή ψηφιακών ικανοτήτων από το σύνολο του πληθυσμού, προκειμένου να διασφαλίσουν την πλήρη συμμετοχή τους στην κοινωνική και επαγγελματική ζωή.

Ωστόσο, παρά τη σημαντική πρόοδο που έχει σημειωθεί τα τελευταία χρόνια αναφορικά με τη συμμετοχή των γυναικών σε τομείς Έρευνας και Ανάπτυξης, καθώς και την ενασχόλησή τους στον τομέα των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ – ICT), μόλις το 17% των απασχολούμενων και το 19% των επιχειρηματιών σε ΤΠΕ κλάδους στην Ευρώπη είναι γυναίκες, σύμφωνα με το Women in Digital Scoreboard (WiD) της ΕΕ.

Επιπλέον, παρά την αυξανόμενη ζήτηση εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού σε τεχνολογικούς τομείς, μόλις το 9,9% των γυναικών ηλικίας 16-24 ετών στην ΕΕ, διαθέτουν γνώσεις προγραμματισμού (programming skills) σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του OOΣΑ. Οι λόγοι ποικίλλουν, με κύριες αιτίες το χαμηλό ποσοστό των γυναικών που σπουδάζουν Φυσικές Επιστήμες, Τεχνολογία, Επιστήμες των Μηχανικών και Μαθηματικά (STEMS) και το γεγονός ότι όσες γυναίκες εισέρχονται σε τεχνολογικούς τομείς αποφασίζουν να μετακινηθούν σε άλλες επαγγελματικές σταδιοδρομίες.

Women as a share of all 16-24 year-olds who can program
Source: OECD Going Digital Toolkit, based on Eurostat Digital Economy and Society Statistics

Οι προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν για τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των δύο φύλων κατά τη μετάβαση στην ψηφιακή εποχή είναι πολλές, και η Ψηφιακή Στρατηγική της ΕΕ για τις Γυναίκες (Women in Digital strategy) εστιάζει κυρίως:

•     Στην προώθηση των ψηφιακών δεξιοτήτων και εκπαίδευσης
•     Στην αντιστροφή των στερεοτύπων για τα φύλα στον ψηφιακό κόσμο
•     Στην υποστήριξη περισσότερων γυναικών - επιχειρηματιών.

Ο ρόλος του ΕΚΤ στην ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων και της συμμετοχής των γυναικών στην E&A

Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ), μέσω του ρόλου και των δράσεών του, συμβάλλει στην ανάπτυξη και εξάσκηση των ψηφιακών δεξιοτήτων, στην ενίσχυση της συμμετοχής των γυναικών στην Ε&Α, και στην ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στον δημόσιο διάλογο.

Κατά τη διάρκεια του 2020, διοργάνωσε κύκλο διαδικτυακών σεμιναρίων για τις ψηφιακές δεξιότητες, συγκεντρώνοντας ιδέες και προτάσεις για τη βελτίωση της ανταπόκρισης της κοινωνίας και της πολιτείας στην ψηφιακή πρόκληση. Επιπλέον, το ΕΚΤ έχει συντονιστικό ρόλο στην "Εθνική Συμμαχία για τις Ψηφιακές Δεξιότητες και την Απασχόληση", του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, η οποία συμπορεύεται με την Συμμαχία για τις Ψηφιακές Δεξιότητες & Απασχόληση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Digital Skills and Jobs Coalition).

Παράλληλα, μέσω της συμμετοχής του στο ευρωπαϊκό έργο GENDERACTION, το ΕΚΤ, συμμετέχει στον δημόσιο διάλογο για θέματα διάστασης του φύλου και διαμορφώνει πολιτικές, με πιο πρόσφατη, τη δημοσίευση Ενημερωτικού Κειμένου για τους κανόνες συμμετοχής στο πρόγραμμα Ορίζοντας Ευρώπη που συνυπολογίζουν τη διάσταση του φύλου, και Κείμενο Θέσης σχετικά με το φύλο στον κοινό σχεδιασμό του προγράμματος Ορίζοντας Ευρώπη για την περίοδο 2021-2024 για το 1ο Στρατηγικό Σχέδιο.

Ως Εθνική Αρχή του Ελληνικού Στατιστικού Συστήματος, το ΕΚΤ συλλέγει δεδομένα για την αποτύπωση του ελληνικού συστήματος Έρευνας, Τεχνολογίας, Ανάπτυξης, Καινοτομίας (ΕΤΑΚ), και στο πλαίσιο αυτό έχει συμπεριλάβει τις στατιστικές για τη συμμετοχή των γυναικών σε Ε&Α, στον κατάλογο των εθνικών στατιστικών που δημοσιεύει. Παράλληλα, αποτελεί στατιστικό εκπρόσωπο της χώρας για την εμβληματική έκδοση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «She Figures». Στην έκδοση "Η συμμετοχή των γυναικών στην Έρευνα & Ανάπτυξη στην Ελλάδα. Έκδοση 2020", με αναλυτικά στοιχεία και δείκτες καταγράφεται η ενισχυμένη θέση των γυναικών στον ακαδημαϊκό και ερευνητικό χώρο και στις επιχειρήσεις, αλλά και στα ευρωπαϊκά και εθνικά χρηματοδοτούμενα έργα.

Τέλος, το ΕΚΤ είναι Εθνικό Σημείο Επαφής για ευρωπαϊκά προγράμματα έρευνας και καινοτομίας, όπως ο Ορίζοντας 2020 και ο Ορίζοντας Ευρώπη, και συντονιστής του ελληνικού κόμβου του Enterprise Europe Network, του μεγαλύτερου διεθνούς δικτύου υποστήριξης επιχειρήσεων. Με αυτές τις ιδιότητες, συνδυάζει τεχνογνωσία από τους τομείς της έρευνας, της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας, και παρέχει ολοκληρωμένη υποστήριξη σε γυναίκες ερευνήτριες και επιχειρηματίες, για την αναζήτηση χρηματοδοτικών ευκαιριών σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, τη συμμετοχή σε ευρωπαϊκά έργα, τη δικτύωση των επιχειρήσεων, και την εύρεση εταίρων.