Η διαμόρφωση γόνιμων δικτύων συνεργασίας μεταξύ πανεπιστημίων, ερευνητικών κέντρων και περιφερειακών διοικήσεων, καθώς και η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη κινητοποίηση του ιδιωτικού τομέα αποτελούν βασικό στόχο του υπουργείου Ανάπτυξης για το επόμενο διάστημα. Αυτό τόνισε ο υπουργός Ανάπτυξης Δ. Σιούφας σε συνέντευξη Τύπου στο Ζάππειο Μέγαρο στις 14 Φεβρουαρίου 2005, στην οποία μαζί με το γενικό γραμματέα Έρευνας & Τεχνολογίας κ. Ιωάννη Τσουκαλά παρουσίασαν τα μέτρα και τις δράσεις για την έρευνα και τεχνολογία.
Η αξιοποίηση του ερευνητικού δυναμικού που βρίσκεται εντός και εκτός Ελλάδας, ταυτόχρονα με την αξιοποίηση των δυνατοτήτων που απορρέουν από τη συμμετοχή της χώρας στο ευρωπαϊκό περιβάλλον έρευνας και τεχνολογίας, αποτελούν το βασικό ζητούμενο της πολιτικής του υπουργείου Ανάπτυξης για τα επόμενα χρόνια. Όπως επισήμανε ο κ. Δ. Σιούφας, στόχος είναι η αύξηση των δαπανών για την έρευνα στο 1,5 % του ΑΕΠ, από τις οποίες το 40% να προέρχεται από τον ιδιωτικό τομέα.
Βασικό εργαλείο στην προσπάθεια αυτή είναι το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα 'Ανταγωνιστικότητα' (ΕΠΑΝ), που προβλέπει τη διάθεση 730,5 εκατ. ευρώ για την υλοποίηση σχετικών δράσεων. Στο πρόγραμμα μάλιστα έχουν προστεθεί ορισμένες νέες δράσεις, όπως οι περιφερειακοί Πόλοι Καινοτομίας και τα Δίκτυα Αριστείας μεταξύ ΑΕΙ και ερευνητικών κέντρων. Επίσης, ο κ. Δ. Σιούφας παρουσίασε τις 14 δράσεις που προωθούνται από το υπουργείο Ανάπτυξης (ΓΓΕΤ και Ειδική Γραμματεία για την Ανταγωνιστικότητα) και οι οποίες ενισχύουν την έρευνα και τη σύνδεσή της με την παραγωγή.
Εξάλλου, όπως ανακοίνωσε ο κ. Δ. Σιούφας, από την 1η Μαρτίου 2005 θα υπάρχει νυχτερινή βάρδια σεισμολόγων στο Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Η σχετικη δαπάνη θα καλύπτεται προς το παρών από τη ΔΕΠΑ, έως ότου προκηρυχθούν οι θέσεις για την πρόσληψη προσωπικού.
Από την πλευρά του, ο κ. Ι. Τσουκαλάς αναφέρθηκε στο πρόγραμμα δημοσιότητας, ενημέρωσης και πληροφόρησης, το οποίο έχει σκοπό να ευαισθητοποιήσει ερευνητές, επιστήμονες, επιχειρηματίες αλλά και την κοινή γνώμη για όσα έχουν συντελεστεί στο χώρο της έρευνας και της τεχνολογίας, στο πλαίσιο του ΕΠΑΝ, αλλά και για όσα πρόκειται να γίνουν μέχρι το 2006. Επίσης, ο κ. Τσουκαλάς παρουσίασε τα προγράμματα του ΕΠΑΝ για έρευνα και τεχνολογία που παραμένουν ανοιχτά καθώς και αυτά που πρόκειται να προκηρυχθούν.
Στη συνέντευξη Τύπου συμμετείχαν, επίσης, ο γενικός γραμματέας Βιομηχανίας κ. Σπύρος Παπαδόπουλος, ο ειδικός γραμματέας για την Ανταγωνιστικότητα κ. Σπύρος Ευσταθόπουλος, οι αντιπρόεδροι του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και Τεχνολογίας (ΕΣΕΤ) καθηγητές κ.κ. Δημήτρης Τριχόπουλος και Χριστόδουλος Στεφανάδης, ο πρόεδρος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του Εθνικού Συμβουλίου Ανταγωνιστικότητας και Ανάπτυξης και πρύτανης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Γ. Βενιέρης, και υπηρεσιακοί παράγοντες.
Όπως τόνισε ο ειδικός γραμματέας για την Ανταγωνιστικότητα κ. Σ. Ευσταθόπουλος, 'Τον τελευταίο χρόνο η υλοποίηση των δράσεων Ε&Τ παρουσίασε ραγδαία άνοδο: από τα 47,6 εκατ. ευρώ, που είχαν δαπανηθεί από το 2001 μέχρι τις 19/03/2004, έφθασε τα 101,5 εκατ. ευρώ μέχρι τις 31/12/2004. Η απορρόφηση έφθασε, δηλαδή, το Δεκέμβριο στο 24,4%, ενώ το Μάρτιο του 2004 ήταν μόλις 11,5%.' Παράλληλα επισήμανε ότι η καινοτομία, που είναι κατά κανόνα αποτέλεσμα της έρευνας, αποτελεί βασικό στοιχείο αύξησης της παραγωγικότητας των επιχειρήσεων. 'Είμαστε πεπεισμένοι ότι η μετουσίωση των αποτελεσμάτων της έρευνας σε καινοτόμα προϊόντα και μεθόδους παραγωγής θα καταστήσει την ελληνική οικονομία ανταγωνιστική και τις ελληνικές επιχειρήσεις εξωστρεφείς και κερδοφόρες, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το βιοτικό μας επίπεδο', δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Σ. Ευσταθόπουλος.
