Ευρωπαϊκά προγράμματα για την αντιμετώπιση του Καρκίνου - Επιτυχημένη εκδήλωση από ΕΚΤ και ΙδΕΚ

Περίπου 300 επιστήμονες από τον τομέα της υγείας με εξειδίκευση στον καρκίνο, καθηγητές πανεπιστημιακών σχολών, διευθυντές και προσωπικό ιατρικών κέντρων, κλινικών και νοσοκομείων, ενώσεις ασθενών, ερευνητές, διδακτορικοί και μεταδιδακτορικοί φοιτητές, αλλά και εκπρόσωποι από τον επιχειρηματικό κόσμο, συναντήθηκαν διαδικτυακά για να παρακολουθήσουν την εκδήλωση με θέμα τα «Ευρωπαϊκά προγράμματα για την αντιμετώπιση του Καρκίνου» την Τρίτη 21 Δεκεμβρίου 2021.

Η εκδήλωση διοργανώθηκε από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ) και το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΙδΕΚ) της Κύπρου, Εθνικά Σημεία Επαφής για το ευρωπαϊκό πρόγραμμα πλαίσιο Ορίζοντας Ευρώπη στον τομέα της Υγείας, σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας (ΓΓΕΚ) και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Γενική Διεύθυνση Έρευνας και Καινοτομίας).

Οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να ενημερωθούν για την Αποστολή για τον Καρκίνο (Mission Cancer), για το ευρωπαϊκό πρόγραμμα για τη δημόσια υγεία EU4Health, και τις χρηματοδοτικές ευκαιρίες που προσφέρουν, να παρακολουθήσουν αναλυτικές παρουσιάσεις από εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Υπουργείου Υγείας της Ελλάδας και τα Εθνικά Σημεία Επαφής στην Ελλάδα και την Κύπρο. 

Η εκδήλωση ξεκίνησε με τον χαιρετισμό της Διευθύντριας του ΕΚΤ Δρ Εύης Σαχίνη, η οποία μίλησε για τον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα των Ευρωπαϊκών Αποστολών (EU Missions) που υλοποιούνται στο πλαίσιο του προγράμματος Ορίζοντας Ευρώπη, και οι οποίες εστιάζουν στην επίλυση μειζόνων προβλημάτων των πολιτών, ένα από τα οποία είναι και η μάχη με τον καρκίνο. Το ΕΚΤ, επισήμανε, μέσω του ρόλου του ως Εθνικό Σημείο Επαφής για την Υγεία στον Ορίζοντα Ευρώπη αλλά και ως συντονιστής του Enterprise Europe Network Hellas και του ελληνικού κόμβου του EIT Health, θα συνεχίσει να προσφέρει τις υπηρεσίες του στην ερευνητική και επιχειρηματική κοινότητα προκειμένου να αξιοποιηθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το συνεκτικό πλαίσιο που έχει διαμορφωθεί από την ΕΕ.

Την εκδήλωση χαιρέτισε με τη σειρά του ο Καθηγητής Αθανάσιος Κυριαζής, Γενικός Γραμματέας Έρευνας και Καινοτομίας, αναφερόμενος στη διαχρονικά άριστη συνεργασία μεταξύ ΕΚΤ και ΓΓΕΚ με σκοπό την ενημέρωση, τη δικτύωση και την υποστήριξη σε βάθος και επί της ουσίας της ερευνητικής, ακαδημαϊκής και επιχειρηματικής κοινότητας. Χαρακτήρισε τον καρκίνο μάστιγα του αιώνα, η οποία πρέπει να αντιμετωπιστεί συλλογικά, με τη στήριξη της πολιτείας και των ευρωπαϊκών προγραμμάτων, ενώ τόνισε τη σημασία του εμβληματικού και φιλόδοξου προγράμματος-πλαισίου Ορίζοντας Ευρώπη, που αναμένεται να διαθέσει συνολικά το ποσό των 95,5 δισ. ευρώ για την έρευνα και την καινοτομία.

Στη συνεργασία Ελλάδας και Κύπρου, αναφέρθηκε ο Θεόδωρος Λουκαΐδης, Γενικός Διευθυντής του κυπριακού Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας (ΙδΕΚ), με σκοπό την αντιμετώπιση της πρόκλησης του Καρκίνου μέσω της έρευνας και της καινοτομίας.

Ο Δρ Ιωάννης Ταλιανίδης, Εθνικός Εκπρόσωπος της Αποστολής για τον Καρκίνο, από το Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας στο Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), μίλησε για την εμπειρία του από τη συμμετοχή στην επιτροπή που διαμόρφωσε την Αποστολή για τον Καρκίνο και επισήμανε ότι ενσωματώθηκαν οι προτάσεις των Εθνικών Εκπροσώπων από τη χώρα μας. Σημαντική, τόνισε, είναι η συμμετοχή της Ελλάδας στην επίτευξη των στόχων της Αποστολής.

