 |
|
Máire Geoghegan-QuinnΕπίτροπος ΕΕ, Έρευνας, Καινοτομίας και Επιστήμης Συνέντευξη |
|
|
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης της στην Αθήνα, η Máire Geoghegan-Quinn, επίτροπος για την Έρευνα, την Καινοτομία και κεντρική ομιλήτρια στο WIRE2014, παραχώρησε αποκλειστική συνέντευξη στο Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, όπου μίλησε για τον Ορίζοντα 2020, τους στόχους του προγράμματος, και το πώς θα μπορούσε να ωφελήσει τη χώρα μας.
|
|
|
Πώς οι Περιφέρειες της Ευρώπης μπορούν να ωφεληθούν από τον Ορίζοντα 2020; Όπως γνωρίζουμε οι Περιφέρειες διαδραματίζουν ένα πολύ σημαντικό ρόλο στη στρατηγική "Ευρώπη 2020" και το ζητούμενο είναι να τις βοηθήσουμε να υποστηρίξουν την καινοτομία για να απολαμβάνουν τα οφέλη που ο Ορίζοντας 2020 έχει να τους προσφέρει. Ο Ορίζοντας 2020 έχει προϋπολογισμό 80 δισεκατομμύρια ευρώ και αυτό που θέλουμε να κάνουμε είναι να διασφαλίσουμε πώς η εξαιρετική έρευνα που παράγουμε θα διαβεί όλο τον δρόμο μέσα από την αλυσίδα της καινοτομίας και θα αποφέρει προϊόντα και υπηρεσίες με εμπορική αξία. Σε αυτή την κατεύθυνση, οι Περιφέρειες θα λάβουν μεγάλη χρηματοδότηση από τα ευρωπαϊκά επενδυτικά ταμεία -αυτά που ονομάζαμε παλαιότερα διαρθρωτικά ταμεία. Ωστόσο, κάθε χώρα που θέλει σήμερα να απορροφήσει τα χρηματικά αυτά κεφάλαια που βρίσκονται στα ταμεία για την έρευνα και καινοτομία πρέπει να αναπτύξει τις στρατηγικές έξυπνης εξειδίκευσης, δηλαδή να αναγνωρίσει και να προσδιορίσει ποια είναι τα δυνατά της στοιχεία, οι τομείς στους οποίους εμφανίζει συγκριτικό πλεονέκτημα, και να αναπτύξει αυτά τα σημεία υπεροχής με τρόπο που θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της περιφέρειας, θα συνεισφέρει στη δημιουργία μίας βιώσιμης οικονομίας, θα επιφέρει ευρύτερη ανάπτυξη και θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας. Πώς ο Ορίζοντας 2020 θα ωφελήσει ειδικότερα τις χώρες της Νότιας Ευρώπης; Παρόλο που οι ρυθμίσεις στον Ορίζοντα 2020 είναι ίδιες για όλες τις χώρες, υπάρχουν διαφορετικοί αντικειμενικοί στόχοι για κάθε διαφορετική περιφέρεια και χώρα. Όμως, αυτό που γίνεται για πρώτη φορά είναι ότι αν ένα έργο που τρέχει σε μία συγκεκριμένη Περιφέρεια χρηματοδοτείται από τον Ορίζοντα 2020, θα μπορεί στο εξής να συνδυάσει επιπλέον χρηματοδότηση από άλλα διαρθρωτικά ταμεία, από τα Ταμεία Συνοχής. Αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί διευκολύνει τον δικαιούχο να επενδύσει σε επιστημονική αριστεία μέσω του Ορίζοντα 2020 και ταυτόχρονα να προβεί σε συμπληρωματικές ενέργειες, για παράδειγμα να ανακαινίσει το εργαστήριο του, να αγοράσει εξοπλισμό ή κάτι σχετικό. Είναι η πρώτη φορά που είναι δυνατό κάτι τέτοιο, δηλαδή να συνδυάσει κανείς δύο διαφορετικά χρηματοδοτικά εργαλεία πάνω