Στο 2,07% το ποσοστό δαπανών για Έρευνα & Ανάπτυξη το 2017 στην ΕΕ

Σημαντική αύξηση καταγράφεται την τελευταία δεκαετία στις δαπάνες Έρευνας και Ανάπτυξης (Ε&Α) στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα από τη Eurostat, τη στατιστική υπηρεσία της ΕΕ. Το 2017 το ποσοστό των δαπανών Ε&Α επί του ΑΕΠ ανέρχεται στο 1,13%, σχεδόν διπλάσιο από το ποσοστό 0,58% για το 2007.  Παρά τη σημαντική αύξηση, η επίδοση αυτή υστερεί από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (2,07%), και το 2017 η Ελλάδα βρίσκεται στη 18η θέση μεταξύ των χωρών μελών.

Η Έρευνα & Ανάπτυξη αποτελούν κινητήριο μοχλό της καινοτομίας, γι’ αυτό άλλωστε και οι δαπάνες για Ε&Α καθώς και η "Ένταση Ε&Α" αποτελούν δείκτες παρακολούθησης των πόρων που διατίθενται σε επιστήμη και τεχνολογία σε όλο τον κόσμο.

Σύμφωνα με τη Eurostat, το έτος 2017 οι χώρες μέλη της ΕΕ δαπάνησαν στο σύνολο 320 δισ. ευρώ σε Ε&Α. Ο δείκτης "Ένταση Ε&Α", που εκφράζει τις δαπάνες Ε&Α ως ποσοστό του ΑΕΠ, αυξήθηκε στο 2,07% το 2017 σε σύγκριση με το 2,04% το 2016. Πριν 10 χρόνια (2007), ο αντίστοιχος δείκτης βρισκόταν στο 1,77%.

Σε σύγκριση με άλλες οικονομίες, ο δείκτης "Ένταση Ε&Α" της ΕΕ είναι αρκετά χαμηλότερος σε σχέση με τη Νότια Κορέα (4,22% το 2015), την Ιαπωνία (3,28% το 2015) και τις ΗΠΑ (2,76% το 2015), ενώ βρίσκεται σε παρόμοια επίπεδα με την Κίνα (2,06% το 2015) και σε υψηλότερα σε σχέση με τη Ρωσία (1,1% το 2015) και την Τουρκία (0,96%). Δεδομένου ότι στόχος τα επόμενα χρόνια είναι η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ, η αύξηση του δείκτη "Ένταση Ε&Α" στο 3% έως το έτος 2020, αποτελεί μία από τις 5 προτεραιότητες στόχους της στρατηγικής της ΕΕ.

Ο τομέας των επιχειρήσεων συνεχίζει να έχει τη μεγαλύτερη συνεισφορά στις ευρωπαϊκές δαπάνες Ε&Α, με ποσοστό 66% για το 2017, ενώ ακολουθούν οι δαπάνες στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (22%), οι δαπάνες στον κρατικό τομέα (11%) και οι δαπάνες στον τομέα των ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων (1%).

Δείκτης έντασης Ε&Α άνω του 3%, σε Σουηδία, Αυστρία, Δανία και Γερμανία

Το 2017, ο υψηλότερος δείκτης έντασης Ε&Α καταγράφηκε στη Σουηδία (3,33%) και στην Αυστρία (3,16%), ενώ ακολουθούν η Δανία (3,06%) και η Γερμανία (3,02%), όλες με δαπάνες Ε&Α άνω του 3% του ΑΕΠ των χωρών τους. Η Φινλανδία (2,76%), το Βέλγιο (2,58%) και η Γαλλία (2,25%) κατέγραψαν δαπάνες Ε&Α μεταξύ 2% και 3% του ΑΕΠ. Στον αντίποδα, οκτώ χώρες μέλη κατέγραψαν δείκτες έντασης Ε&Α κάτω του 1%: η Ρουμανία (0,5%), η Λετονία (0,53%), η Μάλτα (0,55%), η Κύπρος (0,56%), η Βουλγαρία (0,75%), η Κροατία (0,86%), η Λιθουανία και η Σλοβακία (0,88% και οι δύο).

