Τον A' κύκλο Μορφωτικών Εκδηλώσεων του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ) 'Επιστήμης Κοινωνία', με θέμα 'Ματιές στην πόλη: μεταξύ αρχιτεκτονικών και αρχαιολογικών προσεγγίσεων' διοργανώνει το Ινστιτούτο Ιστορικό Ερευνών, Τομέας Ελληνικής και Ρωμαϊκής Αρχαιότητoς του ΕΙΕ. Ο κύκλος περιλαμβάνει οκτώ θεματικές ενότητες, με τις εκδηλώσεις να πραγματοποιούνται κάθε Τρίτη στο Αμφιθέατρο 'Λεωνίδας Ζέρβας' (ΕΙΕ), στις 19:00, από την Τρίτη 4 Νοεμβρίου 2014 μέχρι και την Τρίτη 16 Δεκεμβρίου 2014, με εξαίρεση την τελευταία εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 18 Δεκεμβρίου.
O κύκλος διεπιστημονικών συζητήσεων που παρουσιάζει το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών (ΙΙΕ) του ΕIE έχει θέμα τη μελέτη των αστικών κέντρων. Οι πόλεις αποτέλεσαν στην αρχαιότητα, όπως συνεχίζουν να αποτελούν και σήμερα, νευραλγικά κέντρα οικονομικής, κοινωνικής και πολιτιστικής ανάπτυξης. Η πολυπλοκότητα των αστικών δομών και των παραγόντων που επηρεάζουν την ανάπτυξη των αρχαίων αστικών κέντρων θέτει ερωτήματα που απασχολούν τα ερευνητικά πεδία της αρχαιολογίας και της αρχιτεκτονικής και καθιστούν αναγκαία τη μεταξύ τους διεπιστημονική προσέγγιση. Ο κύκλος ομιλιών θα φέρει σε επαφή αρχιτέκτονες και αρχαιολόγους, έτσι ώστε να γίνει μια συζήτηση για τους διαφορετικούς αλλά και συγκλίνοντες τρόπους, με τους οποίους οι δυο ειδικότητες προσεγγίζουν και προσπαθούν να κατανοήσουν τις πόλεις.
Στον κύκλο ομιλιών αρχιτέκτονες και αρχαιολόγοι θα παρουσιάσουν μέσα από 'περιπτώσεις μελέτης' (case studies) τις μεθόδους που εφαρμόζουν οι δύο ειδικότητες στις μελέτες των αστικών κέντρων. Για παράδειγμα, ο Δρ Γ. Λώλος θα παρουσιάσει, με αφορμή την έρευνα του στην Αρχαία Σικυώνα, την εξέλιξη των μεθοδολογικών προσεγγίσεων των αστικών οικισμών στο χώρο της αρχαιολογίας και ο καθηγητής Δ. Φιλιππίδης θα εξετάσει τον παραλληλισμό αρχαιολογικής και αρχιτεκτονικής ερμηνείας με πεδίο εφαρμογής τον αστικό ιστό της πόλης.
Οι δύο ειδικότητες εξετάζουν τις πόλεις από διαφορετική 'οπτική γωνία', και στο πλαίσιο του κύκλου ομιλιών θα γίνει μια προσπάθεια να συζητηθούν και να αντιπαρατεθούν οι διαφορετικές προσεγγίσεις. Τα περιορισμένα και ελλιπή τεκμήρια που έχουν οι αρχαιολόγοι στη διάθεση τους, από τη μία πλευρά, μοιραία γεννούν αλλά και επηρεάζουν τα ερωτήματα που θέτουν. Η ζωντανή πραγματικότητα των σύγχρονων πόλεων και η ανάγκη επιλογής θέσης και τρόπου επέμβασης σε αυτή καθορίζουν τον χαρακτήρα της προσέγγισης των αρχιτεκτόνων από την άλλη. Εξίσου επηρεάζει και η επιμέρους εξέλιξη των δύο ειδικοτήτων.
Οι αρχαιολόγοι προσπαθούν να κατανοήσουν το σχηματισμό, τη λειτουργία και την εξέλιξη των αρχαίων πόλεων. Εξετάζουν τις αρχές του πολεοδομικού σχεδιασμού, την χαρακτηριστική αστική αρχιτεκτονική και την υποδομή των αρχαίων πόλεων, την πολιτική και οικονομική οργάνωση τους, όπως επίσης και τον τρόπο με τον οποίο κοινωνικοί, πολιτικοί και οικονομικοί παράγοντες επηρεάζουν την εξέλιξη τους.
Για τους αρχιτέκτονες οι ιστορικές πόλεις είναι συχνά πεδίο άντλησης προτύπων για τον αρχιτεκτονικό και πολεοδομικό σχεδιασμό. Στην προσπάθεια τους να κατανοήσουν την πολυσύνθετη οργανωτική δομή των σύγχρονων πόλεων, εξετάζουν τις σχέσεις της σύγχρονης με την αρχαία πόλη ενώ τα κατάλοιπα του αρχαίου αστικού ιστού αποτελούν αντικείμενα διερεύνησης του τρόπου διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς και εξερεύνησης της συλλογικής μνήμης.
Το πρόγραμμα των Ειδικών Μορφωτικών Εκδηλώσεων ''Επιστήμης Κοινωνία'', επί σειρά ετών, διοργανώνεται με στόχο τη διάχυση της επιστημονικής γνώσης και πληροφορίας στην επιστημονική κοινότητα και το ευρύ κοινό. Σημειώνεται ότι το ΕΙΕ καλύπτει ένα ευρύ φάσμα γνωστικών πεδίων, τόσο των ανθρωπιστικών όσο και των θετικών και τεχνολογικών επιστημών. Το ΕΙΕ είναι ένα διεπιστημονικό κέντρο ερευνών, το οποίο απαρτίζεται σήμερα από τρία ερευνητικά Ινστιτούτα, ένα στην περιοχή των Ανθρωπιστικών Επιστημών και δύο στην περιοχή των Θετικών Επιστημών, και το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ).
Επισημαίνεται ότι θα χορηγείται πιστοποιητικό παρακολούθησης για το σύνολο των εκδηλώσεων του κύκλου σε κάθε ενδιαφερόμενο. Οι ομιλίες θα μεταδίδονται και ζωντανά, στη διεύθυνση www.ekt.gr/events/live. Για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθύνονται στην κ. Μαίρη Κοντογιάννη, τηλ. 210.7273.516 & 700, e-mail: mkont @eie.gr, καθώς και στον δικτυακό τόπο http://www.eie.gr/epistimiskoinonia/openscience-gr.html.