Ένα νέο αναπτυξιακό έργο που σχετίζεται με την παροχή υψηλής ποιότητας ψηφιακών υπηρεσιών δεδομένων τόσο στους υπεύθυνους άσκησης πολιτικής, όσο και στην επιστημονική, την ερευνητική και την επιχειρηματική κοινότητα της χώρας υλοποιείται από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ).
Με άξονα αναφοράς τις στατιστικές δραστηριότητες του ΕΚΤ, το έργο "Ενίσχυση της λειτουργίας του μηχανισμού δημόσιας στατιστικής πληροφόρησης του ΕΚΤ - Ολοκληρωμένες ψηφιακές υπηρεσίες δεδομένων για τεκμηριωμένες δημόσιες πολιτικές" χαρακτηρίζεται από υψηλό καινοτομικό χαρακτήρα, σε διεθνές επίπεδο, και αναμένεται να μετεξελίξει τόσο τη στατιστική λειτουργία του οργανισμού όσο και τις παρεχόμενες υπηρεσίες του προς τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα.
Στρατηγικός στόχος του ΕΚΤ είναι η έγκαιρη και ευρεία διάθεση όχι μόνο των απλών στατιστικών δεδομένων και δεικτών, αλλά κυρίως της πληροφορίας, της γνώσης και της εξειδίκευσης που συναρτώνται με αυτά, ως ένα «διασυνδεδεμένο γνωσιακό σύνολο», που θα ενισχύει την κατανόηση των διαθέσιμων δεδομένων και του ευρύτερου περιβάλλοντος που περιγράφουν, από διαφορετικές κοινότητες.
Ως Εθνική Αρχή του Ελληνικού Στατιστικού Συστήματος (ΕΛΣΣ), το ΕΚΤ εξυπηρετεί μια ουσιαστική και επιτελική λειτουργία για τον δημόσιο τομέα, αυτή της παραγωγής και της διάθεσης αξιόπιστων στατιστικών δεδομένων για την Έρευνα, την Τεχνολογία, την Ανάπτυξη, την Καινοτομία (δείκτες ΕΤΑΚ) και για την Ψηφιακή Οικονομία. Η χρήση και η αξιοποίηση αυτών των στατιστικών προσδίδει δυνατότητες λήψης στρατηγικών αποφάσεων, στη βάση επίκαιρων και τεκμηριωμένων στοιχείων.
Στο πλαίσιο του έργου, ο μεγάλος όγκος δεδομένων Έρευνας, Τεχνολογίας, Ανάπτυξης, Καινοτομίας (ΕΤΑΚ) και Ψηφιακής Οικονομίας που συγκεντρώνει συστηματικά το ΕΚΤ και διοικητικά δεδομένα από εξωτερικές δημόσιες πηγές, συγκροτούνται με ενιαίο τρόπο. Η συγκρότηση αυτή περιλαμβάνει την οργάνωση των δεδομένων, τον μετασχηματισμό τους, τη διασύνδεση, τη διάθεσή τους για περαιτέρω χρήση και την αποθήκευσή τους.
Η συγκρότηση των δεδομένων συμπληρώνεται με την ανάπτυξη υποδομής που υποστηρίζει τη συνδυαστική στατιστική επεξεργασία, την παραγωγή επεξεργασμένων δεδομένων προς δημόσια χρήση, την πλαισίωσή τους με πρόσθετη πληροφορία και τελικά, τη διάθεση ολοκληρωμένων ψηφιακών υπηρεσιών δεδομένων σε φορείς της δημόσιας διοίκησης, ερευνητές, επιχειρήσεις, πολίτες, με την απαραίτητη εξειδίκευση και προσαρμογή ανάλογα με τις ανάγκες τους.
Προς αυτή την κατεύθυνση, το ΕΚΤ αξιοποιεί τεχνολογίες αιχμής για τη δημιουργία πληροφοριακής υποδομής μητρώων και πλατφόρμας παροχής υπηρεσιών.
Η πληροφοριακή υποδομή των μητρώων που αναπτύσσεται, αποτελείται από ένα κεντρικό σύστημα συγκομιδής δεδομένων, στο οποίο ενσωματώνονται τα (ανωνυμοποιημένα και μη) δεδομένα, καθώς και οι συγκεντρωτικοί δείκτες των επιμέρους στατιστικών ερευνών που διεξάγονται στο ΕΚΤ, στο πλαίσιο του θεσμικού του ρόλου ως φορέας του ΕΛΣΣ. Παράλληλα, αναπτύσσεται ένα σύστημα παραγωγής αναφορών και ανάλυσης δεδομένων που είναι βασικό συστατικό της επιχειρηματικής ευφυΐας. Στο συγκεκριμένο σύστημα αποθηκεύονται τρέχοντα και ιστορικά στοιχεία που χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία αναλυτικών αναφορών.