Τον λόγο έπειτα πήρε η Δρ Χριστίνα Κυριακοπούλου από τη Γενική Διεύθυνση Έρευνας και Καινοτομίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, επισημαίνοντας ότι η Αποστολή για τον Καρκίνο είναι υψίστης σημασίας για την ΕΕ διότι επηρεάζει καθολικά όλους τους πολίτες, καθώς το κοινωνικό κόστος της νόσου αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά. Συγκεκριμένα, ανέφερε ότι ο καρκίνος είναι η δεύτερη αιτία θανάτου στις χώρες της ΕΕ μετά τις καρδιαγγειακές νόσους ενώ, αν δεν ληφθούν περαιτέρω μέτρα, αναμένεται να αυξηθεί ο αριθμός των ανθρώπων που διαγιγνώσκονται με καρκίνο στην Ευρώπη από 3,5 εκατομμύρια ανά έτος που είναι σήμερα, σε περισσότερους από 4,3 ανά έτος το 2035.

Οι Αποστολές της ΕΕ (EU Missions), επισήμανε, είναι μια καινοτομία του Ορίζοντα Ευρώπη και αποτελούν ένα χαρτοφυλάκιο ενεργειών που διατρέχει και διασταυρώνει διάφορους επιστημονικούς κλάδους. Οι ενέργειες αυτές προορίζονται για την επίτευξη ενός τολμηρού, εμπνευσμένου, μεγαλόπνοου αλλά μετρήσιμου στόχου σε ένα καθορισμένο χρονικό διάστημα, με αντίκτυπο στην κοινωνία και στη χάραξη γενικότερης πολιτικής στον τομέα της έρευνας. Η Αποστολή για τον Καρκίνο, τόνισε η Χριστίνα Κυριακοπούλου, στοχεύει στη βελτίωση της ζωής περισσότερων από 3 εκατομμυρίων ανθρώπων έως το 2030, μέσω της πρόληψης και της θεραπείας.

Στη συνέχεια, ανέφερε τους τέσσερις στρατηγικούς στόχους της Αποστολής, που είναι: 1) η κατανόηση του καρκίνου, 2) η πρόληψη, 3) η διάγνωση και η θεραπεία και 4) η βελτίωση της ποιότητας ζωής. Επιμέρους επιχειρησιακοί στόχοι της Αποστολής, συνέχισε, αποτελούν η προώθηση της καινοτομίας μέσω της παραγωγής γνώσης, η παρακολούθηση των ανισοτήτων στην πρόσβαση στη γνώση, την έρευνα και την τεχνολογία. Τέλος, έγινε παρουσίαση των προκηρύξεων για χρηματοδότηση που έχουν ξεκινήσει ή αναμένεται να ξεκινήσουν στο πλαίσιο της Αποστολής για τον Καρκίνο.

O Παναγιώτης Βλάχος από τη Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας και Υγιεινής Περιβάλλοντος του Υπουργείου Υγείας της Ελλάδας, παρουσίασε το ευρωπαϊκό πρόγραμμα EU4Health, τονίζοντας ότι αποτελεί την μεγαλύτερη επένδυση της ΕΕ για τη δημόσια υγεία με συνολικό προϋπολογισμό 5,3 δισ. ευρώ. Ο Π. Βλάχος αναφέρθηκε στους γενικούς στόχους του προγράμματος, ενώ έδωσε έμφαση στις Δράσεις για τον Καρκίνο. Παρουσίασε τα διάφορα προγράμματα εργασίας, τους βασικούς άξονες, τις προϋποθέσεις και τους τρόπους χρηματοδότησης για τους δικαιούχους, ενώ επισήμανε ότι ο καρκίνος αποτελεί οριζόντια προτεραιότητα της ΕΕ σε όλους τους άξονες του EU4Health.

Οι παρουσιάσεις συνεχίστηκαν με τις ομιλίες των Εθνικών Σημείων Επαφής στον Ορίζοντα Ευρώπη. Η Δρ Cristina Pascual από το ΕΚΤ παρουσίασε συνολικά τις δράσεις του οργανισμού για τη στήριξη της ερευνητικής, ακαδημαϊκής και επιχειρηματικής κοινότητας, ενώ τόνισε ότι το ΕΚΤ ως Εθνικό Σημείο Επαφής για την Υγεία στον Ορίζοντα Ευρώπη, αλλά και μέσω του κεντρικού του ρόλου σε εμβληματικά έργα και προγράμματα όπως το Enterprise Europe Network, το ΕΙT Health και την πρωτοβουλία Γέφυρες Γνώσης και Συνεργασίας, θα συνεχίσει να παρέχει συνδυασμένες υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας για την υλοποίηση της εμβληματικής Αποστολής για τον Καρκίνο. Παρουσίασε συνοπτική έκθεση με τις δράσεις του ΕΚΤ ως Εθνικού Σημείου Επαφής για την Υγεία για το 2021 και ενημέρωσε τους ενδιαφερόμενους για τον τρόπο αναζήτησης ανοικτών προκηρύξεων στον τομέα της Υγείας.

