Ερωτηματολόγιο στο πλαίσιο του έργου HERON για τη βελτίωση ενεργειακής απόδοσης και συμπεριφοράς καταναλωτών

Το ευρωπαϊκό έργο HERON "Forward-looking socio-economic research on Energy Efficiency in EU countries" διανύει το τελευταίο στάδιο ως προς την ολοκλήρωσή του. Το έργο αφορά στην ανάπτυξη ενός καινοτόμου εργαλείου λήψης αποφάσεων (Decision Support Tool - DST), που επιτρέπει τον ποσοτικό μετασχηματισμό των ποιοτικών χαρακτηριστικών της συμπεριφοράς των τελικών χρηστών, τα οποία εμποδίζουν την εφαρμογή των πολιτικών για Ενεργειακή Αποτελεσματικότητα σε κτήρια και μεταφορές. Στο πλαίσιο ολοκλήρωσης του έργου, δημιουργήθηκε ένα ερωτηματολόγιο που αφορά σε φορείς που δραστηριοποιούνται σε σχετικούς τομείς και καλούνται να το συμπληρώσουν έως τις 8 Δεκεμβρίου 2017.

To έργο χρηματοδοτείται μέσω του "Ορίζοντα 2020" (Horizon 2020), το χρηματοδοτικό πλαίσιο της ΕΕ για την Έρευνα και την Καινοτομία την περίοδο 2014-2020, και συγκεκριμένα μέσω του προγράμματος «Ασφαλής, Καθαρή και Αποδοτική Ενέργεια». Συντονιστής του έργου HERON είναι το Κέντρο Ενεργειακής Πολιτικής και Ανάπτυξης (ΚΕΠΑ) του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Στο έργο συμμετέχουν άλλοι έξι φορείς από Βουλγαρία, Γερμανία, Εσθονία,  Ιταλία, Σερβία και Ηνωμένο Βασίλειο. Το έργο HERON επιλέχθηκε, μάλιστα, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ως καλή πρακτική (good practice) ενσωμάτωσης κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών στα προγράμματα του Ορίζοντα 2020, μετά από διαδικασία επιλογής με συμμετοχή 500 συντονιστών έργου.

Οι προσπάθειες για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, παρόλο που αποτελούν προτεραιότητα για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, πρέπει να ξεπεράσουν σημαντικά εμπόδια που συνδέονται στενά με τη συμπεριφορά των καταναλωτών, προκειμένου να εφαρμόσουν στρατηγικές που είναι απαραίτητες για την ενεργειακή μοντελοποίηση.

Η κοινοπραξία HERON, μέσω των δραστηριοτήτων του έργου, εντόπισε ένα σύνολο εμποδίων που συνδέονται με τη συμπεριφορά των τελικών χρηστών σε δύο τομείς: Κτήρια (οικιστικά και τριτογενή) και Μεταφορές (επιβάτες και φορτία). Τα εμπόδια αυτά ομαδοποιήθηκαν σε τρεις βασικές κατηγορίες: i) Κοινωνικο-Πολιτιστικό-Εκπαιδευτικό, ii) Οικονομικό και iii) Θεσμικό. Κάθε ένα από τα εντοπισμένα εμπόδια δημιουργείται από τη συμπεριφορά των τελικών χρηστών και έχει διαφορετικό αντίκτυπο / συμβολή στον περιορισμό των προσπαθειών εξοικονόμησης ενέργειας, με βάση το γεγονός ότι οι καταναλωτές ενέργειας παρουσιάζουν διαφορετικούς τύπους συμπεριφοράς / προτιμήσεων απέναντι στις συμπεριφορές προώθησης της ΕΕ.

Το κύριο χαρακτηριστικό του έργου HERON είναι η ανάπτυξη ενός καινοτόμου εργαλείου λήψης αποφάσεων (Decision Support Tool - DST), του οποίου η χρήση επιτρέπει σε όσους αναπτύσσουν σενάρια ενεργειακής αποδοτικότητας να μειώνουν την απόκλιση από τους στόχους, σχετικά με κοινωνικοιοικονομικά εμπόδια συμπεριφοράς καταναλωτών που έως τώρα δεν μπορούσαν να ενσωματώσουν, καθώς τα είχαν σε μορφή πληροφοριών αλλά όχι δεδομένων.

Με στόχο να μετρηθεί ο αντίκτυπος του έργου και ταυτόχρονα να ενημερωθεί η επιστημονική κοινότητα για την ανάπτυξη του εργαλείου αυτού (HERON-DST), τη δυνατότητα δωρεάν παροχής του λογισμικού του και τη μελλοντική διοργάνωση σεμιναρίων, οι εταίροι του έργου δημιούργησαν ένα σχετικό ερωτηματολόγιο και απευθύνουν πρόσκληση στους φορείς που δραστηριοποιούνται στους παρακάτω τομείς να το συμπληρώσουν:

• Ενεργειακή αποδοτικότητα
• Συμπεριφορά καταναλωτών
• Ανάπτυξη ενεργειακών σεναρίων
• Αγορά ενέργειας σε κτήρια
• Μεταφορές

Καταληκτική ημερομηνία για τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου είναι η 8η Δεκεμβρίου 2017. Περισσότερες πληροφορίες για το εργαλείο HERON-DST, καθώς και υλικό που έχει παραχθεί εντός του έργου είναι διαθέσιμες στο σχετικό ιστότοπο. 

Σημειώνεται ότι το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) λειτουργεί ως Εθνικό Σημείο Επαφής για τον "Ορίζοντα 2020" και για μια σειρά από επιμέρους προγράμματα του, υποστηρίζοντας την ελληνική ακαδημαϊκή, ερευνητική και επιχειρηματική κοινότητα για τη συμμετοχή της. Καλύπτοντας όλα τα στάδια των ερευνητικών έργων, από την προετοιμασία της πρότασης έως την υλοποίηση και την αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων, οι υπηρεσίες του ΕΚΤ περιλαμβάνουν: Πληροφόρηση και Συμβουλευτικές Υπηρεσίες, Λειτουργία Γραφείου Υποστήριξης, Ανάπτυξη και Διακίνηση ενημερωτικού υλικού, Διοργάνωση εκδηλώσεων και σεμιναρίων, Εξεύρεση συνεργατών για την συγκρότηση κοινοπραξιών και την από κοινού υποβολή προτάσεων, Καταγραφή της εθνικής συμμετοχής και έκδοση στατιστικών στοιχείων και δεικτών απόδοσης.

Το ευρωπαϊκό δίκτυο “C-Energy 2020” των Εθνικών Σημείων Επαφής για το πρόγραμμα «Ασφαλής, Καθαρή και Αποδοτική Ενέργεια» του Ορίζοντα 2020, απαρτίζεται από Εθνικά Σημεία Επαφής για την Ενέργεια από 18 χώρες και δραστηριοποιείται από το τέλος του 2014. Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕKT), ως Εθνικό Σημείο Επαφής στον Ορίζοντα 2020, συμμετέχει και στο δίκτυο C-Energy 2020, αποτελώντας τον ελληνικό κόμβο του ευρωπαϊκού δικτύου.

Στη σειρά των ειδικών εκθέσεων που δημοσιεύει το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης,δημοσιεύεται έκθεση όπου παρουσιάζονται τα αναλυτικά στοιχεία της ελληνικής συμμετοχής στις προκηρύξεις της περιόδου 2014-2016 για το πρόγραμμα "Secure, Clean and Efficient Energy" του Προγράμματος Ορίζοντας 2020, με δείκτες που αναδεικνύουν σημαντικές πλευρές της εγχώριας ερευνητικής δραστηριότητας.