Η νέα σειρά των εκδόσεων του ΕΚΤ ξεκινά με την αποτίμηση της ελληνικής συμμετοχής στο Ειδικό Πρόγραμμα ΙΔΕΕΣ του 7ου ΠΠ. Η έκδοση "5 years of Excellence in the European Research Area, 2007-2011: the case of Greece" καλύπτει το πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας (European Research Council, ERC) που χρηματοδοτεί τους καλύτερους επιστήμονες για να διεξάγουν πρωτοποριακή έρευνα στην Ευρώπη, σε όλα τα επιστημονικά πεδία, με μοναδικό κριτήριο αξιολόγησης την αριστεία.
Στην έκδοση παρουσιάζονται οι Έλληνες ερευνητές που συμμετέχουν στο πρόγραμμα, η απορρόφηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων, η γεωγραφική κατανομή των πόρων, η αριστεία ανά επιστημονικό πεδίο, η θέση της χώρας σε σύγκριση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, κ.λπ. Η έκδοση είναι, προς το παρόν, διαθέσιμη στην αγγλική γλώσσα στη διεύθυνση www.ekt.gr/metrics.
Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας & ΙΔΕΕΣ
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας (European Research Council, ERC) ξεκίνησε να λειτουργεί τον Φεβρουάριο του 2007, ως ο πρώτος ευρωπαϊκός οργανισμός που χρηματοδοτεί τους καλύτερους επιστήμονες για να διεξάγουν πρωτοποριακή έρευνα στην Ευρώπη. Μέσα από το Ειδικό Πρόγραμμα IΔΕΕΣ (7ο Πρόγραμμα Πλαίσιο) υποστηρίζει την έρευνα αιχμής σε όλα τα επιστημονικά πεδία, με μοναδικό κριτήριο αξιολόγησης την αριστεία.
Στόχος είναι, αφενός, η προώθηση της επιστημονικής αριστείας, ανεξάρτητα από ηλικία, εθνικότητα και επιστημονικό πεδίο και, αφετέρου, η προσέλκυση και η επιστροφή στον Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευνας των καλύτερων νέων και έμπειρων ερευνητών. Σημαντικά πλεονεκτήματα είναι η απλή και ευέλικτη στρατηγική του προγράμματος, η σαφής αποστολή και η ανεξάρτητη λειτουργία του.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας βασίζεται σε μια "τριγωνική" δομή. Το Επιστημονικό Συμβούλιο (Scientific Council) είναι το ανεξάρτητο σώμα που καθορίζει την επιστημονική στρατηγική, τη μεθοδολογία και το ετήσιο πρόγραμμα του ERC. Απαρτίζεται από 22 διακεκριμένους επιστήμονες, με Πρόεδρο την καθηγήτρια Helga Nowotny.
Η Εκτελεστική Υπηρεσία (Executive Agency), διοικητικά αυτόνομη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή από το 2009, είναι αρμόδια για την εφαρμογή της στρατηγικής και τη διαχείριση του προγράμματος. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρέχει τους οικονομικούς πόρους από το 7ο Πρόγραμμα Πλαίσιο, εγγυάται την αυτονομία και ακεραιότητα του ERC και λογοδοτεί για τις δράσεις του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος είναι 7,5 δισ. ευρώ για την περίοδο 2007-2013. Το πρόγραμμα έχει πλέον τις ακόλουθες δράσεις:
- Starting Grant: απευθύνεται σε ερευνητές που έχουν πάρει τον διδακτορικό τους τίτλο 2-7 χρόνια πριν την ανακοίνωση της προκήρυξης, και έχουν δυναμική και ιδέες. Χρηματοδοτεί την έρευνά τους στην Ευρώπη και τη δυνατότητα να υποστηρίξουν τις δικές τους ερευνητικές ομάδες.
- Consolidator Grants: απευθύνεται σε ερευνητές που έχουν πάρει τον διδακτορικό τους τίτλο 7-12 χρόνια πριν την ανακοίνωση της προκήρυξης. Χρηματοδοτεί την έρευνά τους στην Ευρώπη.
