Hellenic Innovation Forum 2019: Οι επιχειρήσεις συνάντησαν την έρευνα

Στην Ελλάδα έχουν γίνει αρκετά βήματα προς την ενίσχυση της ερευνητικής δραστηριότητας, αλλά και τη διασύνδεσή της με τον επιχειρηματικό χώρο. Απαιτούνται, όμως, πολύ περισσότερα, καθώς θα πρέπει να δημιουργηθεί το θεσμικό πλαίσιο εκείνο που θα επιτρέψει στο ερευνητικό προσωπικό και τους καθηγητές να ασχοληθούν με την επιχειρηματικότητα με έναν διαφανή τρόπο. Αυτό ήταν το κεντρικό συμπέρασμα του φετινού, τρίτου Hellenic Innovation Forum που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 20 Ιουνίου, στο ξενοδοχείο Divani Caravel. Το φετινό συνέδριο, το οποίο είχε ως κεντρικό θεματικό άξονα τη διασύνδεση της ακαδημαϊκής και ερευνητικής Κοινότητας με τον χώρο των επιχειρήσεων, διοργανώθηκε από την Εthos Events και το οικονομικό και επιχειρηματικό portal banks.com.gr, με συνδιοργανωτή το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης διοργάνωσε παράλληλη εκδήλωση στο πλαίσιο του Συνεδρίου με τίτλο «Έρευνα και επιχειρηματικότητα: Μαθαίνοντας από τους τολμηρούς – Ιστορίες επιτυχίας».

Όπως επισημάνθηκε στο συνέδριο, ένα θετικό σημείο είναι ότι οι φοιτητές έχουν αρχίσει να στρέφονται προς την επιχειρηματικότητα, ενώ υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις καινοτόμων επιχειρήσεων που προέρχονται από ερευνητικές ομάδες ακαδημαϊκών και ερευνητικών ιδρυμάτων.

Στον χαιρετισμό του κατά την έναρξη του συνεδρίου, ο Αναπληρωτής Υπουργός Έρευνας και Καινοτομίας κ. Κώστας Φωτάκης ανέφερε: «Στόχος μας είναι η διαμόρφωση και υλοποίηση ενός αναπτυξιακού προτύπου για τη χώρα που θα βασίζεται στην Οικονομία της Γνώσης. Της γνώσης και της καινοτομίας που απορρέουν από την επιστημονική Έρευνα αλλά και τη στήριξη της υγιούς καινοτόμου επιχειρηματικότητας. Για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας, η Οικονομία της Γνώσης εντάσσεται στο σχέδιο της αναπτυξιακής στρατηγικής και προχωράμε βήμα-βήμα προς την κατεύθυνση αυτή με τρόπο συστηματικό και συγκροτημένο. Η προσήλωση σε αυτόν τον στόχο έχει εκφραστεί έμπρακτα με τη θεαματική αύξηση των δαπανών για την έρευνα, που μέσα στο 2017 -σε συνθήκες κρίσης- ξεπέρασαν για πρώτη φορά στα χρονικά τα 2 δισ. ευρώ, με σημαντική αύξηση της δημόσιας δαπάνης. Την αύξηση αυτή ακολούθησε και ο επιχειρηματικός τομέας με τις ιδιωτικές επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη να αυξάνονται σταθερά και πλέον έχουν εξισωθεί με αυτές του δημοσίου».

Ο κ. Jørn Gjelstad, Πρέσβης της Νορβηγίας στην Ελλάδα, αναφέρθηκε στο νορβηγικό μοντέλο συνεργασίας πανεπιστημίων με επιχειρήσεις, όπως και στο πρόγραμμα Business Innovation Greece, που προωθεί συνεργασίες με επιχειρήσεις και πανεπιστήμια της Νορβηγίας. Όπως ο ίδιος ανέφερε: «Η καινοτομία μπορεί να μεταμορφώσει την οικονομία. Στο μέσον αυτής της αλλαγής βρίσκεται το ανθρώπινο δυναμικό».

Ο κ. Ιωάννης Μπρατάκος, Διευθύνων Σύμβουλος, DD SYNERGY, Αντιπρόεδρος, Εμπορικού & Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΒΕΑ) & Γραμματέας Παραγωγικών Τομέων της Νέας Δημοκρατίας, αναφέρθηκε στην ανάγκη να υπάρξει συνεννόηση του Δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα και υψηλό αίσθημα βούλησης προς την κατεύθυνση χρηματοδότησης της έρευνας και της καινοτομίας.

