Η αξιοποίηση των μαζικών δεδομένων αποτελεί βασικό στοιχείο για την ανάπτυξη και την οικονομία της Ευρώπης

Κάθε λεπτό, δημιουργούνται στον κόσμο 1,7 εκατ. δισεκατομμύρια byte δεδομένων, που ισοδυναμούν με πάνω από 6 megabyte δεδομένων για κάθε άτομο την ημέρα. Τα δεδομένα αυτά προέρχονται από πολλές και διαφορετικές πηγές όπως πρόσωπα, μηχανές ή αισθητήρες και μπορεί να αφορούν πληροφορίες για το κλίμα, δορυφορική απεικόνιση, ψηφιακές εικόνες και βίντεο, στοιχεία συναλλαγών ή σήματα GPS. Αυτή η πληροφόρηση αποτελεί πραγματικό χρυσωρυχείο. Αποτελεί όμως και πρόκληση: τα σημερινά σύνολα δεδομένων είναι τόσο τεράστια και πολύπλοκα στην επεξεργασία τους που απαιτούν νέες ιδέες, εργαλεία και υποδομές.

Η αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Επίτροπος αρμόδια για την Ψηφιακή Ατζέντα, Neelie Kroes, δήλωσε: «Τα μαζικά δεδομένα δεν πρέπει να μας φοβίζουν. Σχέδια όπως αυτό μας επιτρέπουν να πάρουμε τον έλεγχο των δεδομένων και να τα διαχειριστούμε, έτσι ώστε να μπορέσουμε να αναλάβουμε την επίλυση προβλημάτων. Οι ηγέτες της Ευρώπης πρέπει να αγκαλιάσουν την επανάσταση των μαζικών δεδομένων.» Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο ευρωπαϊκός κλάδος δεδομένων δεσμεύτηκαν να επενδύσουν 2,5 δισ. ευρώ σε μια σύμπραξη δημόσιου-ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) με σκοπό την ενίσχυση του κλάδου των δεδομένων και την προώθηση της Ευρώπης στην πρώτη θέση της παγκόσμιας σκηνής στον τομέα αυτό. Η αξιοποίηση των μαζικών δεδομένων θα μπορούσε να σημαίνει μέχρι 30% της παγκόσμιας αγοράς δεδομένων για τους Ευρωπαίους προμηθευτές, 100.000 νέες, σχετικές με τα δεδομένα, θέσεις εργασίας στην Ευρώπη, μέχρι το 2020 και 10% χαμηλότερη κατανάλωση ενέργειας, καλύτερα αποτελέσματα για τον τομέα της περίθαλψης και πιο παραγωγικό βιομηχανικό εξοπλισμό.

Πρόσφατα υπογράφηκε μνημόνιο συνεννόησης σχετικά με τη σύσταση της ΣΔΙΤ για τα μαζικά δεδομένα, από την αντιπρόεδρο της Επιτροπής Neelie Kroes και τον πρόεδρο της Big Data Value Association, Jan Sundelin, ο οποίος εκπροσωπεί εταιρείες όπως οι ATOS, Nokia Solutions and Networks, Orange, SAP, SIEMENS, και ερευνητικά ιδρύματα όπως το Fraunhofer και το Γερμανικό Κέντρο Ερευνών για την Τεχνητή Νοημοσύνη. Η ΕΕ έχει προβλέψει επενδύσεις πάνω από 500 εκατ. ευρώ για το διάστημα 2016-2020, στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζοντας 2020», οι οποίες αναμένεται ότι θα τετραπλασιαστούν τουλάχιστον από τους ιδιώτες εταίρους (2 δισ. ευρώ).

Η ΣΔΙΤ θα βοηθήσει τον δημόσιο, ιδιωτικό και ακαδημαϊκό κλάδο να στηρίξουν κυρίως την έρευνα και την καινοτομία γύρω από ιδέες σχετικά με τα μαζικά δεδομένα οι οποίες αλλάζουν τους κανόνες του παιχνιδιού, σε τομείς όπως η ενέργεια, η μεταποίηση και η υγεία, η παροχή εξατομικευμένης ιατρικής, η εφοδιαστική διαχείριση στον τομέα των τροφίμων και η ανάλυση προγνώσεων. Εφαρμόζοντας το www.bigdatavalue.eu/index.php/downloads/finish/3-big-data-value/14-big-data-value-strategic-research-and-innovation-agenda/0'>Στρατηγικό θεματολόγιο έρευνας και καινοτομίας και εστιάζοντας την ενίσχυση του προγράμματος «Ορίζοντας 2020» σε κοινές προτεραιότητες, η ΣΔΙΤ θα στηρίξει την ευρωπαϊκή κοινότητα μαζικών δεδομένων και θα συμβάλει στη θεμελίωση μιας ακμάζουσας, βασιζόμενης στα δεδομένα, οικονομίας.

Η ΣΔΙΤ θα στηρίζει, επίσης, «Χώρους καινοτομίας», οι οποίοι θα παρέχουν ασφαλές περιβάλλον για δοκιμές με ιδιωτικά και ανοικτά δεδομένα. Οι χώροι αυτοί θα λειτουργούν επίσης ως φυτώρια επιχειρήσεων και κέντρα ανάπτυξης δεξιοτήτων και βέλτιστων πρακτικών.