- Advanced Grant: απευθύνεται σε καταξιωμένους ερευνητές και χρηματοδοτείται η πρωτοποριακή έρευνά τους στην Ευρώπη.
- Proof of Concept: η δράση ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2011, απευθύνεται σε ερευνητές που χρηματοδοτούνται ήδη από το πρόγραμμα ΙΔΕΕΣ και αφορά τη μεταφορά ερευνητικών τους αποτελεσμάτων προς την αγορά.
- Synergy Grant: η δράση ξεκίνησε το 2012 και απευθύνεται σε μικρές ομάδες ερευνητών (2-4 κύριοι ερευνητές και ομάδες τους) που συνεργάζονται σε έναν κοινό επιστημονικό στόχο.
26.666 προτάσεις την περίοδο 2007-2011
Η έκδοση του ΕΚΤ "5 years of Excellence in the European Research Area, 2007-11, the case of Greece" περιλαμβάνει στατιστικά στοιχεία για 8 προκηρύξεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας (4 Starting Grants & 4 Advanced Grants), οι οποίες ολοκληρώθηκαν έως το τέλος του 2011. Την περίοδο 2007-2011, υποβλήθηκαν 26.666 προτάσεις, εκ των οποίων 18.623 (70%) αφορούσαν τις προκηρύξεις Starting Grants και 8.043 (30%) τις προκηρύξεις Advanced Grants.
Από την Ελλάδα υποβλήθηκαν 720 προτάσεις (2,8% του συνόλου των προτάσεων που αξιολογήθηκαν από το ERC), εκ των οποίων 518 (72%) αφορούσαν τη δράση Starting Grants και 202 (28%) τη δράση Advanced Grants. 406 προτάσεις (56% των ελληνικών προτάσεων) υποβλήθηκαν στο πεδίο των Φυσικών Επιστημών και της Μηχανικής, 235 (33%) προτάσεις στο πεδίο των Επιστημών Ζωής και 79 προτάσεις (11%) στο πεδίο των Κοινωνικοοικονομικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών.
Το ποσοστό επιτυχίας, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, κυμαίνεται στο 14% για τη δράση Advanced Grants και 10% για τη Staring Grants. Στην Ελλάδα το ποσοστό επιτυχίας ανέρχεται στο 5% και για τις δυο δράσεις.
Από τις 720 προτάσεις των Ελλήνων επιστημόνων, 65 πέρασαν το πρώτο στάδιο της αξιολόγησης (ποσοστό επιτυχίας 13%). Ειδικότερα, στο δεύτερο στάδιο αξιολόγησης πέρασαν 32 από τις 518 προτάσεις της δράσης Starting Grants (ποσοστό επιτυχίας 10%) και 33 από τις 202 προτάσεις της δράσης Advanced Grants (ποσοστό επιτυχίας 17%).
Όσον αφορά το θεματικό πεδίο των προτάσεων, 43 από 406 προτάσεις στις Φυσικές Επιστήμες και τη Μηχανική πέρασαν το πρώτο στάδιο αξιολόγησης (ποσοστό επιτυχίας 15%), 20 από τις 235 προτάσεις στις Επιστήμες Ζωής (ποσοστό επιτυχίας 15%) και 2 από τις 79 προτάσεις στις Κοινωνικοοικονομικές και Ανθρωπιστικές Επιστήμες (ποσοστό επιτυχίας 2%).
Χρηματοδότηση ανά Δράση & Θεματικό πεδίο
Έως το τέλος του 2011, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας είχε διαθέσει 4,2 δισ. ευρώ σε πρωτοποριακά ερευνητικά έργα: 1,9 δισ. ευρώ για έργα στις Φυσικές Επιστήμες και τη Μηχανική, 1,6 δισ. ευρώ στις Επιστήμες Ζωής και 700 εκατ. ευρώ στις Κοινωνικοοικονομικές και Ανθρωπιστικές Επιστήμες.
