Το ΕKT διακρίνεται ως υποδειγματική Εθνική Αρχή στο Ελληνικό Στατιστικό Σύστημα

Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ) με βάση τον θεσμικό του ρόλο, την τεχνογνωσία και την υποδομή του, ανταποκρίνεται με αποτελεσματικότητα και συνέπεια στην παραγωγή και διάθεση αξιόπιστων ευρωπαϊκών στατιστικών Έρευνας, Τεχνολογίας, Ανάπτυξης και Καινοτομίας (ΕΤΑΚ) για την Ελλάδα. Αυτός ο κρίσιμος στόχος επιτυγχάνεται από το ΕΚΤ μέσω της ανάπτυξης ενός σύγχρονου στατιστικού περιβάλλοντος, με ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών και ισχυρή μεθοδολογική τεκμηρίωση. Τα παραπάνω αναφέρονται στην Έκθεση της Επιθεώρησης Ομοτίμων (peer review) για το Ελληνικό Στατιστικό Σύστημα η οποία δημοσιεύθηκε πρόσφατα από τη Eurostat. Στην Επιθεώρηση συμμετείχε το ΕΚΤ, ως η αρμόδια Εθνική Αρχή για τις ευρωπαϊκές στατιστικές ΕΤΑΚ.

Τα συμπεράσματα της Έκθεσης είναι εγκωμιαστικά για τη λειτουργία του ΕΚΤ ως Εθνική Αρχή και για τις επιδόσεις του στην τήρηση των αρχών του Κώδικα Ορθής Πρακτικής (ΚΟΠ) για τις Ευρωπαϊκές Στατιστικές. Όπως αναφέρει η Έκθεση, σε στρατηγικό επίπεδο σημαντική είναι η συμβολή της Διευθύντριας του ΕΚΤ, με όλες τις απαραίτητες ικανότητες και αρμοδιότητες ώστε να επιτελέσει με επιτυχία το έργο του Στατιστικού Επικεφαλής.

Όπως σημειώνει η Διευθύντρια του ΕΚΤ, Δρ Εύη Σαχίνη, «Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης είναι το επιστέγασμα μιας επιτυχημένης δεκαετούς πορείας, που ξεκίνησε το 2012 με την ανάληψη της αποστολής για την παραγωγή ευρωπαϊκών στατιστικών ΕΤΑΚ στην Ελλάδα. Το ΕΚΤ ανταποκρίθηκε στην πρόκληση αξιοποιώντας τη θέση του στο ερευνητικό οικοσύστημα, τις υποδομές και την τεχνογνωσία του στην τεκμηρίωση και διακυβέρνηση ψηφιακών δεδομένων επιστήμης, την προσήλωσή του στην ποιότητα των παραγόμενων αποτελεσμάτων και την επιχειρησιακή του ετοιμότητα. Σήμερα, οι στατιστικές που παράγει το ΕΚΤ έχουν κατακτήσει ευρεία αναγνωρισιμότητα ως προς την αξιοπιστία, την ακρίβεια, την αντικειμενικότητα και τη συστηματικότητά τους. Παράλληλα, διευρύνονται και αποτυπώνουν σύγχρονα ζητήματα, συνδέουν το ελληνικό περιβάλλον με τους διεθνείς οργανισμούς και τη στατιστική κοινότητα, παρακολουθούν την πορεία του ψηφιακού μετασχηματισμού, υποστηρίζουν τη διαμόρφωση πολιτικών και παρέχουν τεκμηριωμένη πληροφόρηση σε δημόσια διοίκηση και πολίτες».

Η Έκθεση ενθαρρύνει την ελληνική κυβέρνηση να υποστηρίξει περαιτέρω τη λειτουργία και τους φορείς του Ελληνικού Στατιστικού Συστήματος (ΕΛΣΣ) σε θέματα αξιοποίησης διοικητικών δεδομένων, επάρκειας τεχνολογικών υποδομών και προσωπικού.

Όσον αφορά το ΕΚΤ, ιδιαίτερα θετικά αποτιμάται από την Έκθεση η ύπαρξη αναλυτικών εγχειριδίων για την εφαρμογή όλων των ακολουθούμενων στατιστικών διαδικασιών στην παραγωγή των εθνικών δεικτών, σε πλήρη συμμόρφωση με τις αρχές του ΚΟΠ και το εφαρμοζόμενο, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και άλλους υπερεθνικούς οργανισμούς, μοντέλο Generic Statistical Business Process Model (GSBPM). H Προϊσταμένη του Τμήματος Δεικτών & Δράσεων ΕΤΑΚ του ΕΚΤ είναι υπεύθυνη για όλες τις ενέργειες για τη διασφάλιση της ποιότητας των στατιστικών προϊόντων. Εν γένει, το ΕΚΤ παράγει και παρέχει έγκαιρα και έγκυρα στατιστικούς δείκτες ΕΤΑΚ σε διεθνείς οργανισμούς (Eurostat, ΟΟΣΑ) και τόσο ο ιστότοπός του για δείκτες και στατιστικές ΕΤΑΚ (https://metrics.ekt.gr) όσο και οι πίνακες δεδομένων (data tables) που παράγει και δημοσιεύει, συμμορφώνονται με τις διεθνείς κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την προσβασιμότητα του περιεχομένου του Παγκόσμιου Ιστού.