Ο Μαρίνος Φωτιάδης παρουσίασε το ΙδΕΚ, τον αρμόδιο εθνικό φορέα για την υποστήριξη και προώθηση της έρευνας, της τεχνολογικής ανάπτυξης και της καινοτομίας στην Κύπρο. Αναφέρθηκε στο εύρος των υποστηρικτικών υπηρεσιών που παρέχουν σε φορείς, οργανισμούς και ερευνητές, καθώς και τα αξιόλογα στατιστικά στοιχεία της κυπριακής συμμετοχής στο προηγούμενο πρόγραμμα-πλαίσιο Ορίζοντας 2020.

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά, με τον Δημήτρη Μαραγκό σε ρόλο συντονιστή, και καθ’ όλη τη διάρκειά της το κοινό είχε την ευκαιρία να απευθύνει ερωτήσεις στους ομιλητές, οι οποίες απαντήθηκαν μετά το τέλος κάθε ενότητας.

Επιπλέον, οι συμμετέχοντες έλαβαν μέρος σε διαδραστικές δημοσκοπήσεις σχετικά με την πρόθεσή τους για την υποβολή προτάσεων για χρηματοδότηση στην Αποστολή για τον Καρκίνο, την χώρα παρακολούθησης της εκδήλωσης, τον φορέα/οργανισμό που εκπροσωπούν και την ικανοποίησή τους από το webinar.

Το πρόγραμμα της εκδήλωσης και οι παρουσιάσεις των ομιλητών είναι διαθέσιμα εδώ.

Δείτε το βίντεο της εκδήλωσης

Η Αποστολή για τον Καρκίνο

Ο καρκίνος επηρεάζει όλους και όλες ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου ή κοινωνικής θέσης και αποτελεί σημαντικό πρόβλημα, τόσο για τους ασθενείς και τις οικογένειές, τους όσο και για την κοινωνία γενικότερα. Εάν δεν ληφθούν περαιτέρω μέτρα, ο αριθμός των ατόμων που διαγιγνώσκονται με καρκίνο κάθε χρόνο στην Ευρώπη θα αυξηθεί από 3,5 εκατομμύρια που είναι σήμερα σε περισσότερα από 4,3 εκατομμύρια έως το 2035.

Ο καρκίνος αποτελεί μία από τις κύριες προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στον τομέα της υγείας. Οι πολιτικές κατευθύνσεις της προέδρου της Επιτροπής Φον ντερ Λάιεν αναφέρονται σε «ένα ευρωπαϊκό σχέδιο για την καταπολέμηση του καρκίνου, με σκοπό τη στήριξη των κρατών μελών προκειμένου να βελτιώσουν τον έλεγχο και την περίθαλψη του καρκίνου», ώστε να μειωθεί η ταλαιπωρία που προκαλείται από τη νόσο και να μπορέσει η Ευρώπη να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην καταπολέμησή της.

Η Αποστολή για τον Καρκίνο (Mission Cancer) ξεκίνησε στις 29 Σεπτεμβρίου 2021, μαζί με το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Καταπολέμησης του Καρκίνου (Europe’s Beating Cancer Plan) που εγκρίθηκε στις 3 Φεβρουαρίου 2021, και στοχεύει στη βελτίωση της ζωής περισσότερων από 3 εκατομμυρίων ανθρώπων έως το 2030 μέσω της πρόληψης, της θεραπείας και της βελτίωσης της ποιότητας ζωής για όσους έχουν προσβληθεί από καρκίνο, συμπεριλαμβανομένων των οικογενειών τους. Πρόκειται για μία από τις Αποστολές (Missions) του Ορίζοντα Ευρώπη, που αποτελούν διεπιστημονικές δέσμες δράσεων με φιλόδοξους αλλά επιτεύξιμους στόχους, για την αντιμετώπιση παγκόσμιων κοινωνικών προκλήσεων.

EU4Health

Το πρόγραμμα EU4Health (2021-2027) είναι η φιλόδοξη απάντηση της ΕΕ στη νόσο COVID-19. Η πανδημία έχει σημαντικό αντίκτυπο στους ασθενείς, στο ιατρικό και υγειονομικό προσωπικό και στα συστήματα υγείας στην Ευρώπη. Το νέο αυτό πρόγραμμα δεν περιορίζεται μόνο στην αντιμετώπιση κρίσεων, αλλά διερευνά επίσης ζητήματα ανθεκτικότητας των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης.