Μία ακόμη πρωτοβουλία για την αξιοποίηση των μαζικών δεδομένων αποτελεί και το έργο CEEDs, ερευνητές του οποίου μεταφέρουν μαζικά δεδομένα σε ένα διαδραστικό περιβάλλον, προκειμένου το ανθρώπινο μυαλό να παράγει νέες ιδέες με πιο αποδοτικό τρόπο. Έχουν κατασκευάσει ένα περιβάλλον που οι ίδιοι αποκαλούν Επαγωγική Μηχανή Εμπειριών (eXperience Induction Machine- XIM), η οποία χρησιμοποιεί την εικονική πραγματικότητα για να επιτρέψει στον χρήστη να «εισέλθει» σε μεγάλα σύνολα δεδομένων. Πρόκειται για ένα πολυτροπικό περιβάλλον εμβύθισης - που βρίσκεται στο Πανεπιστήμιο Pompeu Fabra στη Βαρκελώνη - το οποίο επίσης περιέχει πληθώρα αισθητήρων που επιτρέπουν στο σύστημα να παρουσιάζει τις πληροφορίες με τον κατάλληλο τρόπο για τον χρήστη, προσαρμόζοντάς τις συνεχώς ανάλογα με τις αντιδράσεις του καθώς εξετάζει τα δεδομένα. Το σύστημα παρακολουθεί αυτές τις αντιδράσεις - όπως τις χειρονομίες, τις κινήσεις των ματιών ή τον καρδιακό παλμό - και τις χρησιμοποιεί για την προσαρμογή του τρόπου παρουσίασης των δεδομένων.

'Είναι πολυάριθμες οι πιθανές εφαρμογές για το CEEDs, από την επιθεώρηση δορυφορικών εικόνων και την αναζήτηση πετρελαίου, έως την αστρονομία, τα οικονομικά και την ιστορική έρευνα, οπουδήποτε υπάρχει πληθώρα δεδομένων, που είτε απαιτούν πολύ χρόνο είτε μεγάλη προσπάθεια, υπάρχουν δυνατότητες εφαρμογής' επισημαίνει ο καθηγητής Jonathan Freeman. 'Παρατηρούμε ότι είναι φύσει αδύνατο για τα άτομα να αναλύουν όλα τα δεδομένα που βρίσκονται μπροστά τους, απλώς και μόνο λόγω του χρόνου που απαιτείται. Οποιοδήποτε σύστημα μπορεί να επιταχύνει αυτή τη διαδικασία και να την καταστήσει πιο αποτελεσματική έχει μεγάλη αξία'.

Το σύστημα CEEDs μπορεί να συμβάλει στη συγκέντρωση και την επεξεργασία ανατροφοδότησης από τους χρήστες σε χώρους όπως καταστήματα, μουσεία, βιβλιοθήκες και συναυλίες. Σε πραγματικές και εικονικές αίθουσες διδασκαλίας, οι καθηγητές θα μπορούσαν να διδάσκουν τους μαθητές με πιο αποδοτικό τρόπο, προσαρμόζοντας τις παρουσιάσεις στο επίπεδο προσοχής τους.

Η τεχνολογία CEEDs έχει χρησιμοποιηθεί για δύο έτη στο μνημείο του Ολοκαυτώματος του Bergen-Belsen, στη Γερμανία, ενώ είναι σε εξέλιξη συζητήσεις με μουσεία στις Κάτω Χώρες, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες, εν όψει των εορτασμών για την επέτειο της λήξης του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου που θα λάβουν χώρα το 2015 Η ομάδα του έργου βρίσκεται σε διάλογο με αρκετούς δημόσιους, φιλανθρωπικούς και εμπορικούς οργανισμούς, προκειμένου να εξατομικεύσει ένα φάσμα εφαρμογών του CEEDs ανάλογα με τις ανάγκες τους. Τα αιτήματα που συζητούνται σχετίζονται με εμπορικό κατάστημα εικονικής πραγματικότητας σε διεθνές αεροδρόμιο και με την οπτικοποίηση της ποιότητας του εδάφους και του κλίματος στην Αφρική, προκειμένου βοηθηθούν οι ντόπιοι γεωργοί για τη βελτιστοποίηση της απόδοσης των καλλιεργειών.

Στο έργο CEEDs συμμετέχουν 16 εταίροι σε εννέα χώρες (Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα (Ινστιτούτο Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών του ΕΚΕΤΑ), Ουγγαρία, Ιταλία, Ισπανία, Κάτω Χώρες και το Ηνωμένο Βασίλειο) συνεργάζονται για τη βελτιστοποίηση της ανθρώπινης κατανόησης των μαζικών δεδομένων. Σε αυτήν την καινοτόμο πρωτοβουλία έχουν επενδυθεί πόροι της ΕΕ ύψους 6,5 εκατομμυρίων ευρώ, στο πλαίσιο της δράσης Μελλοντικές και αναδυόμενες τεχνολογίες.