Το κτιριακό συγκρότημα του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ) και ειδικότερα η Βιβλιοθήκη Επιστήμης και Τεχνολογίας του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) συμμετείχε στο πρώτο Open House Athens 2014 που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στις 4-6 Απριλίου. Το κτίριο του ΕΙΕ, και ιδίως η βιβλιοθήκη, επιλέχθηκε ως ένας από τους 50 χώρους σημαντικού αρχιτεκτονικού ενδιαφέροντος στην Αθήνα, που το ευρύ κοινό είχε τη δυνατότητα να γνωρίσει μέσα από προγραμματισμένες ξεναγήσεις.
Περισσότερα από 50 άτομα περιηγήθηκαν από τους υπευθύνους της διοργάνωσης και το προσωπικό του ΕΚΤ στην ιστορία, τους χώρους και τις συλλογές της Βιβλιοθήκης, και ενημερώθηκαν για τις λειτουργίες και τις υπηρεσίες της, όπως το Ηλεκτρονικό Αναγνωστήριο, οι υπηρεσίες επιστημονικής πληροφόρησης, η ελεύθερη πρόσβαση σε ψηφιακό περιεχόμενο με χρήση Wi-Fi, κ.ά.
Το κτίριο του Εθνικού (αρχικά Βασιλικού) Ιδρύματος Ερευνών, που υψώνεται στη διασταύρωση της λεωφόρου Β. Κωνσταντίνου με την οδό Β. Γεωργίου, οικοδομήθηκε μεταξύ των ετών 1965-1968, βάσει σχεδίων του πρωτοπόρου αρχιτέκτονα Κωνσταντίνου Δοξιάδη και των συνεργατών του (σε οικοδομικό τετράγωνο όπου παλαιότερα ήταν εγκατεστημένοι οι στάβλοι των ανακτόρων). Η αρχική πρόταση των μελετητών για ένα 'υπερμοντέρνο' γυάλινο κτίριο δεν έγινε δεκτή και, στην τελική λύση που εφαρμόστηκε, ο άκαμπτος ορθολογισμός και ο λειτουργικός δογματισμός που χαρακτήριζε τη 'σχολή' Δοξιάδη, επικράτησαν έναντι της αισθητικής διάστασης (με την παρέκκλιση της μαρμάρινης επένδυσης των εξωτερικών επιφανειών). Το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών παραμένει ένα επιβλητικό σύγχρονο κτίριο αξιώσεων, που επηρέασε σημαντικά την αρχιτεκτονική γοήτρου στην Ελλάδα των τελευταίων δεκαετιών του 20ού αιώνα.
Στο κτίριο του ΕΙΕ ξεχωρίζει ο εντυπωσιακός συμπαγής ορθογώνιος όγκος της Βιβλιοθήκης Επιστήμης και Τεχνολογίας η οποία ιδρύθηκε το 1958 και εξυπηρετεί επιστήμονες, ερευνητές, πανεπιστημιακούς και φοιτητές όλων των κλάδων και ειδικοτήτων. Σκοπός της Βιβλιοθήκης, την ευθύνη λειτουργίας της οποίας έχει το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, είναι η συγκέντρωση, οργάνωση και απρόσκοπτη ροή πληροφοριών για επιστήμη, τεχνολογία, τεκμηρίωση, έρευνα και ανάπτυξη, σε όλη την επιστημονική, ερευνητική και παραγωγική κοινότητα της χώρας.
Στον χώρο της Βιβλιοθήκης λειτουργεί το Ηλεκτρονικό Αναγνωστήριο, ένας χώρος 20 θέσεων εργασίας, καθώς και ασύρματο ευρυζωνικό δίκτυο. Μέσω του Ηλ. Αναγνωστηρίου, αλλά και του free Wi-Fi, παρέχεται ελεύθερη πρόσβαση σε όλο το περιεχόμενο επιστήμης, τεχνολογίας και πολιτισμού που διαθέτει το ΕΚΤ. Ενισχύεται, έτσι, ο ρόλος της Βιβλιοθήκης ως τόπου συνάντησης και εργασίας για ερευνητές, επιστήμονες, φοιτητές και μαθητές.
Ο θεσμός του Open House
Το Open House είναι ένας από τους σημαντικότερους διεθνείς θεσμούς με σκοπό την ανάδειξη και την προώθηση της αρχιτεκτονικής. Για ένα Σαββατοκύριακο την άνοιξη, δημόσια και ιδιωτικά κτίρια ανοίγουν τις πύλες τους στο κοινό δωρεάν και η πόλη μετατρέπεται σε ένα μεγάλο μουσείο, με εκθέματα τα ίδια της τα κτίρια και την αρχιτεκτονική της.
Η ιδέα ξεκίνησε από το Λονδίνο το 1992 και μέχρι σήμερα διαδόθηκε σε περισσότερες από 21 πόλεις ανά την υφήλιο, αποκτώντας συστηματικούς επισκέπτες και υποστηρικτές, και συνεισφέροντας στην ανάδειξη της σημασίας της αρχιτεκτονικής στην καθημερινότητα των ανθρώπων. Στις πόλεις που συμμετέχουν παγκοσμίως συμπεριλαμβάνονται ενδεικτικά: Νέα Υόρκη, Δουβλίνο, Ιερουσαλήμ, Ελσίνκι, Μελβούρνη, Βαρκελώνη, Σικάγο, Ρώμη, Λισαβόνα, κ.ά.
Η δράση Open House έχει ήδη πραγματοποιηθεί 2 φορές στη Θεσσαλονίκη, στις 23-25 Νοεμβρίου 2012 και στις 18-20 Οκτωβρίου 2013. Την πρώτη φορά οι επισκέψεις άγγιξαν τις 12.000, ενώ τη δεύτερη ξεπέρασαν τις 22.000, δίνοντας την ευκαιρία στο κοινό να γνωρίσει από κοντά την πόλη και την αρχιτεκτονική της.
Στόχοι της δράσης Open House Athens είναι καταρχάς η επαφή και εξοικείωση του κοινού με την έννοια της αρχιτεκτονικής, αλλά και η προώθηση της Αθήνας και της χώρας μας γενικότερα στο εξωτερικό, μέσα από το πρίσμα της αρχιτεκτονικής δημιουργίας και του πολιτισμού. Η Αθήνα, όπως κάθε πόλη με μακραίωνη ιστορία, διαθέτει αρχιτεκτονικό πλούτο, έχει να επιδείξει με σημαντικά δείγματα αρχιτεκτονικής από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα. To Open House Athens είναι μια μοναδική ευκαιρία κάτοικοι και επισκέπτες της Αθήνας να γνωρίσουν από κοντά την αρχιτεκτονικής της, να κατανοήσουν το δομημένο περιβάλλον μέσα στο οποίο κινούνται, να δουν με μια διαφορετική ματιά την πόλη, να οραματιστούν τις δυνατότητες της.