Όπως σημείωσε «Στην Ελλάδα ποτέ η επίτευξη της ψηφιακής σύγκλισης δεν υπήρξε προτεραιότητα (στον δείκτη ψηφιακών δεξιοτήτων η Ελλάδα βρίσκεται σχεδόν συνέχεια στις τελευταίες θέσεις). Οι επενδύσεις στη καινοτομία στην Ελλάδα είναι ανεπαρκείς. Το γενικότερο πλαίσιο δεν είναι καθόλου ελκυστικό, ενώ 1,5 δις. ευρώ από τα κονδύλια για καινοτομία από το 2014-2017 δεν έχει ακόμα επενδυθεί».

Ο Δρ Βασίλειος Γρηγορίου, Διευθυντής & Πρόεδρος του ΔΣ, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, σημείωσε ότι «Έχουμε πολύ δρόμο ακόμα μπροστά μας, ωστόσο έχει σημειωθεί πρόοδος». Ο ίδιος τόνισε ότι σε επίπεδο ανθρώπινου δυναμικού η χώρα βρίσκεται σε πολύ καλό επίπεδο, αλλά «μας λείπει η αυτοπεποίθηση ώστε να κάνουμε τα αναγκαία βήματα που θα μας πάνε στο επόμενο επίπεδο». Στην ομιλία του ο Β. Γρηγορίου αναφέρθηκε στην σημασία της συνεργασίας μεταξύ επιστήμης και αγοράς. «Τα ερευνητικά κέντρα παράγουν υψηλού επιπέδου γνώση, η οποία με την κατάλληλή χρηματοδότηση, σε ένα πιο ώριμο πλέον πλαίσιο & περιβάλλον μπορεί να αποδώσει μέσα στα επόμενα χρόνια πολύ καλά αποτελέσματα» δήλωσε χαρακτηριστικά. 

Η Διευθύντρια του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης Δρ Εύη Σαχίνη παρουσίασε με στοιχεία και δείκτες το αναπτυξιακό προφίλ των επιχειρήσεων και τη συνεισφορά των επιχειρήσεων στις συνολικές δαπάνες Έρευνας & Ανάπτυξης, σημειώνοντας ότι ο ιδιωτικός τομέας αυξάνει τη συμμετοχή του στον δείκτη έντασης Έρευνας & Ανάπτυξης. Η Ε. Σαχίνη ανέφερε ότι οι ερευνητικές και αναπτυξιακές δραστηριότητες των επιχειρήσεων, οι οποίες παρουσιάζουν ανοδική τάση τα τελευταία χρόνια, στοχεύουν στην βελτίωση ή και περαιτέρω ανάπτυξη των ήδη υφιστάμενων προϊόντων και υπηρεσιών, στην ανάπτυξη νέων προϊόντων και μεθόδων.

Ο Δρ Γιώργος Ξηρογιάννης, Διευθυντής Βιομηχανίας, Αναπτυξιακών Πολιτικών και Δικτύων του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ), επεσήμανε ότι η Ελλάδα έχει πολύ χαμηλή βαθμολογία στην ψηφιακή ωριμότητα, παρουσιάζοντας σημαντική απόκλιση από τον μέσο όρο της Ε.Ε. Ο ίδιος ανέφερε: «Οι επενδύσεις που πραγματοποιούνται, κινούνται προς λάθος κατεύθυνση. Υπάρχει έλλειψη κουλτούρας και υποστήριξης -παροχής κινήτρων από την πολιτεία».

Η κ. Αγγελική Καλλιγιαννάκη, Principal Banker, European Bank for Reconstruction & Development (EBRD), Athens Resident Office, ανάφερε ότι «Την τελευταία δεκαετία έχει διπλασιαστεί η δαπάνη για έρευνα και ανάπτυξη, ωστόσο ένα πολύ μικρό ποσοστό των εξαγωγών μας αφορά προϊόντα υψηλής τεχνολογίας. Εκεί ακριβώς είναι ένα σημείο που μπορούν να επικεντρωθούν οι ελληνικές επιχειρήσεις», ενώ αναφέρθηκε στην χρηματοδότηση που παρέχει η EBRD για αυτές τις προσπάθειες.

Ως κεντρικός ομιλητής του 3^rd Hellenic Innovation Forum  ο κ. Stephen Seiler, Αντιπρύτανης Έρευνας και Καινοτομίας του Πανεπιστημίου του Agder της Νορβηγίας, αναφέρθηκε στην ομιλία του με θέμα “Respecting big differences to solve hard problems: Universities and private sector companies as valued partners!”, στους τρόπους που η πανεπιστημιακή κοινότητα μπορεί να συνεργαστεί αποτελεσματικά με τον ιδιωτικό τομέα, αλλά και τις κυβερνήσεις, εκτιμώντας ως αναγκαία την σύγκλιση των τριών μερών. Ο κ. Seiler παρουσίασε παραδείγματα από τον τρόπο με τον οποίο τα νορβηγικά πανεπιστήμια αξιοποιούν επιχειρηματικά τις καινοτομίες που αναπτύσσονται στα ερευνητικά εργαστήρια σε συνεργασία με μεγάλους οργανισμούς της χώρας.

