Θετικά τα βήματα στην υιοθέτηση της Ανοικτής Διακυβέρνησης

ια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ημερίδα αναφορικά με την Ανοικτή Διακυβέρνηση, την παρούσα κατάσταση, τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες, και με απτά παραδείγματα εφαρμογής της, πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 30 Σεπτεμβρίου 2015 στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (EKT) σε συνεργασία με την ομάδα εργασίας για την Ανοικτή Διακυβέρνηση της Εταιρείας Ελεύθερου Λογισμικού/Λογισμικού Ανοικτού Κώδικα (ΕΕΛ/ΛΑΚ).
Ανοίγοντας την ημερίδα, ο Πρόδρομος Τσιαβός από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης επισήμανε ότι, ιστορικά, στον χώρο των ανοικτών δεδομένων και περιεχομένου υπάρχει μια μεγάλη τάση από τον χώρο της επιστήμης, της έρευνας και της εκπαίδευσης, και μια άλλη τάση από τον χώρο της δημόσιας διοίκησης. Αυτές οι δύο τάσεις-ρεύματα έχουν πλέον σήμερα συναντηθεί.

Ο Π. Τσιαβός υπογράμμισε ότι το ΕΚΤ στηρίζει της προσπάθειες της ανοικτότητας εδώ και πολλά χρόνια, προωθώντας την ανοικτή πρόσβαση στην έγκριτη επιστημονική γνώση. Το έργο του ΕΚΤ ως ερευνητική υποδομή και εθνική εγκατάσταση επιστημονικής χρήσης είναι συμπληρωματικό των δράσεων ανοικτής διακυβέρνησης. Παράλληλα, έχει να παρουσιάσει σημαντικές δράσεις στον τομέα της τεκμηρίωσης των πολιτικών που αφορούν Έρευνα, Ανάπτυξη και Καινοτομία, έχοντας αναπτύξει σταθερές ροές για την παραγωγή σχετικών δεδομένων και δεικτών.

Η Νάνσυ Ρουτζούνη, Σύμβουλος Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης στο Υπουργείο Eσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, μίλησε για τα συστατικά της επιτυχημένης συνταγής εφαρμογής της ανοικτής διακυβέρνησης μέσα από την εμπειρία υλοποίησης των σχετικών δράσεων του Υπουργείου τα τελευταία χρόνια και ιδίως το data.gov.gr, που πλέον συγκεντρώνει σχεδόν 500 σύνολα δημόσιων δεδομένων και την πύλη της Διαύγειας που παρουσιάζεται και διεθνώς ως καλή πρακτική ανοικτής διακυβέρνησης.

Στα θετικά συστατικά της επιτυχημένης συνταγής ανέφερε τη συμμετοχή της χώρας στην πρωτοβουλία Open Government Partnership, το δεσμευτικό θεσμικό πλαίσιο στην Ελλάδα, που είναι μάλιστα ένα από τα πιο ευνοϊκά στην Ευρώπη, την πολιτική βούληση για την στήριξη των παραπάνω πρωτοβουλιών, την ανταπόκρισή τους σε πραγματικές ανάγκες, την αξιοποίησή τους από τρίτες εφαρμογές, όπως το publicspending.gr και την Υπερδιαύγεια, και τη δημιουργία ενός σημαντικού ανθρώπινου δικτύου που υποστηρίζουν τη Διαύγεια εντός και εκτός υπουργείου.

Στη συνέχεια, η Βασιλική Νταλάκου, Νομικός Συνεργάτης του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, παρουσίασε αναλυτικά τον Νόμο 4305/2014 για την ανοικτή διάθεση και περαιτέρω χρήση των εγγράφων, πληροφοριών και δεδομένων του δημόσιου τομέα, ο οποίος υιοθετεί την αρχή της εξ ορισμού ανοικτής διάθεσης της δημόσιας πληροφορίας και αποτελεί πρότυπο καλής νομοθέτησης στην Ελλάδα σε όλα τα στάδια της διαβούλευσης, της μελέτης ανάλυσης των συνεπειών και της κεντρικής νομοπαρασκευαστικής διαδικασίας.

Για τα προβλήματα και τις ευκαιρίες που ανακύπτουν από τη συμμετοχή των πολιτών στις ανοικτές διαβουλεύσεις και τις ανοικτές προσκλήσεις, μίλησε η Αναστασία Παπαστυλιανού, συντονίστρια της Μονάδας Τεκμηρίωσης και Καινοτομιών της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και συντονίστρια του opengov.gr. Η Α. Παπαστυλιανού είπε ότι γίνονται 87 δημόσιες διαβουλεύσεις το χρόνο οι οποίες, εκτός από τους νόμους, αφορούν και δημόσιους διαγωνισμούς ή άλλα κείμενα στρατηγικής, σε κάθε μία από τις οποίες κατατίθενται περίπου 200 σχόλια.

Η Α. Παπαστυλιανού αναφέρθηκε τόσο σε προτεινόμενους τρόπους ενίσχυσης της συμμετοχής των πολιτών σε τέτοιες διαδικασίες, όπως με την υιοθέτηση νέων συμμετοχικών εργαλείων και συστημάτων διαβούλευσης, αλλά και στους τρόπους βελτίωσης της παρακολούθησης της υιοθέτησης των σχολίων τους, δεδομένου ότι παρατηρείται διάσταση ανάμεσα στα δύο.

