Στην Αθήνα θα πραγματοποιηθεί φέτος το "euroCRIS Strategic Membership Meeting", η ετήσια Συνάντηση των εταίρων και της κοινότητας του euroCRIS, του διεθνούς οργανισμού που ασχολείται με τα Πληροφοριακά Συστήματα Ερευνητικών Δραστηριοτήτων (Current Research Information Systems - CRIS). Η Συνάντηση πραγματοποιείται στις 8-10 Νοεμβρίου στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (Αμφιθέατρο "Λεωνίδας Ζέρβας", Βασ. Κωνσταντίνου 48, Αθήνα), από το euroCRIS σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης.
Η εκδήλωση απευθύνεται σε ερευνητές, καθώς και σε όσους ενδιαφέρονται για ερευνητικές υποδομές βασισμένες σε Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνιών (CRIS, ψηφιακά αποθετήρια και περιοδικά) ή εμπλέκονται σε θέματα διαχείρισης και διάχυσης της έρευνας και της καινοτομίας (προγράμματα χρηματοδότησης, αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων, ενίσχυση ανταγωνιστικότητας επιχειρήσεων).
Το θέμα της φετινής Συνάντησης είναι "Towards optimal Research information Infrastructures on a national and international level". Ιδιαίτερη βαρύτητα θα δοθεί στην πορεία για μία ευρωπαϊκή ερευνητική υποδομή πληροφοριών και θα παρουσιαστούν τα συμπεράσματα από τις τρέχουσες πρωτοβουλίες και συνεργασίες που λαμβάνουν χώρα στην Ευρώπη, καθώς και σε παγκόσμιο επίπεδο. Όπως επισημαίνεται από τους διοργανωτές, το θέμα της Συνάντησης είναι ουσιαστικό και επίκαιρο για μια σειρά από λόγους.
Οι ερευνητικές υποδομές πληροφοριών αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερη βαρύτητα για τα περισσότερα ενδιαφερόμενα μέρη και όσους αξιοποιούν ερευνητικά δεδομένα και πληροφορίες, είτε πρόκειται για τους ίδιους τους ερευνητές (για τη μέγιστη έκθεση και ανακάλυψη της έρευνας και των δεδομένων τους), είτε για διευθυντές έρευνας (για καλύτερη κατεύθυνση, παρακολούθηση και σύγκριση της έρευνας), είτε για χρηματοδότες (για καλύτερη αξιολόγηση των επενδύσεών τους), είτε για υπεύθυνους χάραξης πολιτικής (ως βάση τεκμηρίωσης σχετικά με την ανάπτυξη στρατηγικής και οράματος). Όλα τα παραπάνω ενδιαφερόμενα μέρη επωφελούνται ουσιαστικά από βέλτιστες, τυποποιημένες ερευνητικές υποδομές πληροφοριών.
Σε διεθνές επίπεδο, ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η πρωτοβουλία για την Ανοικτή Επιστήμη "European Open Science Cloud Initiative", η οποία ξεκίνησε πρόσφατα από την Ευρωπαϊκή Ένωση με στόχο τη δημιουργία βέλτιστων υποδομών επιστημονικής έρευνας και δεδομένων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ένας από τους παράγοντες που συνέβαλαν στην επιτυχία της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας είναι το "FAIR-ness" που χαρακτηρίζει τα δεδομένα μέσα στο cloud, δηλαδή Findability (Δυνατότητα εντοπισμού), Accessibility (Πρόσβαση), Interoperability (Διαλειτουργικότητα) και Reusability (Επαναχρησιμοποίηση). Στη Συνάντηση θα καταστεί σαφές ότι αυτός ο παράγοντας "FAIR" είναι άρρηκτα συνδεδεμένος και συνυφασμένος με τη βέλτιστη διαθεσιμότητα και διαχείριση των ερευνητικών μεταδεδομένων πληροφοριών, όπως αυτά είναι, για παράδειγμα, αποθηκευμένα στα Πληροφοριακά Συστήματα Ερευνητικών Δραστηριοτήτων CRIS και στα Αποθετήρια.