37 εκατ. ευρώ (0,9% του συνολικού προϋπολογισμού του ERC) απορρόφησε η χώρα μας, εκ των οποίων 16,9 εκατ. ευρώ (46%) αφορούν νέους ερευνητές και 20,1 εκατ. ευρώ (54%) αφορούν πιο έμπειρους ερευνητές. 21,4 εκατ. ευρώ διατέθηκαν σε έργα Φυσικών Επιστημών και Μηχανικής και 15,6 εκατ. ευρώ σε έργα στον τομέα των Επιστημών Ζωής. Δεν χρηματοδοτήθηκε κανένα έργο από τις Κοινωνικοοικονομικές και Ανθρωπιστικές Επιστήμες.
Την περίοδο 2007-2011, το ERC χρηματοδότησε συνολικά 2.566 ερευνητές που εργάζονται σε 470 διαφορετικούς οργανισμούς της Ευρώπης: 1.467 (57%) νέους ερευνητές και 1.099 (43%) πιο έμπειρους ερευνητές. Περισσότερα από 1.100 έργα (45% του συνόλου των έργου) εντάσσονται στο πεδίο των Φυσικών Επιστημών και της Μηχανικής, 900 (36%) στις Επιστήμες Ζωής και περισσότερα από 450 (19%) στις Κοινωνικοοικονομικές και Ανθρωπιστικές Επιστήμες.
Όσον αφορά την εθνικότητα των επιστημόνων που χρηματοδοτήθηκαν, οι επιτυχόντες προέρχονται από 53 διαφορετικές χώρες, εκ των οποίων 20 εκτός Ευρώπης. Το 47% των επιτυχόντων από τρίτες χώρες έχουν αμερικανική υπηκοότητα (75 ερευνητές), αλλά το 89% των επιτυχόντων από τρίτες χώρες διέμεναν ήδη στην Ευρώπη όταν υπέβαλαν την πρότασή τους στο ERC.
Οι επιστήμονες που χρηματοδοτήθηκαν από τη δράση Starting Grants επέλεξαν, στην πλειοψηφία τους, κάποιον φορέα υποδοχής σε κράτος μέλος της ΕΕ και, μόνο το 12% σε συνδεδεμένη χώρα. Το αντίστοιχο ποσοστό για τη δράση Advanced Grants ανέρχεται σε 16%. Όσον αφορά τα χαρακτηριστικά των έργων, το 90% διαρκούν 5 έτη, το 6% 4 έτη και το 2% 3 έτη.
Ο μέσος προϋπολογισμός για τα έργα στις Φυσικές Επιστήμες, τη Μηχανική και τις Επιστήμες Ζωής είναι 1,4 εκατ. ευρώ και 2,2 εκατ. ευρώ στις δράσεις Starting και Advanced Grants αντίστοιχα. Στις Κοινωνικοοικονομικές και Ανθρωπιστικές Επιστήμες, τα ποσοστά αυτά ανέρχονται σε 1 εκατ. και 1,9 εκατ. ευρώ.
Όσον αφορά τα έργα στην Ελλάδα, έχουν χρηματοδοτηθεί συνολικά 24 έργα – 14 έργα στη δράση Starting Grants και 10 έργα στη δράση Advanced Grants. 15 έργα εντάσσονται στο πεδίο των Φυσικών Επιστημών και της Μηχανικής και 9 στις Επιστήμες Ζωής. 22 έργα έχουν διάρκεια 5 ετών, 1 έργο έχει διάρκεια 4 ετών και 1 έργο έχει διάρκεια 3 ετών.
Στον τομέα των Επιστημών Ζωής, ο μέσος προϋπολογισμός των ελληνικών έργων είναι 1,4 εκατ. ευρώ και 2,3 εκατ. ευρώ, στις δράσεις Starting και Advanced Grants αντίστοιχα. Ο αντίστοιχος προϋπολογισμός για τον τομέα των Φυσικών Επιστημών και της Μηχανικής είναι 1 και 2,2 εκατ. ευρώ.
Εθνικότητα των ελληνικών έργων & Έλληνες στο εξωτερικό
Τα 24 έργα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας που υλοποιούνται στην Ελλάδα συντονίζονται από Έλληνες κύριους ερευνητές. Ωστόσο, 31 ερευνητές διαφορετικής υπηκοότητας έχουν υποβάλει προτάσεις σε συνεργασία με ελληνικό φορέα υποδοχής, αλλά, δυστυχώς, χωρίς επιτυχία.
