Συνάντηση εργασίας με θέμα 'Διαμόρφωση προτάσεων στρατηγικής και προτεραιοτήτων για την Έρευνα, Τεχνολογία και Καινοτομία, στο πλαίσιο του σχεδιασμού και της κατάρτισης του Εθνικού Αναπτυξιακού Προγραμματισμού/Smart Specialization Strategy-S3 για την περίοδο 2014-2020' διοργάνωσε η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας, στις 4 Σεπτεμβρίου, στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. Η εκδήλωση απευθυνόταν σε εκπροσώπους Περιφερειών, Υπουργείων, ερευνητικών και τεχνολογικών οργανισμών, οι οποίοι ανταποκρίθηκαν με μεγάλη και εποικοδομητική συμμετοχή. Η διαβούλευση θα επεκταθεί σε περισσότερους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς για τη διαμόρφωση των τελικών προτάσεων της χώρας.
Την περίοδο 2014-2020 τα κονδύλια για την έρευνα και την καινοτομία αναμένεται να αυξηθούν σημαντικά, τόσο μέσω του νέου ευρωπαϊκού προγράμματος «Ορίζοντας 2020», το οποίο αναμένεται να διαθέσει 80 δισ. ευρώ (σε συνέχεια του 7ου Προγράμματος Πλαίσιο που διέθεσε 50 δισ. ευρώ την περίοδο 2007-2013), όσο και με τα προγράμματα για τη συνοχή των περιφερειών της ΕΕ που αναδεικνύουν την έρευνα και την καινοτομία ως προτεριαότητες για τη χρηματοδότηση των κρατών μελών.
Στόχος της εκδήλωσης ήταν η εκκίνηση της διαβούλευσης για τη διαμόρφωση των ελληνικών προτάσεων για Έρευνα, Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτομία (ΕΤΑΚ), με ιδιαίτερη έμφαση στην περιφερειακή διάσταση της καινοτομίας, τις συνέργειες Υπουργείων και την ενημέρωση των περιφερειακών φορέων σχετικά με την πολιτκή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη 'Στρατηγική Ευφυούς Εξειδίκευσης (Smart Specialisation Strategy - S³)'.
Εκπρόσωποι της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας, της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας, του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και Τεχνολογίας αναφέρθηκαν σε χρονίζοντα προβλήματα της χώρας μας, όπως ο κατακερματισμός των πόρων για την έρευνα, η πολυπλοκότητα της διαχείρισης, οι περιορισμένες ιδιωτικές επενδύσεις και η μετανάστευση των Ελλήνων επιστημόνων. Προϋπόθεση για τη διασφάλιση χρηματοδότησης την περίοδο 2014-2020 είναι η διαμόρφωση μιας μακρόπνοης στρατηγικής για την έρευνα, με περιφερειακή διάσταση, με βάση επιτυχημένα παραδείγματα επιστημονικής αριστείας, την εμπειρία των προηγούμενων προγραμμάτων και τη συνεργασία όλων των ερευνητικών οργανισμών της χώρας.
Οι εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υπογράμμισαν πως η έρευνα, η τεχνολογία και η καινοτομία παίζουν καθοριστικό ρόλο στην περιφερειακή ανάπτυξη. Οι επενδύσεις των ταμείων συνοχής πρέπει να επικεντρωθούν σε 'έξυπνους' τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας που συγκεντρώνουν 'κρίσιμη μάζα' πόρων.
Η έξυπνη εξειδίκευση βασίζεται σε 4 παράγοντες: Συγκριτικό πλεονέκτημα, Επιλογές, Κρίσιμη μάζα και Συνεργασία-καθοδήγηση. Την περίοδο 2014-2020, η διαμόρφωση στρατηγικής για την έξυπνη εξειδίκευση αποτελεί προϋπόθεση (ex-ante conditionality) για τη χρηματοδότηση των Περιφερειών από τα Ταμεία Συνοχής. Είναι, λοιπόν, αναγκαίο να σχεδιαστούν οι εθνικές και επριφερειακές προτεριαότητες, με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων και με επίκεντρο τις επιχειρήσεις.
Τη διάθεση για ενεργό συμμετοχή στον σχεδιασμό της στρατηγικής αυτής τόνισαν οι εκπρόσωποι των Περιφερειών, σημειώνοντας πως, σε πολλές Περιφέρειες, έχουν ήδη διαμορφωθεί σχετικές δομές (περιφερειακά συμβούλια καινοτομίας, ομάδες σχεδιασμού στρατηγικής, κ.α.). Ωστόσο απαιτείται βελτίωση του θεσμικού πλαισίου και υποστήριξη από την κεντρική διοίκηση, ενίσχυση της τεχνογνωσίας και του εξειδικευμένου προσωπικού των περιφερειακών υπηρεσιών, κ.λπ.
Στην ανάγκη για συνέπεια και συνέχεια των εθνικών πολιτικών, αλλά και στις αντιφάσεις εθνικού και ευρωπαϊκού πλαισίου, μεταξύ άλλων λόγω των δεσμεύσεων του Μνημονίου, αναφέρθηκαν οι εκπρόσωποι των ερευνητικών κέντρων. Εκφράστηκαν επιφυλάξεις για την καταλληλότητα της περιφερειακής κλίμακας στον σχεδιασμό της στρατηγικής ΕΤΑΚ, αλλά και επιτυχημένα παραδείγματα για τη μεταφορά καινοτομίας από τη βασική και την εφαρμοσμένη έρευνα. Η ενίσχυση της καινοτομίας απαιτεί αποτελεσματικό θεσμικό πλαίσιο, σύστημα διοίκησης και εργαλεία.
Όσον αφορά τις δράσεις της ΓΓΕΤ, υπογραμμίστηκε η ανάγκη για διαμόρφωση της στρατηγικής «έξυπνης εξειδίκευσης» σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, με συμμετοχή κεντρικής διοίκησης, περιφέρειας, επιχειρήσεων, ερευνητικών κέντρων και Πανεπιστημίων. Θα πρέπει να αξιοποιηθούν οι περιφερειακές υποδομές και να ενισχυθούν οι συνέργειες μεταξύ εθνικών προγραμμάτων και Ορίζοντα 2020. Η ΓΓΕΤ έχει ήδη διαμορφώσει ένα σχέδιο δράσης για τη συνεργασία με τις Περιφέρειες, μέσω ομάδων διεπαφής (mirror groups), και με αυστηρό χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης του σχεδιασμού έως τις 30 Σεπτεμβρίου.
Οι παρουσιάσεις και το υλικό της εκδήλωσης είναι διαθέσιμα στον δικτυακό τόπο της ΓΓΕΤ