Η σημασία του θέματος της Συνάντησης αυτής θα γίνει επιπλέον σαφής και βάσει μίας πρόσφατης εξέλιξης σε ευρωπαϊκό επίπεδο: την ανακοίνωση του στρατηγικού οράματος του Science Europe (διεθνής οργανισμός των εθνικών χρηματοδοτικών φορέων στην Ευρώπη) για τη διαλειτουργικότητα της ερευνητικής πληροφορίας και τον ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν σε αυτό τα Πληροφοριακά Συστήματα Ερευνητικών Δραστηριοτήτων CRIS. Σε αυτό το όραμα τονίζεται η σημασία δημιουργίας ερευνητικών υποδομών πληροφοριών σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, βάσει των "τριών πυλώνων" της διαλειτουργικότητας: τυποποιημένος ορισμός εννοιών, τυποποιημένοι και αποκλειστικοί ταυτοποιητές (identifiers) και πρότυπο μορφότυπο ανταλλαγής δεδομένων.
Σε διεθνές επίπεδο αναπτύσσονται σημαντικές δράσεις, οι οποίες μπορούν να παρέχουν σχετικές και ενδιαφέρουσες πληροφορίες. Για παράδειγμα οι Κοινότητες των Αποθετηρίων και των Ερευνητικών Δεδομένων, οι οποίες δραστηριοποιούνται εδώ και αρκετό καιρό παγκοσμίως, έχουν εμπειρία και εξειδίκευση που είναι ανεκτίμητης σημασίας για την κοινότητα CRIS. Αξίζει να σημειωθεί ότι η κοινότητα CRIS έχει ήδη ξεκινήσει συνεργασία με τη Βραζιλία και την Κολομβία, με στόχο τη δημιουργία εθνικών ερευνητικών υποδομών πληροφοριών για τις χώρες αυτές. Η εμπειρία και τα συμπεράσματα που θα προκύψουν από τη συνεργασία με τους νέους αυτούς εταίρους αφορούν και τη διεθνή ερευνητική κοινότητα.
Επομένως, το "euroCRIS Strategic Membership Meeting" στην Αθήνα αποτελεί μία εξαιρετική ευκαιρία για να παρακολουθήσουν οι ενδιαφερόμενοι τις τρέχουσες, συναρπαστικές και σημαντικές εξελίξεις στον τομέα των CRIS.
Για την παρακολούθηση της Συνάντησης απαιτείται εγγραφή. Για όσους είναι μέλη του οργανισμού euroCRIS, καθώς και για τους Έλληνες συμμετέχοντες (ερευνητές, εκπροσώπους φορέων, κ.ά.) (επιλογή: local representatives) η εγγραφή είναι δωρεάν. Όσοι δεν είναι μέλη, μπορούν να παρακολουθήσουν τη Συνάντηση καταβάλλοντας το ποσό των 60 ευρώ, με το οποίο εξασφαλίζουν αυτόματα και συνδρομή μέλους στον οργανισμό euroCRIS έως την 1η Ιανουαρίου 2017. Καταληκτική ημερομηνία για την εγγραφή είναι η 1η Νοεμβρίου 2016.
Η εκδήλωση θα μεταδίδεται ζωντανά μέσω live streaming, στη διεύθυνση http://media.ekt.gr/live/
Σημειώνεται ότι στις 10 Νοεμβρίου, μετά το πέρας της Συνάντησης, έχει προγραμματιστεί δείπνο για τους ενδιαφερόμενους συμμετέχοντες στην Αίγλη Ζαππείου. Το κόστος συμμετοχής για το δείπνο ανέρχεται στα 45 ευρώ και οι κρατήσεις θέσεων θα είναι εφικτές έως την 1η Νοεμβρίου.
Αναλυτικές πληροφορίες για τη Συνάντηση, το πρόγραμμα και τη φόρμα εγγραφής είναι διαθέσιμες στη σχετική ιστοσελίδα.
Η σημασία των συστημάτων CRIS και ο ρόλος του ΕΚΤ σε εθνικό επίπεδο
Τα Συστήματα Διαχείρισης Πληροφορίας για την Ερευνητική Δραστηριότητα (Current Research Information Systems, CRIS) έχουν διαδοθεί ευρέως τα τελευταία χρόνια σε ακαδημαϊκούς/ερευνητικούς φορείς, κυρίως στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα συστήματα CRIS προτείνονται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ως τα συστήματα πάνω στα οποία μπορεί να χτιστεί η μεγάλη πανευρωπαϊκή υποδομή μέτρησης της ευρωπαϊκής έρευνας.