Συνολικά, 52 Έλληνες ερευνητές (32 Starting Grants, 20 Advanced Grants) έχουν χρηματοδοτηθεί από το ERC. Από αυτούς οι 24 υλοποιούν, όπως προαναφέρθηκε, την έρευνα τους στην Ελλάδα, και οι 28 υλοποιούν την έρευνά τους σε οργανισμούς εκτός Ελλάδας (18 Starting Grants, 10 Advanced Grants).
Ο αριθμός των προτάσεων που χρηματοδοτήθηκαν και υλοποιούνται σε κάθε χώρα σχετίζεται με το μέγεθος της χώρας (αριθμός ερευνητών σε σχέση με τον πληθυσμό) και την εθνική χρηματοδότηση της έρευνας και καινοτομίας.
Η Ελλάδα καταλαμβάνει τη 16η θέση όσον αφορά τον αριθμό των προτάσεων που χρηματοδοτήθηκαν και υλοποιούνται στη χώρα. Καταλαμβάνει, ωστόσο, τη 12η θέση όσον αφορά τις προτάσεις που υλοποιούνται από ερευνητές με ελληνική υπηκοότητα (ανεξάρτητα δηλαδή από τη χώρα που υλοποιούνται τα έργα).
Γεωγραφική κατανομή & Φορείς Υποδοχής
Η Αττική φιλοξενεί 13 έργα του ERC (54% του συνόλου των ελληνικών έργων), τα οποία υλοποιούνται σε 6 διαφορετικούς οργανισμούς. Συγκεκριμένα, η Αθήνα φιλοξενεί 6 από τα 14 Starting Grants και 7 από τα 10 Advanced Grants. Οι επιτυχίες αυτές συνδέονται άμεσα με τον πληθυσμό, τον αριθμό των επιστημόνων και των ερευνητικών οργανισμών στην Αθήνα, καθώς, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat (2005), το 40% του ελληνικού πληθυσμού και το 50% των ερευνητών βρίσκεται στην Αθήνα.
Η Κρήτη είναι η δεύτερη περιφέρεια σε επιτυχημένα έργα, με 4 Starting Grants και 1 Advanced Grant. Αντιπροσωπεύει το 21% των ελληνικών έργων ERC, ποσοστό ιδιαίτερα υψηλό σε σχέση με τον πληθυσμό, τον αριθμό των ερευνητών και τους διαθέσιμους φορείς υποδοχείς.
Στην τρίτη θέση βρίσκεται η περιφέρεια της Πάτρας, με 2 Starting και 1 Advanced Grant. Τέλος, η Θεσσαλονίκη και τα Ιωάννινα φιλοξενούν επίσης έργα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας.
Όσον αφορά τους φορείς υποδοχής, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η συντριπτική πλειοψηφία των έργων υλοποιείται σε δημόσια πανεπιστήμια και ερευνητικούς οργανισμούς. Μόνο το 1% των έργων φιλοξενείται σε ιδιωτικούς οργανισμούς (11 έργα), με ποσοστό επιτυχίας 14%.
Στην Ελλάδα, όλα τα έργα υλοποιούνται σε δημόσιους οργανισμούς, 12 σε πανεπιστήμια και 12 σε ερευνητικά κέντρα. 6 από τους 7 ερευνητές που εργάζονται ταυτόχρονα, και σε Πανεπιστήμιο και σε ερευνητικό κέντρο, επέλεξαν το ερευνητικό κέντρο ως φορέα υποδοχής για το έργο ERC. Τα 2/3 των ελληνικών έργων στον τομέα των Επιστημών Ζωής (6 έργα) υλοποιούνται σε ερευνητικά κέντρα, ενώ η πλειοψηφία των έργων στις Φυσικές Επιστήμες και τη Μηχανική (9 έργα) υλοποιούνται σε Πανεπιστήμια.
Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ) και το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) φιλοξενούν το 42% των ελληνικών έργων, απορροφώντας περίπου το 50% της χρηματοδότησης του ERC στην Ελλάδα. Το Πανεπιστήμιο Πατρών είναι στην τρίτη θέση, με περίπου το 10% της συνολικής χρηματοδότησης. Το ΕΜΠ και το ΙΤΕ φιλοξενούν από 5 έργα. Ωστόσο, το ΙΤΕ υπερτερεί σε αριθμό επιτυχημένων προτάσεων που υποβλήθηκαν (6 επιτυχημένες προτάσεις, αλλά 1 ερευνητής μετέφερε την υλοποίηση του έργου στην Ακαδημία Αθηνών).