Σε παρουσίαση που πραγματοποίησε ο κ. Θοδωρής Γράνης, International Product Specialist της SoftOne, με θέμα “Change the way you do business: Digital Transformation, Live”, αναφέρθηκε στις ανάγκες και απαιτήσεις της νέας γενιάς πελατών που είναι μονίμως on line, παρουσιάζοντας το επιχειρησιακό λογισμικό της SoftOne και τονίζοντας ότι «Με το κατάλληλο πρόγραμμα οι ελληνικές επιχειρήσεις μπορούν να επιτύχουν στο εξωτερικό».

Ο Καθηγητής του Τμήματος Μηχανολόγων και Αεροναυπηγών Μηχανικών και Αντιπρύτανης Έρευνας και Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Πατρών κ. Δημοσθένης Πολύζος αναφέρθηκε στους στόχους του Patras Innovation Quest, που είναι η δημιουργία θεσμοθετημένου φορέα ο οποίος θα βοηθά επιχειρήσεις και ερευνητικούς φορείς να συνεργαστούν, θα μεριμνά για την εύρεση επενδυτικών κεφαλαίων και θα διαθέτει προ-θερμοκοιτίδα καινοτόμων ιδεών.

Η Δρ Αγγελική Καραγιαννάκη, Λέκτορας (ΠΔ/407), του Τμήματος Πληροφορικής του Οικονομικού Παεπιστημίου Αθηνών, Συντονίστρια & Υπεύθυνη Στρατηγικής ανάπτυξης του Κέντρου Στήριξης Επιχειρηματικότητας και Καινοτομίας (Athens Center for Entrepreneurship and Innovation- ACEin), παρουσίασε τις δραστηριότητες του ACEin, σημειώνοντας ότι έχουν υποστηρίξει περισσότερες από 70 επιχειρηματικές ομάδες, στα πέντε χρόνια λειτουργίας του.

Ο Δρ Γεώργιος Σταμπουλής, Επίκουρος Καθηγητής στο γνωστικό αντικείμενο «Διοίκηση Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητα», του Οικονομικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, παρουσίασε το μοντέλο μάθησης της Μονάδας Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας (ΜΟΚΕ), που εστιάζει στην μάθηση από την πράξη και στην ανάπτυξη θεμελιωδών ικανοτήτων, αντιμετωπίζοντας την επιχειρηματκότητα ως ικανότητα δημιουργίας αξίας.

Ο κ. Άγγελος Τσακανίκας, Επίκουρος Καθηγητής ΕΜΠ, Επιστημονικός Υπεύθυνος Παρατηρητηρίου Επιχειρηματικότητας ΙΟΒΕ, αναφέρθηκε στα είδη επιχειρήσεων που χρειαζόμαστε και στους τρόπους ενεργοποίησης της ερευνητικής κοινότητας, επισημαίνοντας ότι πρέπει οι πολιτικές να δημιουργούν κίνητρα για ανάπτυξη ποιοτικών χαρακτηριστικών.

Στο πλαίσιο του 3rd Hellenic Innovation Forum, παρουσιάστηκαν case studies επιτυχημένων επιχειρήσεων που προέκυψαν από ερευνητικά ιδρύματα. Συγκεκριμένα: Ο κ. Αιμίλιος Χαλαμανδάρης, PhD, Συνιδρυτής & CEO,  Ιnnoetics, παρουσίασε το επιτυχημένο παράδειγμα της Ιnnoetics, από την ίδρυσή της μέχρι την εξαγορά από την Samsung. H κ. Νόρα Γουρδούπη, R&D Manager, Advent Technologies, αναφέρθηκε στο παράδειγμα της Advent Technologies, μίας εταιρείας παραγωγής καθαρής ενέργειας. Ο κ. Σωτήρης Κόκκινος, Διευθύνων Σύμβουλος, FEAC Engineering, παρουσίασε το καινοτόμο πρόγραμμα υπολογιστικής προσομείωσης PITHIA.

