Το Homo Virtualis, ένα νέο επιστημονικό περιοδικό που εκδίδει το Εργαστήριο Δυνητικής Πραγματικότητας, Διαδικτυακής Έρευνας και Ηλεκτρονικής Εκπαίδευσης (Virtual Reality, Internet Research and e-learning) του Παντείου Πανεπιστημίου, διατίθεται ηλεκτρονικά στο αναγνωστικό κοινό, μέσω της πλατφόρμας eJournals που έχει αναπτύξει το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ). Το περιοδικό φιλοδοξεί να συνδυάσει την ουσιαστική και πρωτότυπη παραγωγή γνώσης με την Ανοικτη Πρόσβαση, επικοινωνώντας τα πρόσφατα επιστημονικά ευρήματα, και επικεντρώνεται στις κοινωνικές και συμπεριφορικές επιστήμες, στις ανθρωπιστικές επιστήμες, στους τομείς της εκπαίδευσης και της υγείας, μέσα από μια αναστοχαστική και κριτική θεώρηση.
Το Homo Virtualis είναι ένα διεπιστημονικό περιοδικό, με σύστημα διπλής τυφλής κρίσης και ανοικτής πρόσβασης, για τη δημοσίευση πρωτότυπων ερευνητικών εργασιών, επιστημονικών κειμένων και θεωρητικών εργασιών σχετικών με τη μεθοδολογία, την επιστημολογία και τη θεωρία στον ευρύτερο τομέα των πολύπλοκων ανθρώπινων συστημάτων, των δυνητικών κοινοτήτων, των ψηφιακών κουλτούρων, των κοινωνικών δικτύων και της ανθρώπινης κοινωνικής συμπεριφοράς σε μεικτά (online / offline) τεχνο-κοινωνικά περιβάλλοντα.
Το Homo Virtualis απευθύνεται σε όλα τα μέλη της επιστημονικής κοινότητας, αναγνωρισμένους αλλά και νέους ερευνητές, που ενδιαφέρονται να παρουσιάσουν και να επικοινωνήσουν τις θεωρητικές προσεγγίσεις και, ιδίως, τα εμπειρικά αποτελέσματα της έρευνάς τους σε ζητήματα που αφορούν τις δυνητικές κοινότητες και τη δυνητική παρουσία, τα ψηφιακά τεχνήματα και τη δυνητική-ψηφιακή κουλτούρα, τα κοινωνικά δίκτυα και τη δικτυωμένη ζωή, τα MMORPG και τους δυνητικούς κόσμους, την τεχνητή νοημοσύνη και τη ρομποτική.
Το περιοδικό εστιάζει επίσης το ενδιαφέρον του, στη δημοσίευση ποιοτικών, ποσοτικών και μεικτών ερευνών με ιδιαίτερη έμφαση στα νέα μέσα, τα πολύπλοκα τεχνοκοινωνικά συστήματα και τη θεωρία του Χάους, αλλά και στις κοινωνικοοικονομικές προκλήσεις των νέων τεχνολογιών επικοινωνίας και πληροφορίας.