Από την πλευρά του, ο κ. Δ Τριχόπουλος υπογράμμισε ότι 'δεν έχει τόση σημασία το ύψος των κονδυλίων που διατίθεται για την έρευνα όσο το να παθιάζεται κανείς με τον ερευνητικό τομέα, διότι τα χρήματα μπορεί μεν να βρεθούν, αλλά εάν δεν διατεθούν σωστά να μην υπάρξει το ποθητό αποτέλεσμα'.
Οι 14 δράσεις του ΥΠΑΝ για την έρευνα και τεχνολογία
- Σταδιακή αύξηση των δαπανών για την έρευνα και την τεχνολογία, ώστε να μπορέσει ο ερευνητικός ιστός της χώρας (ΑΕΙ, ερευνητικά κέντρα, ΝΠΙΔ) να ανταποκριθεί στους ρυθμούς της διεθνούς κοινότητας.
- Ενίσχυση των δράσεων δημοσιότητας των ερευνητικών προγραμμάτων με έμφαση στην παρουσίαση και διάδοση των ευκαιριών για τη συμμετοχή Ελλήνων επιστημόνων σε ερευνητικά προγράμματα, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
- Καθιέρωση διαφανών αξιοκρατικών διαδικασιών για τις δημόσιες προκηρύξεις και τις αξιολογήσεις ερευνητικών και επενδυτικών προγραμμάτων.
- Εισαγωγή νέων κινήτρων για επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα σε δράσεις έρευνας και τεχνολογίας.
- Ενθάρρυνση της επέκτασης και βελτίωσης της διασύνδεσης των πανεπιστημίων και των ερευνητικών ινστιτούτων, τόσο μεταξύ τους, όσο και με ιδρύματα του εξωτερικού.
- Ενίσχυση με κίνητρα, αλλά και με σύστημα συνεχούς και αξιόπιστης αξιολόγησης των επιδόσεων αριστείας των ερευνητών και ερευνητικών κέντρων. Κέντρα αριστείας όπως το ΙΤΕ, το ΕΚΕΤΑ, τα Ινστιτούτα Pasteur και Fleming και όποια άλλα θα έχουν τη μεταχείριση που αντιστοιχεί σε εγκύρως πιστοποιούμενη εξαιρετική επίδοση.
- Προώθηση πολιτικών με στόχο τη δημιουργία κατάλληλου κλίματος για την αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων και των ερευνητικών και τεχνολογικών συνεργασιών.
- Ιδιαίτερη έμφαση σε τεχνολογίες αιχμής, όπως η βιοτεχνολογία και η περιβαλλοντική τεχνολογία, και προώθηση της καινοτομίας στον οικολογικό τομέα.
- Συστηματική προσπάθεια για την προσέλκυση υψηλού επιπέδου ερευνητικού προσωπικού από το εξωτερικό.
- Ανάπτυξη συγκροτημένου σχεδίου για την προώθηση της διασύνδεσης της αγοράς και της εκπαίδευσης με την έρευνα.
- Προώθηση μέτρων με στόχο τη μεγαλύτερη υποστήριξη στις δραστηριότητες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, όσον αφορά την έρευνα και την καινοτομία.
- Προκήρυξη των θέσεων προέδρων - διευθυντών των ερευνητικών κέντρων της χώρας.
- Νέα βάση των εθνικών εκπροσωπήσεων σε όλα τα διεθνή όργανα έρευνας και τεχνολογίας.
- Προώθηση του απαιτούμενου νόμου του κράτους για την κύρωση της συμφωνίας με την οποία η Ελλάδα γίνεται μέλος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος.
Προγράμματα του ΕΠΑΝ που παραμένουν ανοιχτά ή πρόκειται να προκηρυχθούν
Ανοιχτές προκηρύξεις
Δράση 4.2.2
Ανάπτυξη ερευνητικών κέντρων με τη συμμετοχή χρηστών. Υποστήριξη εργαστηρίων που συνεργάζονται με επιχειρήσεις και χρήστες έρευνας (Πρόγραμμα ΑΚΜΩΝ)
Δράση 4.4.2
Δημιουργία δικτύων μεταξύ μουσείων
Δράση 8.3.2
ΗΡΩΝ - Πρόγραμμα για την απασχόληση νέου ερευνητικού προσωπικού στις επιχειρήσεις
Επικείμενες Προκηρύξεις
Δράση 4.1.1
Τεχνοβλαστοί ΠΡΑΞΕ
Φάση Β': Δραστηριότητες εκκίνησης της επένδυσης και έναρξης δραστηριοτήτων
Δράση 4.3.1
ΠΑΒΕΤ 2005 - Πρόγραμμα Ανάπτυξης της Βιομηχανικής Έρευνας και Τεχνολογίας
Δράση 4.3.4 ΤΕΧΝΟΜΕΣΙΤΕΙΑ - Ανάπτυξη και δικτύωση των οργανισμών υπηρεσιών σε θέματα μεταφοράς τεχνολογίας και καινοτομίας
Δράση 4.4.5
Πρόγραμμα ΕΡΜΗΣ (Έρευνα - Τεχνολογία - ?νθρωπος)
'Ανοιχτές Θύρες' - 'Εβδομάδα Επιστήμης και Τεχνολογίας'
Δράση 8.3.3
ΕΝΤΕΡ - Ένταξη ερευνητών από το εξωτερικό