στο ίδιο έργο. Πώς θα ενθαρρύνατε τα κράτη μέλη να μην προχωρήσουν σε μειώσεις του προϋπολογισμού τους για την Έρευνα και Καινοτομία; Στην ΕΕ θέτουμε ως στόχο ο κρατικός προϋπολογισμός για την έρευνα και καινοτομία να μην πέσει κάτω από το 3% . Αν θέλουμε μία βιώσιμη οικονομία, ανταγωνιστικότητα και ανάπτυξη δεν νομίζω ότι υπάρχει δικαιολογία για κανένα κράτος μέλος να μην επενδύσει στην έρευνα. Βέβαια, κατάγομαι από την Ιρλανδία και καταλαβαίνω πόσο δύσκολο είναι αυτό για μία χώρα όπως η Ελλάδα που αυτή τη στιγμή, περνάει οικονομική ύφεση. Ωστόσο, είναι δυνατό μέσα στα όρια του προϋπολογισμού τους οι κυβερνήσεις να κάνουν σοφές επιλογές και αυτό σημαίνει ότι πρέπει να επενδύσουν σε τομείς που θα φέρουν ανάπτυξη. Η ανάπτυξη είναι αυτό που χρειάζεται πιο πολύ αυτή τη στιγμή η Ευρώπη. Ειδικά αν ρίξουμε μια ματιά στο παγκόσμιο χάρτη θα δούμε ότι είμαστε πίσω από τις ΗΠΑ, και χώρες όπως η Νότια Κορέα και η Κίνα επενδύουν στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας περισσότερο από ότι η Ευρώπη. Τα κράτη-μέλη πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι αν δεν θέλουν να οπισθοδρομήσουν θα πρέπει να δημιουργήσουν μία οικονομία που είναι βιώσιμη, που παρέχει θέσεις εργασίας με υψηλή εξειδίκευση και που επενδύει έξυπνα στην έρευνα και την καινοτομία. Τι σημαίνει το να επενδύσει μια χώρα στην έρευνα και καινοτομία; Ποια μπορεί να είναι τα οφέλη για τη χώρα μας; Πιστεύω ότι υπάρχουν αναρίθμητα οφέλη για την Ελλάδα, γιατί στην Ελλάδα διεξάγεται θεμελιώδη έρευνα με μεγάλη επιτυχία. Επίσης, έχετε εξαιρετικούς επιστήμονες και ερευνητές. Το ζητούμενο όμως είναι πώς οι ερευνητές αυτοί μπορούν να εμπλακούν με τη βιομηχανία, και εδώ ακριβώς είναι που υπάρχει το κενό: αφορά το πώς θα συνδυάσουμε τα αποτελέσματα της ακαδημαϊκής έρευνας και θα τα θέσουμε στην υπηρεσία της βιομηχανίας, ειδικά των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Αυτό βέβαια αφορά πολλές περιοχές της Ευρώπης και όχι μόνο την Ελλάδα. Είναι ανάγκη λοιπόν οι ερευνητές να προσφέρουν πρόσβαση στα αποτελέσματα της έρευνας τους και με τη σειρά τους οι επιχειρήσεις να μεριμνήσουν για την αποτελεσματική επεξεργασία τους και την εμπορικοποίηση τους. Όπου και αν πάω στην Ευρώπη, αλλά και εκτός Ευρώπης, συναντώ Έλληνες επιστήμονες και ερευνητές να δουλεύουν σε πανεπιστήμια, ινστιτούτα, μεγάλες εταιρείες κ.