Η υποδομή αυτή είναι θεματο‐κεντρική, ολοκληρωμένη, με χρονική διάσταση, μη ευμετάβλητη και υποστηρίζει τη συσχέτιση και την κοινή διαχείριση δεδομένων, προκειμένου να επιτρέπονται οι συγκρίσεις και η αναζήτηση σχέσεων μεταξύ των στοιχείων. Επιπλέον, η συγκεκριμένη υποδομή θα υποστηρίζει την ανάκτηση γνώσης και θα επιτρέπει την έγκαιρη και αποτελεσματική παραγωγή πληροφοριακής αξίας.
Η πλατφόρμα παροχής υπηρεσιών δεδομένων σχεδιάζεται ώστε να διαθέτει σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία και μηχανισμούς οπτικοποίησης για την παρουσίαση της πληροφορίας, να παρέχει εξειδικευμένες αναφορές προς συγκεκριμένους πληθυσμούς ενδιαφέροντος και να προσφέρει προηγμένες δυνατότητες συνδυαστικής αναζήτησης και πλοήγησης, δυνατότητες διαβαθμισμένης διάθεσης δεδομένων και άλλου γνωστικού υλικού καθώς και εξειδικευμένης υποστήριξης ανά φορέα.
Συνολικά, μέσω της πληροφοριακής υποδομής θα είναι δυνατή η διεξαγωγή σύνθετων αναλύσεων και δεικτών, η δημιουργία αναφορών με αυτοματοποιημένο τρόπο και τελικά η μεγιστοποίηση της διάθεσης των στατιστικών δεδομένων που συγκεντρώνονται συστηματικά από το ΕΚΤ.
Το έργο, στο σύνολό του, στοχεύει στη δημιουργία υποδομής «αναφοράς» για τη συγκέντρωση και την ψηφιακή διάθεση των διαθέσιμων δημόσιων δεδομένων ΕΤΑΚ του ΕΚΤ και των διοικητικών δεδομένων εξωτερικών πηγών που συγκεντρώνονται από δημόσιους φορείς, εισάγοντας παράλληλα ένα πλαίσιο και τις απαραίτητες διαδικασίες διακυβέρνησης δημόσιων δεδομένων. Μέσω της υποδομής αυτής θα παρέχονται προσαρμοσμένες υπηρεσίες παροχής δεδομένων, δεικτών και αναφορών προς τις επιμέρους κοινότητες χρηστών.
Η ανάπτυξη της πληροφοριακής υποδομής των μητρώων και της πλατφόρμας θα ενισχύσει την ικανότητα στατιστικής επεξεργασίας των (μικρο)δεδομένων και της παραγωγής δημόσιων δεδομένων, θα επιτρέψει την πρόσβαση για επιστημονικούς σκοπούς στα ανωνυμοποιημένα (μικρο)δεδομένα των στατιστικών ΕΤΑΚ του ΕΚΤ και θα καλύψει ανάγκες πολλών κατηγοριών φορέων δημόσιας διοίκησης και κοινοτήτων χρηστών.
Στους φορείς αυτούς περιλαμβάνονται, ενδεικτικά, φορείς άσκησης δημόσιων πολιτικών, φορείς παρακολούθησης πολιτικών με έμφαση στην ελληνική κυβέρνηση, στα υπουργεία, στις ειδικές και γενικές γραμματείες, στις περιφέρειες, στα μέλη του συμβουλίου οικονομικών εμπειρογνωμόνων, στο Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, στην επιτροπή της Βουλής για την έρευνα και την τεχνολογία και στις ειδικές υπηρεσίες διαχείρισης των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2014 - 2020.
Στις επιμέρους κοινότητες χρηστών περιλαμβάνονται επιχειρήσεις και σύνδεσμοι επιχειρήσεων, επιχειρηματίες που ζητούν εξειδικευμένες υπηρεσίες και δεδομένα για τη λήψη αποφάσεων, επιστήμονες, ερευνητές και συλλογικά όργανα όπως η Σύνοδος των Πρυτάνεων των Πανεπιστημίων, η Σύνοδος των Προέδρων των Ερευνητικών Κέντρων, καθώς και ερευνητικές ομάδες, αλλά και τους πολίτες ευρύτερα, που αναζητούν πληροφορίες για επιστημονικά αντικείμενα, τεχνολογικές συνέργειες και ερευνητικά προγράμματα.