Το Vouliwatch, ένα πολύ σημαντικό εργαλείο στον τρόπο με τον οποίο ασκείται έλεγχος από την κοινωνία των πολιτών στην κοινοβουλευτική διαδικασία, παρουσίασε ο Παναγιώτης Βλάχος, ο οποίος τόνισε την ανάγκη της ανοικτής διάθεσης των δεδομένων της βουλής, όπως οι προϋπολογισμοί των κομμάτων ή ο αριθμός των ερωτήσεων που απευθύνει κάθε βουλευτής, γεγονός που μπορεί να συμβάλλει στην επίτευξη διαφάνειας και καταπολέμησης της διαφθοράς.

Στη χρήση των ανοικτών δημόσιων δεδομένων για την ανάπτυξη εργαλείων και υπηρεσιών ωφέλιμων για τους πολίτες, που αναπτύσσουν φοιτητές από το πανεπιστήμιο του Αιγαίου, όπως το πιλοτικό έργο διασύνδεσης Νόμων με τις ενδεχόμενες επικαιροποιήσεις και τροποποιήσεις τους, αναφέρθηκε και ο Γιάννης Χαραλαμπίδης, επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Τόνισε, επίσης τη σημασία της διάθεσης των δεδομένων σε πραγματικό χρόνο μέσα από web services που δίνουν τη δυνατότητα ανάπτυξης υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας, και αναφέρθηκε στην υπηρεσία Gov4All η οποία έχει ως στόχο να συγκεντρώνει και να παρουσιάζει όλες τις ψηφιακές υπηρεσίες, τις εφαρμογές και τα σύνολα δεδομένων που προσφέρονται από δημόσιους φορείς προς διευκόλυνση των πολιτών και των προγραμματιστών που ενδιαφέρονται να τις ενσωματώσουν σε τρίτες εφαρμογές.

Ο Πέτρος Καβάσαλης (Αναπληρωτής καθηγητής, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Εργαστήριο Διαχείρισης Πληροφορίας) παρουσίασε το έργο Stork2.0 που αναπτύσσει μία ενιαία ευρωπαϊκή ψηφιακή ταυτότητα και μία πρότυπη διαδικασία ταυτοποίησης για τους πολίτες, αντλώντας πληροφορίες από πολλαπλούς παρόχους πληροφοριών, όπως δημόσιες υπηρεσίες, ληξιαρχεία, κ.λπ., και που στόχο έχει να απλοποιήσει και να επιταχύνει τις συναλλαγές του πολίτη με το δημόσιο όπου και αν βρίσκεται.

Ακολούθησε συζήτηση στην οποία συμμετείχαν οι: Θεόδωρος Καρούνος (ΕΕΛ/ΛΑΚ), Γιάννης Χαραλαμπίδης (Παν. Αιγαίου), Πέτρος Καβάσαλης (Παν. Αιγαίου), Αντώνης Στασής (Υπ. Εσωτερικών), Ιωάννης Βλάχος (ΓΓΔΕ), Δημήτρης Βαφειάδης (ΓΓΔΕ).

Στη συζήτηση οι ομιλητές με τη συμμετοχή και του κοινού εμβάθυναν στους τρόπους με τους οποίους μπορεί να βελτιωθεί περαιτέρω η διαφάνεια και η ανοικτότητα στο ελληνικό δημόσιο, με τη διάθεση των δεδομένων και υπηρεσιών και με τη συμμετοχή των πολιτών στην άσκηση του ελέγχου και στη λήψη των αποφάσεων που αφορούν τη δημόσια σφαίρα.

Τα κύρια θέματα που συζητήθηκαν ήταν τα εξής: α) Τα προβλήματα και οι περιορισμοί στην εφαρμογή του νομοθετικού πλαισίου για τα ανοικτά δεδομένα, β) Οι περιορισμοί του σημερινού μοντέλου της δημόσιας διοίκησης για την αποτελεσματική προώθηση της ανοικτής διακυβέρνησης. Συμφωνήθηκε δε το πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ Δημοσίων φορέων, Ακαδημαϊκών και ΕΕΛ/ΛΑΚ για τη διαλειτουργικότητα της ηλεκτρονικής ψηφιακής ταυτότητας για την υλοποίηση ευρωπαϊκών προτύπων με το πρότυπο ανοικτού λογισμικού Stork 2.0 (https://www.eid-stork2.eu).

Τα βίντεο και οι παρουσιάσεις της ημερίδας διατίθενται στην ιστοσελίδα της εκδήλωσης http://www.ekt.gr/news/events/ekt/2015-09-30/eisig.html .

Η ημερίδα διοργανώθηκε στο πλαίσιο του έργου "Πλατφόρμα Παροχής Υπηρεσιών Κατάθεσης, Διαχείρισης και Διάθεσης Ανοικτών Δεδομένων και Ψηφιακού Περιεχομένου", που εντάσσεται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Ψηφιακή Σύγκλιση" (ΕΣΠΑ), με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης - Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.