Στα Starting Grants, προπορεύεται το ΙΤΕ (3 έργα) και ακολουθούν το Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών, το Πανεπιστήμιο Πατρών και το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (2 έργα ο κάθε οργανισμός). Στα Advanced Grants, προπορεύεται το ΕΜΠ (4 έργα) και ακολουθούν το ΙΤΕ και το ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος (2 έργα ο κάθε οργανισμός).
6 ακόμα οργανισμοί φιλοξενούν από 1 έργο του ERC: το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ - Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών και Εκδόσεων (ΙΤΥΕ), το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), το ΕΚΕΒΕ Φλέμινγκ, το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και το Πανεπιστήμιο Kρήτης.
Γεωγραφική κατανομή των έργων του ERC στην Ελλάδα.
Το ΕΚΤ ως Εθνικό Σημείο Επαφής για το 7ο ΠΠ
Το ΕΚΤ ανέλαβε θεσμικά τη λειτουργία του Εθνικού Σημείου Επαφής για τα Προγράμματα Πλαίσιο (ΠΠ) ήδη από το 1998 (5ο ΠΠ) και, μέχρι σήμερα, ανταποκρίνεται με ιδιαίτερη επιτυχία στις απαιτήσεις του ρόλου αυτού: είναι οργανισμός εθνικής εμβέλειας, διαθέτει τις πλέον σύγχρονες τεχνολογικές υποδομές για οργάνωση, διαχείριση και διάθεση πληροφορίας και υπηρεσιών επιστημονικής και τεχνολογικής πληροφόρησης, συντονίζει ευρωπαϊκά δίκτυα έρευνας και καινοτομίας, λειτουργεί ως Εθνικός Κόμβος για την Ανοικτή Πρόσβαση σε ερευνητικά αποτελέσματα των Προγραμμάτων Πλαίσιο και, πλέον, εκδίδει τα αποτελέσματα των εν λόγω προγραμμάτων με μετρήσιμους και συγκρίσιμους δείκτες σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Σήμερα το ΕΚΤ υποστηρίζει ως Εθνικό Σημείο Επαφής τα περισσότερα προγράμματα του 7ου ΠΠ (Υγεία, Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνιών, Ενέργεια, Κοινωνικοοικονομικές και Ανθρωπιστικές Επιστήμες, ΙΔΕΕΣ, ΑΝΘΡΩΠΟΙ, Ερευνητικές Υποδομές, Ερευνητικό Δυναμικό, Περιφέρειες της Γνώσης, Συνεκτική Ανάπτυξη των πολιτικών Έρευνας και Καινοτομίας). Έχει διακριθεί, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, για καλές πρακτικές όπως η online μετάδοση ενημερωτικών εκδηλώσεων, η ανοικτή πρόσβαση στο υλικό αυτό μέσω αποθετηρίων, η έκδοση ηλεκτρονικών ενημερωτικών δελτίων ανά επιστημονικό πεδίο/πρόγραμμα, κ.ά.
Ειδικά όσον αφορά το πρόγραμμα ΙΔΕΕΣ του 7ου ΠΠ, την περίοδο 2007-2011 πραγματοποιήθηκαν 34 εκδηλώσεις σε όλη την Ελλάδα. Τα στελέχη του ΕΚΤ απάντησαν σε περισσότερα από 1.800 αιτήματα που υποβλήθηκαν από Έλληνες ερευνητές, ενώ πραγματοποιήθηκαν περισσότερες από 170 προσωπικές συναντήσεις με όσους ενδιαφέρονταν για περαιτέρω υποστήριξη στην υποβολή προτάσεων. Μέσα από το σύνολο των παρεχόμενων υπηρεσιών, υποστηρίχθηκαν ουσιαστικά τα 13 τουλάχιστον από τα 24 έργα του ERC που υλοποιούνται στην Ελλάδα.