Διάγραμμα 1: Μηχανισμός Δημόσιας Στατιστικής Πληροφόρησης ΕΚΤ για την ανάδειξη πληροφοριακής υπεραξίας
Το έργο στο σύνολό του αποτελείται από πέντε (5) Υποέργα. Ήδη, το έργο, στη μέχρι τώρα διαδρομή του έχει παράξει απτά αποτελέσματα τα οποία αναμένεται να κλιμακωθούν το επόμενο διάστημα. Ενδεικτικά αναφέρονται τα ακόλουθα:
- Έχει ξεκινήσει η στελέχωση έκτακτου προσωπικού για την υποστήριξη της υλοποίησης του Υποέργου 1 με τίτλο: «Στατιστικά και δεδομένα για χρήση στην άσκηση δημόσιων πολιτικών και στη λήψη αποφάσεων». Στο πλαίσιο του συγκεκριμένου Υποέργου, εντός του 2022 αναμένεται να προσληφθούν συνολικά είκοσι τρεις (23) επαγγελματίες από έξι διαφορετικές ανθρωπογεωγραφίες επαγγελμάτων, όπως αναλυτές δεδομένων, αναλυτές πολιτικών με έμφαση στα δεδομένα ΕΤΑΚ, την ψηφιακή οικονομία, την οικονομική γεωγραφία και την ισότητα των φύλων, ειδικοί στη λειτουργία της Δημόσιας Διοίκησης, ειδικοί για τη διαχείριση νομικών ζητημάτων, επιστήμονες δεδομένων και ειδικοί στην παραγωγή οπτικοποιήσεων. Θα δοθούν, έτσι, ευκαιρίες εργασίας σε νέους επιστήμονες και σε εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό υψηλής κατάρτισης.
- Έχουν ξεκινήσει οι εργασίες ανωνυμοποίησης των μικροδεδομένων των στατιστικών ερευνών του ΕΚΤ για την παροχή τους σε ενδιαφερόμενες ερευνητικές ομάδες και την ενίσχυση της περαιτέρω έρευνας. Συγκεκριμένα, ήδη έχει ολοκληρωθεί ο σχεδιασμός και έχει ξεκινήσει η υλοποίηση της ανωνυμοποίησης της έρευνας για την Καινοτομία των Επιχειρήσεων με έτος αναφοράς 2014 - 2016 και άμεσα θα ακολουθήσουν και τα έτη αναφοράς 2016 - 2018 και 2018 - 2020. Εντός του 2022 αναμένεται να ολοκληρωθεί η ανωνυμοποίηση και άλλων στατιστικών ερευνών, όπως αυτές που αφορούν την Έρευνα και Ανάπτυξη, το εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό και τους κατόχους διδακτορικού τίτλου.
- Έχει ολοκληρωθεί η διαγωνιστική διαδικασία και έχει ξεκινήσει η υλοποίηση του Υποέργου 3 με τίτλο: «Συμβουλευτικές και Μελετητικές Υπηρεσίες» (το οποίο αφορά υπηρεσίες που αντιμετωπίζουν σημαντικές πλευρές της Πράξης, με έμφαση στην ομαδοποίηση των κοινοτήτων χρηστών, την αποτύπωση των απαιτήσεων και των αναγκών τους, την εξυπηρέτηση τους μέσω της πληροφοριακής υποδομής που θα αναπτυχθεί) και του Υποέργου 4 με τίτλο: «Παροχή υπηρεσιών τεχνικού συμβούλου για την εξειδίκευση και ωρίμανση των τεχνικών προδιαγραφών της Πράξης» (το οποίο περιλαμβάνει τον ενδελεχή έλεγχο και την περαιτέρω ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης αναφορικά με το αντικείμενο της Πράξης και των τεχνικών απαιτήσεων του ΕΚΤ).
Περισσότερες πληροφορίες για τον σκοπό, τους επιμέρους στόχους και τους κύριους άξονες του έργου είναι διαθέσιμες εδώ.
Το έργο "Ενίσχυση της λειτουργίας του μηχανισμού δημόσιας στατιστικής πληροφόρησης του ΕΚΤ - Ολοκληρωμένες ψηφιακές υπηρεσίες δεδομένων για τεκμηριωμένες δημόσιες πολιτικές" υλοποιείται από το ΕΚΤ στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος "Μεταρρύθμιση Δημόσιου Τομέα" (ΕΣΠΑ 2014-2020) και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση - Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και από εθνικούς πόρους.
