Με το Διεθνές Βραβείο Keck για την ανάδειξη της πολιτισμικής κληρονομίας τιμήθηκαν από κοινού το Ινστιτούτο Ηλεκτρονικής Δομής και Λέιζερ (ΙΗΔΛ) του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) και το Μουσείο Ακρόπολης από το Διεθνές Ινστιτούτο Συντήρησης (International Institute for Conservation, IIC). Το βραβείο απονεμήθηκε για τη συντήρηση και αποκατάσταση των Καρυάτιδων της νότιας πρόστασης του Ερεχθείου, με τη χρήση διεθνώς πρωτοποριακής τεχνολογίας λέιζερ που έχει αναπτυχθεί στο ΙΤΕ. Η βράβευση έγινε στη Βιέννη, στις 14 Σεπτεμβρίου 2012, κατά την τελετή λήξης του διετούς παγκόσμιου συνεδρίου του IIC.
Το βραβείο Keck υιοθετήθηκε από το IIC το 1994, έπειτα από πρωτοβουλία του ζεύγους Sheldon και Caroline Keck, πρωτοπόρων στη συντήρηση έργων τέχνης. Απονέμεται κάθε δύο χρόνια στο άτομο ή την ομάδα που έχει συμβάλλει κατά τον μέγιστο δυνατό τρόπο στην προώθηση της κατανόησης και εκτίμησης των επιτευγμάτων του έργου της συντήρησης.
Η ιδιαιτερότητα της συγκεκριμένης απονομής έγκειται στην επιτυχία του Μουσείου Ακρόπολης να φέρει τους επισκέπτες σε άμεση επαφή με διαδικασίες, όπως οι εφαρμογές των λέιζερ στη συντήρηση, που έως τώρα γίνονταν σε απροσπέλαστα εργαστήρια. Από τον Δεκέμβριο του 2010, περισσότεροι από 2 εκατομμύρια επισκέπτες παρακολούθησαν, στην ειδικά σχεδιασμένη πλατφόρμας επίδειξης καθαρισμού των Καρυάτιδων με λέιζερ, τις εργασίες των συντηρητών, συμμετέχοντας έτσι σε μία ιστορικής σημασίας μουσειακή διαδικασία.
Η τεχνική λέιζερ που εφαρμόζεται είναι πρωτοποριακή και έχει αναπτυχθεί για τον συγκεκριμένο σκοπό από το Μουσείο Ακρόπολης και το ΙΗΔΛ-ΙΤΕ. Η ειδικά σχεδιασμένη πλατφόρμα επιτρέπει την απομόνωση ενός αγάλματος και τα ειδικά προστατευτικά πετάσματα που την περικλείουν εμποδίζουν την ακτινοβολία να βλάψει τους επισκέπτες, οι οποίοι παρακολουθούν σε οθόνη την εργασία της συντήρησης.
Το ΙΤΕ συνεργάζεται κατά τα τελευταία 10 χρόνια με το Μουσείο Ακρόπολης, όπως επίσης και με την Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης (ΥΣΜΑ), για την ανάπτυξη καινοτόμων μεθοδολογιών καθαρισμού και συντήρησης των γλυπτών της Ακρόπολης. Συγκεκριμένα, οι επιστήμονες του ΙΤΕ σχεδίασαν και κατασκεύασαν ένα πρωτοποριακό σύστημα λέιζερ ειδικά για τον καθαρισμό και την ανάδειξη των αρχαίων αυτών αριστοτεχνημάτων.
Το λέιζερ έχει τη δυνατότητα να λειτουργεί σε δύο μήκη κύματος ή, πιο απλά, να εκπέμπει ακτινοβολία σε δύο 'χρώματα' ταυτόχρονα (υπέρυθρο και υπεριώδες). Η καινοτομία έγκειται στην ταυτόχρονη χρήση των δυο δεσμών λέιζερ, που επιτρέπει στο συντηρητή να αφαιρεί με ακρίβεια επικαθήσεις ρύπων από την επιφάνεια των γλυπτών, χωρίς το αρχικό υπόστρωμα να αποχρωματίζεται ή να υφίσταται κάποια άλλη ζημιά, ενώ παράλληλα αποκαλύπτεται η μοναδική επιφάνεια του γλυπτού.
Το συγκεκριμένο βραβείο αποτελεί την επιβράβευση αυτής της συνεργασίας καθώς και της κοινής προσπάθειας του Μουσείου και του ΙΤΕ στο να μπορέσουν να διαφυλάξουν και να αναδείξουν τον μοναδικό πολιτισμικό πλούτο της χώρας μας, και να μπορέσουν εν συνεχεία να επιδείξουν στο κοινό το πώς ο πολιτισμός και η τεχνολογία μπορούν να συνδυαστούν. Αξιοσημείωτη άλλωστε είναι η φράση που αναγράφεται στο Βραβείο 'H ανάδειξη των Καρυάτιδων με λέιζερ, είναι προσβάσιμη στο κοινό στο Μουσείο της Ακρόπολης: Μια σύνδεση μεταξύ της αρχαίας και της σύγχρονης Ελλάδας'.
Περισσότερες πληροφορίες για την τεχνολογία του ΙΤΕ παρέχονται από τη Δρ. Παρασκευή Πουλή (ΙΗΔΛ-ΙΤΕ), τηλ.: 2810 391300, e-mail: laserart@iesl.forth.gr.