λπ. Υπάρχει μεγάλη αγορά εκεί έξω και είναι ανάγκη η χώρα σας να φέρει αυτούς τους ανθρώπους πίσω. Για να γίνει κάτι τέτοιο όμως, θα πρέπει να δημιουργήσετε το κατάλληλο κλίμα και προϋποθέσεις, ένα οργανωμένο πλαίσιο που θα τους ενθαρρύνει να επιστρέψουν. Και αυτό σημαίνει ότι πρέπει να επενδύσετε στα δυνατά σημεία που έχει η χώρα σας, είτε αυτό είναι η νανοτεχνολογία είτε η πληροφορική, η αγροτική οικονομία, οι ιχθυοκαλλιέργειες ή ότι άλλο μπορεί να είναι. Πώς ο σύνδεσμος μεταξύ έρευνας και βιομηχανίας θα εκφραστεί στον Ορίζοντα 2020; Το πρώτο πράγμα που κάναμε το 2010 είναι ότι ξεκινήσαμε μία εμβληματική πρωτοβουλία που ονομάζεται Innovation Union με στόχο να ενσωματώσουμε όσο το δυνατόν καλύτερα γίνεται τη βασική έρευνα –που κάνουμε τόσο καλά στην Ευρώπη- σε όλη την αλυσίδα της καινοτομίας μέχρι την εμπορικοποίησή της. Σε αυτή την προσπάθεια συναντήσαμε αρκετά επίμονα εμπόδια, όπως η έλλειψη μιας ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την ευρεσιτεχνία, η χρονοβόρα διαδικασία της προτυποποίησης, η έλλειψη επιχειρηματικού κεφαλαίου για χρηματοδότηση κ.ά. Ωστόσο, αρκετά από αυτά τα προβλήματα έχουν ξεπεραστεί σήμερα. Για παράδειγμα, η ευρωπαϊκή νομοθεσία για την ευρεσιτεχνία έχει μπει σε εφαρμογή. Το επόμενο βήμα ήταν να απευθυνθώ στη βιομηχανία και να ρωτήσω ποια είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στην αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της ακαδημαϊκής έρευνας και τι μπορούμε να κάνουμε εμείς ως νομοθέτες και χαράκτες πολιτικής για να διευκολύνουμε τη σύνδεση της έρευνας με την βιομηχανία και τον κόσμο των επιχειρήσεων. Υπέδειξαν τα βασικά προβλήματα που προανέφερα. Από το 2010 δουλεύουμε να ξεπεράσουμε αυτά τα θέματα και έχουμε ήδη παράγει αποτελέσματα. Ο Ορίζοντας 2020, με 80 δισεκατομμύρια ευρώ προϋπολογισμό θα υποστηρίξει αυτή την προσπάθεια. Αυτό που θα έλεγα σε οποιονδήποτε παρακολουθεί ή ακούει είναι ότι αν είναι ακαδημαϊκός πρέπει να ενισχύσει συνεργασίες με τον ιδιωτικό τομέα, και αν υπάγεται στον ιδιωτικό τομέα θα πρέπει να κάνει το αντίθετο, δηλαδή να επικοινωνήσει με τους ερευνητές και επιστήμονες. Και οι δύο αυτοί χώροι, η έρευνα και ο κόσμος της βιομηχανίας και των επιχειρήσεων πρέπει να συνεργαστούν. Χώρες που έχουν καταφέρει να χτίσουν αυτές τις συνέργιες έχουν δει πραγματικά θετικά αποτελέσματα και σε αυτή την άσχημη χρονική στιγμή, οι χώρες που έχουν επιβιώσει της κρίσης ή την έχουν αντιμετωπίσει πιο αποτελεσματικά είναι οι χώρες που συνεχίζουν να επενδύουν δυνατά στην έρευνα και την καινοτομία. Μπορείτε να συνοψίσετε σε μία φράση τις προτεραιότητες του Ορίζοντα 2020; Ο Ορίζοντας 2020 έχει ως προτεραιότητα να δημιουργήσει μία ανταγωνιστική ευρωπαϊκή οικονομία, να την οδηγήσει σε ανάπτυξη και να επιλύσει το πρόβλημα της ανεργίας. Η ανεργία σήμερα αποτελεί την μεγαλύτερη κρίση που έχουμε στην Ευρώπη. Πρέπει να βρούμε δουλειές για τους ανθρώπους, για τους νέους ανθρώπους, για αυτούς που έχουν χάσει τη δουλειά τους, να τους ενισχύσουμε να τους εκπαιδεύσουμε. Η επένδυση στην έρευνα και την καινοτομία πρόκειται να δημιουργήσει αυτό το κλίμα που θα ενθαρρύνει τις περαιτέρω επενδύσεις. |
|