Κατά τα τελευταία 10 χρόνια, ο  δείκτης έντασης Ε&Α αυξήθηκε σε 21 χώρες μέλη. Με αύξηση 0,55 ποσοστιαίων μονάδων, η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις χώρες με την υψηλότερη αύξηση. Η μεγαλύτερη αύξηση (0,74 ποσοστιαίες μονάδες) καταγράφεται στην Αυστρία (από 2,42% το 2007 στο 3,16% το 2017) και το Βέλγιο (από 1,84% το 2007 στο 2,58% το 2017) και ακολουθούν η Γερμανία με αύξηση 0,57 μονάδων (από 2,45% το 207 σε  3,02% το 2017) και στην 4η θέση η Ελλάδα, με αύξηση 0,55 μονάδες. Αντιθέτως, ο δείκτης έντασης Ε&Α μειώθηκε σε 6 χώρες μέλη και κυρίως στη Φινλανδία (-0,59 μονάδες) και στο Λουξεμβούργο (-0,33 μονάδες).

Πηγή: Eurostat

Υψηλότερο το ποσοστό δαπανών για Ε&Α στον τομέα των επιχειρήσεων σε Σλοβενία και Ουγγαρία

Ο κύριος τομέας στον οποίο πραγματοποιήθηκαν οι δαπάνες Ε&Α το 2017 ήταν ο τομέας των επιχειρήσεων σε όλες τις χώρες μέλη, εκτός από την Κύπρο και τη Λετονία (όπου ο βασικός τομέας δαπανών ήταν αυτός της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης) και τη Λιθουανία (όπου οι δαπάνες της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ήταν ισοδύναμες με αυτές του τομέα των επιχειρήσεων).

Τα υψηλότερα ποσοστά δαπανών Ε&Α στον τομέα των επιχειρήσεων καταγράφηκαν στη Σλοβενία (75%), στην Ουγγαρία (73%), στην Ιρλανδία και τη Σουηδία (71% και οι δύο), στη Βουλγαρία και την Αυστρία (70% και οι δύο), στη Γερμανία (69%), το Βέλγιο και το Ηνωμένο Βασίλειο (68%).

Τα υψηλότερα ποσοστά δαπανών στον κρατικό τομέα καταγράφηκαν στη Ρουμανία (32%), στη Λιθουανία (28%), στο Λουξεμβούργο και τη Λετονία (26% και στις δύο χώρες). Τα υψηλότερα ποσοστά δαπανών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση καταγράφηκαν στη Λετονία (47%), στην Πορτογαλία (43%), στην Κύπρο (42%) και στην Εσθονία (40%).

Αύξηση των δαπανών Ε&Α στην Ελλάδα την τελευταία δεκαετία

Στην Ελλάδα καταγράφεται σημαντική αύξηση των δαπανών Ε&Α ως ποσοστό επί το ΑΕΠ, την τελευταία δεκαετία. Συνεχίζει όμως να υστερεί σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ, ο οποίος βρίσκεται στο 2,07%.

Συγκεκριμένα, ως ποσοστό του ΑΕΠ, οι δαπάνες Ε&Α ανήλθαν στο 1,13% το 2017, από 0,58% το 2007. Σε απόλυτα μεγέθη, οι δαπάνες το 2007 ανέρχονταν σε 1.342 εκατ. ευρώ, ενώ το 2017 σε 2.033 εκατ. ευρώ.

Αξίζει να αναφερθεί ότι ο τομέας των επιχειρήσεων είναι αυτός που συνέβαλε κατά κύριο λόγο προς την κατεύθυνση αυτή, αφού πλέον συνεισφέρει με το 49% της ετήσιας δαπάνης Ε&Α, από 29% το 2007. Ακολουθεί ο τομέας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (28%), ο κρατικός τομέας (22%) και ο τομέας των ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων (1%).

Τα στοιχεία για τις δαπάνες E&A για την Ελλάδα δημοσιεύονται και αποστέλλονται στη Eurostat από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ). Η δημοσίευση των δεικτών εντάσσεται στο πλαίσιο της τακτικής παραγωγής των επίσημων στατιστικών για την Έρευνα, Ανάπτυξη και Καινοτομία στην Ελλάδα, που πραγματοποιεί το ΕΚΤ, ως φορέας και εθνική αρχή του Ελληνικού Στατιστικού Συστήματος, με τη συνεργασία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Η ανάλυση των στοιχείων και η εξαγωγή των σχετικών δεικτών δημοσιεύονται σε έντυπες και ηλεκτρονικές εκδόσεις του ΕΚΤ που διατίθενται στον δικτυακό τόπο http://metrics.ekt.gr.