Αξιολογητές του ERC ως δείκτης αριστείας
Η αξιολόγηση των προτάσεων που υποβάλλονται στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας γίνεται από 25 διαφορετικές επιτροπές εμπειρογνωμόνων (10 επιτροπές τον τομέα των Φυσικών Επιστημών και της Μηχανικής, 9 στον τομέα των Επιστημών Ζωής και 6 στις Κοινωνικοοικονομικές και Ανθρωπιστικές Επιστήμες).
15 ερευνητές από ελληνικούς οργανισμούς έχουν συμμετάσχει στις επιτροπές αυτές (14 ως μέλη, 1 ως πρόεδρος της επιτροπής), εκ των οποίων 5 στον τομέα των Φυσικών Επιστημών και της Μηχανικής, 8 στον τομέα των Επιστημών Ζωής και 2 στις Κοινωνικοοικονομικές και Ανθρωπιστικές Επιστήμες. 5 αξιολογητές προέρχονται από το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και ακολουθούν το ΕΚΕΒΕ Φλέμινγκ και το ΙΤΕ με 2 αξιολογητές ο κάθε οργανισμός. Λαμβάνοντας υπόψη τη διπλή ιδιότητα κάποιων επιστημόνων (σε Πανεπιστήμιο και ερευνητικό κέντρο), 3 αξιολογητές είναι καθηγητές στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης. Τέλος, 1 αξιολογητής προέρχεται από το ΕΜΠ.
Η εκπροσώπηση των γυναικών στο ERC
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν το 1/5 των ερευνητών που έχουν χρηματοδοτηθεί από το ΕRC. Στην Ελλάδα οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν το 1/3 των επιτυχόντων. Πιο αναλυτικά, το 50% των ελληνικών Starting Grants έχουν γυναίκα ως κύρια ερευνήτρια, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στην Ευρώπη είναι 24%. Από την άλλη μεριά, δεν υπάρχει γυναικεία εκπροσώπηση στα ελληνικά Advanced Grants, ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος κυμαίνεται στο 12%.
Επαναπατρισμός & Ερευνητές από Τρίτες χώρες
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας χρηματοδοτεί άριστους ερευνητές από όλον τον κόσμο για να συνεχίσουν την επιστημονική τους σταδιοδρομία στην Ευρώπη. Την περίοδο 2007-2011, υποβλήθηκαν λιγότερες από 700 προτάσεις (3%) από ερευνητές εκτός του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας. Οι περισσότερες προτάσεις προέρχονται από ερευνητές που βρίσκονται στις ΗΠΑ. Το ERC χρηματοδότησε συνολικά 74 ερευνητές που, την περίοδο της υποβολής της πρότασης, διέμεναν σε τρίτη χώρα: 55 από αυτούς (74%) στη δράση Starting Grants και 19 (26%) στην Advanced Grants. 56 από τους 74 ερευνητές έχουν ευρωπαϊκή υπηκοότητα και, συνεπώς, αξιοποίησαν το ERC για τον επαναπατρισμό τους στην Ευρώπη. Η Ελλάδα προσέλκυσε 3 ερευνητές από τρίτες χώρες, και συγκεκριμένα από τις ΗΠΑ, με ελληνική ωστόσο υπηκοότητα.
ERC και HORIZON 2020
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας έχει αναγνωριστεί ως "ιστορία επιτυχίας" στο 7ο Πρόγραμμα Πλαίσιο και αναμένεται να ενισχυθεί περαιτέρω στο νέο πρόγραμμα HORIZON 2020 για την έρευνα και την καινοτομία στην ΕΕ.
Συγκεκριμένα, το ERC εντάσσεται στη δράση για την Άριστη Επιστήμη του HΟΡΙΖΟΝ 2020 και προβλέπεται να συνεχίσει να χρηματοδοτεί επιστημονικά έργα, με βάση την αριστεία σε όλα τα επιστημονικά πεδία και με επίκεντρο τον κύριο ερευνητή. Ο προτεινόμενος προϋπολογισμός για την περίοδο 2014-2020 ανέρχεται σε 13,2 δισ. ευρώ (αύξηση κατά 77% σε σχέση με το 7ο ΠΠ).