Το πρώτο τεύχος του περιοδικού, μόλις κυκλοφόρησε και είναι ήδη ηλεκτρονικά διαθέσιμο, στην πλατφόρμα eJournals. Ανατρέξτε στην ηλεκτρονική διεύθυνση του περιοδικού και μελετήστε, μεταξύ άλλων, δύο ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες μελέτες
- «Εγώ και τα κινητά των μαθητών μου στην τάξη»: Μία μελέτη περίπτωσης με αξιοποίηση μεθόδων βασισμένων στην τέχνη. Στη συγκεκριμένη μελέτη, των Ε. Βακάλη & Α. Μπράιλα, γίνεται μία επισκόπηση των βασικών χαρακτηριστικών των μεθόδων έρευνας βασισμένων στη τέχνη, με έμφαση στη σημασία τους για την εκπαιδευτική έρευνα, στην ελευθερία έκφρασης που προσφέρει στους συμμετέχοντες αλλά και στον ρόλο του ερευνητή στην ερμηνεία των στοιχείων που συλλέγει. Στη συνέχεια, παρουσιάζεται μία μελέτη περίπτωσης έρευνας βασισμένη στην τέχνη, όπου τα ερευνητικά ερωτήματα αφορούν τις αντιδράσεις των εκπαιδευτικών στη χρήση του κινητού τηλεφώνου από τους μαθητές μέσα στην τάξη. Ποια είναι τα συναισθήματα που αναδύονται στον εκπαιδευτικό, ποιες οι σκέψεις του για αυτό το φαινόμενο που πλέον παρατηρείται όλο και περισσότερο κατά τη διάρκεια του μαθήματος στην τάξη;
Οι εκπαιδευτικοί, κυρίως της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καλούνται να απεικονίσουν σκέψεις, συναισθήματα και εικόνες που απαντούν σε αυτά ερωτήματα, ζωγραφίζοντας με μαρκαδόρους σε ένα χαρτί. Τα αποτελέσματα της μελέτης δίνουν αρκετά στοιχεία για τη συναισθηματική αντίδραση των εκπαιδευτικών και τον τρόπο πρόσληψης του φαινομένου.
- Τα smartphones και η χρήση τους από εφήβους και νεαρούς ενήλικες – διαφορές και ομοιότητες: Μία μελέτη περίπτωσης. Η μεγάλη ανάπτυξη των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) έχει καταστήσει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναπόσπαστο μέρος της ψυχοκοινωνικής πραγματικότητας των σύγχρονων ανθρώπων, ιδιαίτερα των νεώτερων. Η δικτυωμένη ζωή και η συνεχής «διαθεσιμότητα» του ατόμου, μέσω των νέων διαδικτυακών κοινωνικών μέσων και εφαρμογών στα έξυπνα κινητά, οδηγούν σε ένα πρωτόγνωρο ανθρώπινο βίωμα.
Πώς αντιλαμβάνονται την σύγχρονη πραγματικότητα οι έφηβοι που μεγάλωσαν σε αυτή την εποχή, συγκριτικά με τους λίγο μεγαλύτερους νεαρούς ενήλικες που, ωστόσο, βίωσαν μία ποιοτικά διαφοροποιημένη τεχνοκοινωνική πραγματικότητα ως παιδιά; Παρατηρείται ένα είδος «χάσματος γενεών» ακόμα και ανάμεσα σε άτομα που διαφέρουν ελάχιστα ηλικιακά; Στη μελέτη περίπτωσης, των Κ. Παπαλεξοπούλου & Κ. Ψιάχου, μέσα από τέσσερις εθνογραφικές συνεντεύξεις, δύο εφήβων και δύο νεαρών ενήλικων φοιτητών, επιχειρείται μία προκαταρκτική διερεύνηση του πεδίου.
Το Homo Virtualis δημοσιεύεται δύο φορές το χρόνο σε δίγλωσση μορφή (αγγλικά / ελληνικά). Τα άρθρα δημοσιεύονται σε κυλιόμενη βάση.
Ο επιστημονικός εκδότης του περιοδικού
Το Εργαστήριο Δυνητικής Πραγματικότητας, Διαδικτυακής Έρευνας και Ηλεκτρονικής Εκπαίδευσης (Virtual Reality, Internet Research and e-Learning Laboratory) λειτουργεί από το 2009 στο Τμήμα Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών. Στόχος του Εργαστηρίου είναι η προαγωγή της κοινωνιο-ψυχολογικής θεωρίας και έρευνας σε τεχνολογικά κατασκευασμένα και διαμεσολαβημένα περιβάλλοντα (διαδίκτυο, κυβερνοχώρος, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δυνητικοί κόσμοι) και η διερεύνηση της ανάπτυξης τεχνολογικών εφαρμογών με κοινωνικό πρόσημο.
Η ερευνητική ομάδα του Εργαστηρίου αποτελείται από μέλη ΔΕΠ, μεταδιδακτορικούς ερευνητές, υποψήφιους διδάκτορες και μεταπτυχιακούς φοιτητές, με επιστημονική αφετηρία τις κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες, την ψυχολογία, την πληροφορική, τη νομική και άλλα επιστημονικά πεδία σχετικού ενδιαφέροντος.
