Στην ανάλυση του πώς και γιατί τα συναισθήματα, η ταυτότητα και η λογική καθορίζουν τον τρόπο σκέψης μας και τη λήψη πολιτικών αποφάσεων συμβάλει η νέα έκθεση του Joint Research Centre –JRC (Κοινό Κέντρο Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής) με τίτλο «Κατανοώντας την πολιτική μας φύση» που υλοποιήθηκε με τη συμμετοχή 60 διεθνώς κορυφαίων επιστημόνων από τις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες. Η έκθεση που είναι διαθέσιμη online και απευθύνεται κυρίως σε policy makers, έχει ως στόχο να καταπολεμήσει την παραπληροφόρηση, επισημαίνοντας την ανάγκη για τεκμηριωμένη χάραξη πολιτικής ως προϋπόθεση για να λειτουργήσουν σωστά οι δημοκρατίες.
Ο Tibor Navracsics, Επίτροπος για την Εκπαίδευση, την Νεότητα, τον Πολιτισμό και τον Αθλητισμό δήλωσε σχετικά: «Το να καθιστούμε απλώς περισσότερες πληροφορίες διαθέσιμες στο κοινό ή σε όσους λαμβάνουν τις αποφάσεις δεν επαρκεί για να εξασφαλίσουμε πιο ενημερωμένους πολίτες ή καλύτερη λήψη αποφάσεων. Εάν θέλουμε η λήψη πολιτικών αποφάσεων να οδηγήσει σε θετική κοινωνική αλλαγή θα πρέπει να κατανοήσουμε καλύτερα πώς τα συναισθήματα, οι αξίες, η ταυτότητα και η λογική επηρεάζουν τον τρόπο σκέψης, το πώς μιλάμε και το πώς παίρνουμε πολιτικές αποφάσεις».
Η έκθεση "Understanding our political nature" εστιάζει σε κάποια από τα πιο «φλέγοντα» πολιτικά ζητήματα, όπως είναι η παραπληροφόρηση, η διαφορετική οπτική σε αξίες και ταυτότητα, και προσπαθεί να κατανοήσει τις εσωτερικές κοινωνικές και συμπεριφορικές διεργασίες.
Ακολουθούν μερικά από τα πιο σημαντικά συμπεράσματα:
Εσφαλμένη αντίληψη και παραπληροφόρηση: Ο τρόπος σκέψης μας επηρεάζεται από τον καταιγισμό πληροφόρησης που δεχόμαστε, με αποτέλεσμα να γινόμαστε ευάλωτοι στην παραπληροφόρηση. Για να μπορέσουμε να θωρακιστούμε απέναντι στην παραπληροφόρηση θα πρέπει να προβληματιστούμε περισσότερο σχετικά με τον τρόπο που σκεφτόμαστε.
Συλλογική νοημοσύνη: Η επιστήμη μπορεί να μας βοηθήσει στον ανασχεδιασμό του τρόπου που εργάζονται από κοινού οι policy makers προκειμένου να πάρουν ορθότερες αποφάσεις και να αποφύγουν λάθη στρατηγικής.
Συναισθήματα: Δεν μπορούμε να διαχωρίσουμε τα συναισθήματα από τη λογική. Η πληρέστερη πληροφόρηση για τα συναισθήματα των πολιτών και ο συναισθηματικός αλφαβητισμός θα μπορούσαν να βελτιώσουν τη χάραξη στρατηγικής.
Αξίες και ταυτότητα καθοδηγούν την πολιτική συμπεριφορά, αλλά δεν μπορούν να γίνουν πλήρως κατανοητά ή να τεθούν προς συζήτηση.
Πλαίσιο, μεταφορές και περιγραφές: Τα γεγονότα δεν μιλούν από μόνα τους. Μεταφορές και περιγραφές θα πρέπει επίσης να χρησιμοποιηθούν υπεύθυνα εάν θέλουμε να γίνουν κατανοητά τα δεδομένα και να «ακουστούν».
Εμπιστοσύνη και ανοικτότητα: Η εμπιστοσύνη στους ειδικούς και στην κυβέρνηση μπορεί να ξανακερδηθεί μόνο μέσω ειλικρίνειας και δημόσιας συζήτησης σχετικά με τα ενδιαφέροντα και τις αξίες.
Χάραξη στρατηγικής βασισμένης σε στοιχεία: Η αρχή αυτή αμφισβητείται έντονα και οι πολιτικοί, οι επιστήμονες και η κοινωνία των πολιτών θα πρέπει να υπερασπιστούν αυτόν τον ακρογωνιαίο λίθο της φιλελεύθερης δημοκρατίας.
Η έκθεση παρουσιάστηκε σε σχετική εκδήλωση τον Ιούλιο 2019 στις Βρυξέλλες και υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος Enlightenment 2.0 του JRC.