Αναφορά γίνεται, επίσης, στη νέα πλατφόρμα που αναπτύσσει το ΕΚΤ, η οποία θα εξελίξει τους υφιστάμενους τρόπους διάχυσης της δημόσιας στατιστικής πληροφορίας με νέες ψηφιακές υπηρεσίες δεδομένων, με δυναμικές αναφορές, infographics, διαδραστικές εκδόσεις. Τα δεδομένα ΕΤΑΚ και Ψηφιακού Μετασχηματισμού που παράγει συστηματικά το ΕΚΤ, καθώς και διοικητικά δεδομένα που συγκεντρώνονται από εξωτερικές πηγές, συγκροτούνται με ενιαίο τρόπο ακολουθώντας διεθνή πρωτόκολλα και διατίθενται, μέσω κατάλληλης υποδομής και πλατφόρμας, για δημόσια χρήση. Το συγκεκριμένο έργο υποστηρίζει έναν από τους στρατηγικούς στόχους του ΕΚΤ ως προς την έγκαιρη και ευρεία διάθεση στατιστικών δεδομένων και δεικτών, με τρόπο που να ενισχύει την κατανόηση των διαθέσιμων δεδομένων και του ευρύτερου περιβάλλοντος που αυτά περιγράφουν και να υποστηρίζει τη λήψη αποφάσεων (evidence informed policies).

Τι είναι η Επιθεώρηση Ομοτίμων (Peer Review) στο Ευρωπαϊκό Στατιστικό Σύστημα

Οι Επιθεωρήσεις Ομοτίμων (peer reviews) αποτελούν μέρος της στρατηγικής του Ευρωπαϊκού Στατιστικού Συστήματος (European Statistical System, ESS) για τη διασφάλιση της ορθής εφαρμογής του Κώδικα Ορθής Πρακτικής για τις Ευρωπαϊκές Στατιστικές στα επιμέρους Εθνικά Στατιστικά Συστήματα των χωρών μελών.
Οι Επιθεωρήσεις Ομοτίμων διενεργούνται περίπου κάθε 7 χρόνια από ομάδες ανεξάρτητων ειδικών, ακολουθώντας μια αυστηρή και προτυποποιημένη μεθοδολογία. Η διαδικασία περιλαμβάνει τη συμπλήρωση αναλυτικού, εκτενούς ερωτηματολογίου αυτοαξιολόγησης από τις Στατιστικές Αρχές και ακολούθως επίσκεψη διάρκειας 4-5 ημερών στατιστικών εμπειρογνωμόνων, οι οποίοι έπειτα παρέχουν την τελική έκθεσή τους με συστάσεις προς βελτίωση των μεθοδολογικών ευρημάτων.

Οι Επιθεωρήσεις Ομοτίμων συμβάλλουν στη διασφάλιση παραγωγής Στατιστικών υψηλής ποιότητας, εντοπίζοντας ορθές πρακτικές και σημεία που χρήζουν βελτιώσεων. Πέραν της αξιολόγησης ως προς τη συμμόρφωση των αρχών με τον Κώδικα Ορθής Πρακτικής για τις Ευρωπαϊκές Στατιστικές, οι εκθέσεις Επιθεώρησης Ομοτίμων διατυπώνουν προορατικές συστάσεις για περαιτέρω βελτίωση και ανάπτυξη των επιδόσεων των εθνικών στατιστικών συστημάτων και της Eurostat.

Ο πρόσφατος 3ος γύρος της Επιθεώρησης Ομοτίμων (Peer Review) πραγματοποιήθηκε την περίοδο 2021-2023.  Το βασικό στάδιο της Επιθεώρησης Ομοτίμων στη χώρα μας πραγματοποιήθηκε την περίοδο 17 έως 21 Οκτωβρίου 2022, και συμμετείχαν σε αυτό προς αξιολόγηση η ΕΛΣΤΑΤ και τρεις ακόμη αρχές του Ελληνικού Στατιστικού Συστήματος, μεταξύ των οποίων και το ΕΚΤ.