Στο διάστημα της λειτουργίας του το Εργαστήριο έχει υλοποιήσει ερευνητικά έργα σε θέματα όπως: περιβάλλον, μετανάστευση, δυνητικές κοινότητες, e-learning, e-politics. Έχει διοργανώσει επιστημονικές ημερίδες και συνέδρια σε συνεργασία με ακαδημαϊκά ιδρύματα και φορείς στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Παράλληλα, οργάνωσε και λειτούργησε, στο Τμήμα Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου, διετές δια-ιδρυματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών με αντικείμενο ειδίκευσης τις «Δυνητικές Κοινότητες: Κοινωνιο-Ψυχολογικές Προσεγγίσεις και Τεχνικές Εφαρμογές».
Ένας από τους τομείς δραστηριοποίησης του Εργαστηρίου είναι η έκδοση μονογραφιών, συλλογικών τόμων, καθώς επίσης του νέου δίγλωσσου επιστημονικού περιοδικού Homo Virtualis, που φιλοξενείται στην ανοιχτή πλατφόρμα ηλεκτρονικών εκδόσεων του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης.
Μάλιστα, την προσεχή Τρίτη, στις 11 Δεκεμβρίου (09.30-20.30), το Εργαστήριο διοργανώνει μία ενδιαφέρουσα επιστημονική ημερίδα με θέμα: "Από το Διαδίκτυο στο Blockchain: Κοινωνική Πληροφορική - Ψηφιακή Δημιουργική Οικονομία - Δυνητικοί Κόσμοι (Επιπτώσεις & Προκλήσεις στην Κοινωνία & στο Άτομο)". Η ημερίδα θα λάβει χώρα στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών & Πολιτικών Επιστημών (Λ. Συγγρού, 136). Το πρόγραμμα της εκδήλωσης είνα διαθέσιμο εδώ. Στο πλαίσιο της ημερίδας θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά στο κοινό και η εκδοτική συνεργασία του ΕΚΤ με το εργαστήριο Δυνητικής Πραγματικότητας, Διαδικτυακής Έρευνας και Εκπαίδευσης για την ηλεκτρονική διάθεση του περιοδικού Homo Virtualis.
Η εκδοτική συνεργασία με το ΕΚΤ
Στο πλαίσιο της συνεργασίας των δύο φορέων, το ΕΚΤ παρέχει τις υποδομές για την ηλεκτρονική έκδοση του περιοδικού και το Εργαστήριο Δυνητικής Πραγματικότητας, Διαδικτυακής Έρευνας και Ηλεκτρονικής Εκπαίδευσης έχει την επιστημονική επιμέλεια του περιεχομένου.
H πλατφόρμα eJournals της υπηρεσίας ePublishing του ΕΚΤ, φιλοξενεί υψηλής ποιότητας περιοδικά, 36 μέχρι σήμερα, και προσφέρει ένα ενιαίο περιβάλλον έκδοσης και ανοικτής πρόσβασης σε έγκριτο περιεχόμενο, ενισχύοντας την ακαδημαϊκή επικοινωνία και την ερευνητική δραστηριότητα. Μέχρι στιγμής πολλοί έγκριτοι φορείς έχουν αξιοποιήσει το ηλεκτρονικό περιβάλλον εκδόσεων που τους παρέχει το ΕΚΤ για τη μετάβασή τους σε έναν σύγχρονο τρόπο επιστημονικών εκδόσεων που καλύπτει όλα τα στάδια της εκδοτικής διαδικασίας.
Η κεντρική πλατφόρμα της υπηρεσίας ePublishing EKT αποτελείται από τρεις πλατφόρμες, για την έκδοση περιοδικών, πρακτικών συνεδρίων και βιβλίων-μονογραφιών. Οι πλατφόρμες αυτές φιλοξενούν το περιεχόμενο του κάθε εκδότη (περιοδικά, μονογραφίες, πρακτικά συνεδρίων) και του δίνουν τη δυνατότητα συνύπαρξης με άλλους έγκριτους εκδότες.