Από την πλευρά του ο Δρ Χρήστος Γιάνναρος, Μεταδιδακτορικός Ερευνητής και Συνεργάτης του meteo.gr, Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης, Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, παρουσίασε την εξέλιξη του meteo.gr, τις νέες επενδύσεις που υλοποιούνται και το άνοιγμα σε νέες αγορές. Ο κ. Ευάγγελος Γκιζελής, Ιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος της Gizelis Robotics, παρουσίασε την  ρομποτική καινοτομία made in Hellas, μέσω των αυτόματων εργατομηχανών, μια καινοτομία που η εταιρεία εξάγει σήμερα σε 55 χώρες.

Την μεταξύ τους συνεργασία ανέπτυξαν σε ένα fireside chat οι κ.κ. Γιώργος Μουσμουλάς , Partner, Metavallon VC και Κώστας Καραχάλιος, Διευθύνων Σύμβουλος & Συνιδρυτής, Perceptual Robotics, εταιρείας που αναπτύσσει σύστημα παρακολούθησης ανεμογεννητριών με drones. Ο κ. Καραχάλιος αναφέρθηκε στην εμπειρία που είχε από το Πανεπιστήμιο του Bristol, το οποίο υποστήριξε το εγχείρημα του ίδιου και των συνεργατών του.

Ο κ. Βαγγέλης Παπακωνσταντίνου, Καθηγητής Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Βρυξελλών, Δικηγόρος, MPlegal Εταιρεία Δικηγόρων, ανέφερε στην ομιλία του με θέμα “Ελληνικά Πανεπιστήμια και Επιχειρηματικότητα: Μια σχέση σε διαρκή ένταση;”, ότι τα ελληνικά ερευνητικά ιδρύματα και πανεπιστήμια αποτελούν νησίδες αριστείας. Όπως επεσήμανε, «στην Ελλάδα υπάρχει σήμερα σύνδεση αγοράς και έρευνας, η οποία μπορεί να βελτιωθεί εάν αλλάξει η οπτική».

Στο πάνελ με θέμα «Τα ζητήματα που υπάρχουν στις σχέσεις ερευνητικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων», η ομιλήτρια κ.  Μάγκυ Αθανασιάδη, Senior Advisor, Τομέα Βιομηχανίας, Αναπτυξιακών Πολιτικών και Δικτύων του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ), ανέφερε ότι «η 4η βιομηχανική επανάσταση δεν αποτελεί λύση με το κλειδί στο χέρι. Απαιτεί έρευνα και ανάπτυξη». Η κ. Κατερίνα Πραματάρη, Partner, Uni.Fund, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Οικονομικού Πανεπιστημίου  Αθηνών, ανέφερε ότι η συγκεκριμένη σχέση πρέπει να είναι «win win», ενώ ο Καθ. Γιώργος Ιωάννου, Διευθυντής του Εργαστηρίου Διοικητικής Επιστήμης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, αναφέρθηκε στην εμπειρία του Τμήματος Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας, επισημαίνοντας ότι τα πανεπιστήμια θα πρέπει να οδηγούν σε δουλειές.

Ο κ. Αριστοτέλης Χατζηιωάννου, Συνιδρυτής και Επιστημονικός Υπεύθυνος, e-NIOS Applications & Κύριος Ερευνητής της Ομάδας Μεταβολικής Μηχανικής και Βιοπληροφορικής του Ινστιτούτου Χημικής Βιολογίας, στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, αναφέρθηκε στις επικρατούσες συνθήκες, ενώ ο κ. Χάρης Λαμπρόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών | Μέλος ΔΣ ΕΒΕΑ & Πρόεδρος Ινστιτούτου KEEE, ανέφερε ότι υπάρχει διαφορά κουλτούρας μεταξύ ακαδημαϊκής και επιχειρηματικής κοινότητας, επισημαίνοντας ότι «Πρέπει να βρεθεί η χρυσή τομή ώστε οι καλές αυτές πρακτικές να μπορούν να μεταφερθούν και στις μικρές επιχειρήσεις». Ο κ. Γιάννης Ιωαννίδης, Πρόεδρος & Γενικός Διευθυντής του  Ερευνητικού Κέντρου Αθηνά, σημείωσε ότι τα ερευνητικά κέντρα -πανεπιστήμια θα πρέπει να γίνουν ο ερευνητικός βραχίονας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, επειδή δεν έχουν την δυνατότητα να έχουν τα δικά τους τμήματα R&D.

Σημειώνεται ότι τo Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης υποστήριξε και φέτος το 3rd Hellenic Innovation Forum. Στο περίπτερο του ΕΚΤ παρουσιάζονταν οι δράσεις του για την προώθηση της έρευνας και καινοτομίας και τη σύνδεση με την επιχειρηματικότητα, καθώς και ο νέος θεσμός Bridges Awards για την ανάδειξη και την επιβράβευση της συνεργασίας μεταξύ των Ελλήνων σε ολόκληρο τον κόσμο.