Δράσεις του ΕΚΤ για Δείκτες Έρευνας
Η νέα σειρά μελετών "Intelligence Reports” του ΕΚΤ αποτελούν μέρος της εκδοτικής δραστηριότητας του ΕΚΤ για την παρουσίαση της ελληνικής ερευνητικής δραστηριότητας σε όλο τον κύκλο ζωής της και τις ποικίλες πτυχές της.
Ο οργανισμός έχει ήδη καθιερώσει σειρά μελετών με θέμα τη βιβλιομετρική ανάλυση των ελληνικών δημοσιεύσεων σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά. Αξιόπιστα στοιχεία και δείκτες αποτυπώνουν την παραγωγή της ελληνικής επιστημονικής κοινότητας σε δημοσιεύσεις και την απήχηση του ερευνητικού της έργου διεθνώς.
Η πρώτη μελέτη ("Ελληνικές Επιστημονικές Δημοσιεύσεις 1993-2008: Βιβλιομετρική ανάλυση ελληνικών δημοσιεύσεων σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά") της σειράς εκδόθηκε το 2010. Η δεύτερη έκδοση πραγματοποιήθηκε το 2012 σε ηλεκτρονικό περιβάλλον με επικαιροποιημένα στοιχεία που καλύπτουν την περίοδο 1996-2010 και χρήση διαδραστικών διαγραμμάτων.
Παράλληλα, το ΕΚΤ εκδίδει βιβλιομετρικές μελέτες σε συγκεκριμένους επιστημονικούς τομείς. Η πρώτη θεματική μελέτη αφορά τον Τομέα Βιοεπιστημών για την περίοδο 2000-2010.
Eπίσης, το ΕΚΤ εκδίδει ειδικές εκθέσεις με αναλύσεις και δείκτες που αναδεικνύουν σημαντικές πλευρές της ελληνικής ερευνητικής δραστηριότητας και των αποτελεσμάτων της. Απαντούν σε συγκεκριμένα ερωτήματα που συνδέονται με τις επιδόσεις των Ελλήνων ερευνητών και εντοπίζουν περιοχές αριστείας σε εθνικό, περιφερειακό, και θεματικό επίπεδο.
Βασίζονται σε εξειδικευμένες μεθοδολογικές προσεγγίσεις και εφαρμογές λογισμικού που αναπτύσσει το ΕΚΤ για την επεξεργασία της πληθώρας στοιχείων που συγκεντρώνονται στην ηλεκτρονική υποδομή επιστημονικού περιεχομένου του Εθνικού Πληροφοριακού Συστήματος Έρευνας και Τεχνολογίας (Εθνικό Αρχείο Διδακτορικών Διατριβών, ηλεκτρονικές επιστημονικές εκδόσεις, συστήματα CRIS κ.ά.) και τεκμηριώνονται από ευρύτερες δράσεις (λειτουργία του ΕΚΤ ως Εθνικό Σημείο Επαφής για ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα, συμμετοχή και συντονισμός του ελληνικού κόμβου του ευρωπαϊκού δικτύου επιχειρηματικότητας και καινοτομίας Enterprise Europe Network, βάσεις δεδομένων της ευρωπαϊκής υπηρεσίας πληροφόρησης CORDIS, κ.ά.)
Επίσης, σε εξέλιξη βρίσκεται η συλλογή και επεξεργασία στατιστικών στοιχείων για την Έρευνα και την Τεχνολογική Ανάπτυξη (ΕΤΑ) (π.χ. κονδύλια του κρατικού προϋπολογισμού που διατίθενται για τη χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων ΕΤΑ, τις δαπάνες και το προσωπικό σε δραστηριότητες ΕΤΑ, καθώς και την καινοτομία στις επιχειρήσεις).
Η δράση αυτή του ΕΚΤ υλοποιείται με απόφαση της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ), αρμόδιου φορέα για την κατάρτιση των εν λόγω στοιχείων στη χώρα μας. Η συλλογή των στοιχείων αυτών και η αποστολή τους στη Eurostat εντάσσεται στις δεσμεύσεις των χωρών μελών της ΕΕ.