Περισσότεροι από το ένα πέμπτο των εφήβων είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι και ελάχιστοι ακολουθούν σωστή διατροφή, λαμβάνοντας τις συνιστώμενες ποσότητες φρούτων και λαχανικών, σύμφωνα με τα πρώτα συμπεράσματα του ευρωπαϊκού έργου HELENA (Healthy Lifestyle in Europe by Nutrition in Adolescence) για την υγεία των εφήβων στην Ευρώπη που παρουσιάστηκαν τον Απρίλιο σε συμπόσιο στη Γρανάδα της Ισπανίας.
Το έργο HELENA μελετά τις διατροφικές συνήθειες 3.000 εφήβων από 13 έως 17 ετών σε δέκα ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Σκοπός του έργου είναι να σχηματίσει την πιο ολοκληρωμένη μέχρι σήμερα εικόνα για την υγεία, τη διατροφή, τη φυσική κατάσταση και τη δραστηριότητα των εφήβων. Σύμφωνα με τον συντονιστή του έργου, Luis Moreno, καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Σαραγόσα στην Ισπανία, 'έχουμε για πρώτη φορά μια αξιόπιστη απεικόνιση της κατάστασης, την οποία αναλύουμε με κοινή μεθοδολογία σε δέκα διαφορετικές ευρωπαϊκές χώρες. Τα στοιχεία αυτά θα μας επιτρέψουν να διατυπώσουμε αποτελεσματικές συστάσεις για το μέλλον'.
Από τους εφήβους που συμμετείχαν στην έρευνα, το 27% των αγοριών και το 20% των κοριτσιών βρέθηκαν να είναι είτε υπέρβαρα είτε παχύσαρκα. Μια από τις βασικότερες αιτίες γι' αυτό είναι η έλλειψη σωματικής άσκησης, καθώς μόνο το 58% των αγοριών κάνουν κάποια μέτρια ή έντονη σωματική δραστηριότητα για 60 λεπτά την ημέρα, ενώ στα κορίτσια το ποσοστό αυτό πέφτει στο 31%.
Όσον αφορά τις διατροφικές τους συνήθειες, οι Ευρωπαίοι έφηβοι φαίνεται ότι δεν τρέφονται σωστά. Μόνο το 13% καταναλώνουν τουλάχιστον 200 γραμμάρια λαχανικά την ημέρα και μόνο το 16% τρώνε τουλάχιστον δύο φρούτα. Αντίθετα, η διατροφή τους αποτελείται από μεγάλο ποσοστό λιπαρών (περισσότερο από 35% της συνολικής θερμιδικής πρόσληψης). Ωστόσο, η έλλειψη σχετικής ενημέρωσης δεν φαίνεται να είναι ο λόγος γι' αυτές τις βλαβερές συνήθειες: το 62% των κοριτσιών που συμμετείχαν στην έρευνα επέδειξαν καλή γνώση των βασικών αρχών της σωστής διατροφής, παρόλο που δεν τις εφαρμόζουν στην καθημερινή τους ζωή.
Το έργο HELENA προχώρησε ένα βήμα πιο πέρα από την καταγραφή της παρούσας κατάστασης, στο σχεδιασμό εργαλείων για την προώθηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής, και έλεγξε την αποτελεσματικότητά τους στη συμπεριφορά των εφήβων. Μετά από πιλοτική εφαρμογή τριών μηνών, οι παρεμβάσεις μέσω υπολογιστή που σχεδιάστηκαν στο πλαίσιο του έργου, βελτίωσαν τη διατροφή (κυρίως όσον αφορά την πρόσληψη νερού, φυτικών ινών και λαχανικών) και αύξησαν το επίπεδο της φυσικής δραστηριότητας των εφήβων. Τέλος, οι εταίροι του έργου συνεργάζονται με τη βιομηχανία τροφίμων για την ανάπτυξη υγιεινών σνακ που απευθύνονται σε εφήβους.
Το έργο HELENA χρηματοδοτείται από την ΕΕ με 5 εκ. ευρώ, στο πλαίσιο του 6ου Προγράμματος Πλαίσιο. Στο έργο συμμετέχουν και Έλληνες επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Κρήτης (Τμήμα Ιατρικής) και από το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο (Τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας και Διατροφής).