Η συστηματική και προτυποποιημένη καταγραφή της ερευνητικής δραστηριότητας στους ερευνητικούς οργανισμούς αποτελεί τον πυρήνα των συστημάτων CRIS που καταγράφουν την ερευνητική δραστηριότητα μέσα από το πρότυπο δεδομένων Common European Research Information Format CERIF, ένα ισχυρό διεθνές πρότυπο που κάνει δυνατή τη σημασιολογική και χρονολογική διασύνδεση πολύ μεγάλου πλήθους ερευνητικών δεδομένων. Το πρότυπο CERIF έχει αναπτύξει ο οργανισμός euroCRIS (www.eurocris.org), με την ενεργή συνεισφορά και του ΕΚΤ, που συμμετέχει ως μέλος από το 1997, ενώ από το 2009 είναι μέλος του Διοικητικού του Συμβουλίου.
Με βάση το πρότυπο CERIF, πλήθος δεδομένα διασυνδέονται σημασιολογικά και χρονολογικά, προβάλλοντας τη συνολική εικόνα της ερευνητικής δραστηριότητας φορέων και χωρών και δίνοντας έμφαση στην καταγραφή των αποτελεσμάτων της ερευνητικής δραστηριότητας (δημοσιεύσεις, πατέντες, ερευνητικά δεδομένα) και τη σύνδεσή τους με το περιβάλλον στο οποίο αυτά δημιουργούνται (ερευνητές, οργανισμοί, χρηματοδοτούμενα προγράμματα και έργα, ερευνητικές υποδομές, υπηρεσίες).
Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης έχει αναπτύξει την ελληνική πλατφόρμα λογισμικού CRIS που θα αποτελέσει τον κορμό μιας εθνικής υποδομής CRIS. Η εθνική υποδομή CRIS θα περιλαμβάνει τα επιμέρους συστήματα που θα λειτουργούν σε ακαδημαϊκούς και ερευνητικούς φορείς και τον κεντρικό συσσωρευτή που θα λειτουργεί στο ΕΚΤ, ο οποίος θα τροφοδοτείται με πληροφορία από τα επιμέρους συστήματα των ιδρυμάτων. Στο πλαίσιο της ανάπτυξης της πλατφόρμας υλοποιήθηκαν δυο πιλοτικές εφαρμογές, στο Πανεπιστήμιο Πατρών με τη συνεργασία της Βιβλιοθήκης και Κέντρου Πληροφόρησης του Πανεπιστημίου, και στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
Η πλατφόρμα λογισμικού CRIS διατίθεται, μέσω της συνεργασίας του ΕΚΤ και του Συνδέσμου Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών (ΣΕΑΒ), στα ακαδημαϊκά ιδρύματα - μέλη του ΣΕΑΒ για την ανάπτυξη ιδρυματικών συστημάτων CRIS. Στον καθορισμό των απαιτήσεων ανάπτυξης της πλατφόρμας συμμετείχαν, μετά από πρόσκληση του ΕΚΤ, εμπειρογνώμονες από τον ΣΕΑΒ.
Η πλατφόρμα CRIS έχει ήδη διατεθεί σε 16 Πανεπιστήμια και ΤΕΙ, ενώ στο μέλλον θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και από ένα ευρύτερο φάσμα ενδιαφερόμενων φορέων με ερευνητική δραστηριότητα, όπως ερευνητικά κέντρα, δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς υγείας.
Η ανάπτυξη της πλατφόρμας λογισμικού CRIS και του εθνικού συσσωρευτή CRIS για τους ελληνικούς ακαδημαϊκούς και ερευνητικούς φορείς πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου "Εθνικό Πληροφοριακό Σύστημα Έρευνας και Τεχνολογίας/Κοινωνικά Δίκτυα – Περιεχόμενο Παραγόμενο από Χρήστες" (www.epset.gr) το οποίο υλοποιείται από το ΕΚΤ στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος "Ψηφιακή Σύγκλιση" (ΕΣΠΑ), με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης - Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.