Το πρόγραμμα EU4Health θα παράσχει οικονομική και τεχνική στήριξη στα κράτη μέλη, συμβάλλοντας στις προσπάθειες ενίσχυσης των συστημάτων υγείας γύρω από τέσσερις άξονες: πρόληψη ασθενειών, ετοιμότητα για την αντιμετώπιση κρίσεων, συστήματα υγείας και ψηφιακός τομέας, με οριζόντια εστίαση στον καρκίνο.

Το ΕΚΤ ως Εθνικό Σημείο Επαφής στον Ορίζοντα Ευρώπη

Με ολοκληρωμένες υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας, το ΕΚΤ υποστηρίζει διαχρονικά την ελληνική ερευνητική και επιχειρηματική κοινότητα και τους φορείς του συστήματος καινοτομίας. Ως Εθνικό Σημείο Επαφής στον Ορίζοντα Ευρώπη για τις θεματικές «Υγεία», «Ψηφιακές τεχνολογίες, Βιομηχανία και Διάστημα» και το πρόγραμμα Marie Skłodowska-Curie Actions (MSCA) συνοδεύει οργανισμούς, επιχειρήσεις, ακαδημαϊκούς και ερευνητικούς φορείς σε όλη τη διαδρομή: από τον εντοπισμό ευκαιριών χρηματοδότησης μέχρι την τελική διαμόρφωση και υποβολή προτάσεων, την υλοποίηση των έργων και την αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων. Επιπλέον, συμβάλλει στην καταγραφή και ανάλυση της συμμετοχής της Ελλάδας σε ευρωπαϊκά προγράμματα έρευνας και καινοτομίας. Ως Εθνικό Σημείο Επαφής, υποστηρίζει την υλοποίηση έργων που συνεχίζονται και στο πλαίσιο του Ορίζοντα 2020.

Ο οργανισμός έχει συντονιστικό ρόλο στον ελληνικό κόμβο του Enterprise Europe Network, του μεγαλύτερου δικτύου υποστήριξης επιχειρήσεων στον κόσμο, και παρέχει υπηρεσίες συμπληρωματικές με αυτές των Εθνικών Σημείων Επαφής για δικτύωση και αναζήτηση επιχειρηματικών και τεχνολογικών συνεργασιών, μεταφορά τεχνολογίας και καινοτομίας, πρόσβαση σε ευρωπαϊκή χρηματοδότηση και εξεύρεση εταίρων για συμμετοχή σε ερευνητικές προτάσεις.

Το ΙδΕΚ ως Εθνικό Σημείο Επαφής στον Ορίζοντα Ευρώπη

Το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΙδΕΚ) της Κύπρου είναι ο εθνικός φορέας, αρμόδιος για την υποστήριξη και προώθηση της έρευνας, της τεχνολογικής ανάπτυξης και της καινοτομίας στην Κύπρο. Ιδρύθηκε το 1996 μετά από πρωτοβουλία της Κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας, με την αρχική ονομασία Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας. Έκτοτε, το Ίδρυμα ανέπτυξε πλούσια δραστηριότητα σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο με επίκεντρο την ανάπτυξη εθνικών προγραμμάτων έρευνας, και την εκπροσώπηση της Κύπρου σε ευρωπαϊκά και διεθνή προγράμματα και οργανισμούς. Με σχετική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, το Ίδρυμα διεύρυνε από το 2007 το φάσμα των αρμοδιοτήτων του, ενσωματώνοντας στις δραστηριότητές του την υποστήριξη και την ανάπτυξη της καινοτομίας στην Κύπρο.

Το ΙδΕΚ είναι επίσης υπεύθυνο για τον συντονισμό της συμμετοχής της Κύπρου σε ευρωπαϊκές δραστηριότητες έρευνας και καινοτομίας, όπως τα Προγράμματα Πλαίσιο της ΕΕ, το Πρόγραμμα COST, το Δίκτυο EURAXESS, το Enterprise Europe Network, κ.α. Από το 1999, το ΙδΕΚ φιλοξενεί ένα κεντρικό σύστημα των κυπριακών Εθνικών Σημείων Επαφής για τα Προγράμματα Πλαίσιο της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου και του Ορίζοντα Ευρώπη. Επιπλέον, το ΙδΕΚ προσφέρει υπηρεσίες υψηλής ποιότητας στην εθνική ερευνητική και επιχειρηματική κοινότητα, όπως πληροφόρηση και καθοδήγηση κατά την προετοιμασία προτάσεων έργων (ενημερωτικές εκδηλώσεις, εκπαιδευτικά σεμινάρια, εργαστήρια, προκαταρκτικούς και πλήρεις ελέγχους προτάσεων, mock interviews, κ.α.), καθώς και κατά τη διάρκεια διαχείρισης χρηματοδοτούμενων έργων.