8 Μαρτίου: Ενισχύουμε τη θέση της γυναίκας στην Έρευνα & Ανάπτυξη

Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ) συμμετέχει στον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας (8 Μαρτίου) απευθύνοντας μήνυμα ευαισθητοποίησης και διαρκούς εγρήγορσης σε θεσμικούς φορείς, στην ερευνητική και ακαδημαϊκή κοινότητα, στον κόσμο των επιχειρήσεων και της νεανικής επιχειρηματικότητας. Η θέση της γυναίκας στην επιστήμη, την έρευνα και την καινοτομία βελτιώνεται όταν οι φορείς άσκησης πολιτικής μελετούν τα δεδομένα και προωθούν κατάλληλες πολιτικές, όταν οι επιχειρήσεις αναγνωρίζουν την αναγκαιότητα συμμετοχής των γυναικών σε θέσεις ευθύνης.

Το ΕΚΤ, φορέας δημοσίου συμφέροντος εποπτευόμενος από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ενισχύει, με ποικίλες πρωτοβουλίες και δράσεις, τη θέση της γυναίκας προωθώντας την ισότιμη συμμετοχή της στην Έρευνα & Ανάπτυξη, στον ακαδημαϊκό και ερευνητικό χώρο, στην καινοτομία και την επιχειρηματικότητα.

Ως Εθνική Αρχή του Ελληνικού Στατιστικού Συστήματος, το ΕΚΤ συλλέγει δεδομένα για την αποτύπωση του ελληνικού συστήματος Έρευνας, Τεχνολογίας, Ανάπτυξης, Καινοτομίας (ΕΤΑΚ), και στο πλαίσιο αυτό έχει συμπεριλάβει τις στατιστικές για τη συμμετοχή των γυναικών σε Ε&Α, στον κατάλογο των εθνικών στατιστικών που δημοσιεύει. Παράλληλα, αποτελεί στατιστικό εκπρόσωπο της χώρας για την εμβληματική έκδοση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «She Figures». Το ΕΚΤ καταγράφει συστηματικά τη συμμετοχή των γυναικών στους τομείς της έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο. Παράλληλα, μέσω των στοχευμένων εκδόσεων του δίνει έμφαση στη διασύνδεση των δεικτών με συγκεκριμένες πολιτικές, συμβάλλοντας στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των δημόσιων πολιτικών.

Στην έκδοση "Η συμμετοχή των γυναικών στην Έρευνα & Ανάπτυξη στην Ελλάδα. Έκδοση 2020", με αναλυτικά στοιχεία και δείκτες καταγράφεται η ενισχυμένη θέση των γυναικών στον ακαδημαϊκό και ερευνητικό χώρο και στις επιχειρήσεις, αλλά και στα ευρωπαϊκά και εθνικά χρηματοδοτούμενα έργα. Ωστόσο, η "γυάλινη οροφή" είναι ακόμα στη θέση της, καθώς οι γυναίκες εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται στις υψηλότερες βαθμίδες και στα όργανα διοίκησης.

Από το 2007, το ΕΚΤ υποστηρίζει ενεργά τον στόχο της ισότιμης συμμετοχής  των  γυναικών στον Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευνας, και γενικότερα στους τομείς Ε&Α, Καινοτομίας και επιχειρηματικότητας, αναπτύσσοντας σειρά δραστηριοτήτων και παρεμβάσεων προς την κατεύθυνση αυτή.

Έχει δυναμική παρουσία στη διαμόρφωση των πολιτικών σε ευρωπαϊκό επίπεδο μέσω της συμμετοχής του στο ERAC Working Group on Gender in Research and Innovation (ERAC SWG GRI), της ομάδας εργασίας συμβουλευτικού χαρακτήρα, η οποία απευθύνεται στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη, για θέματα που αφορούν το φύλο στην έρευνα και την καινοτομία. Μεταξύ των θεματικών που έχουν απασχολήσει το τελευταίο διάστημα την ομάδα εργασίας είναι οι επιπτώσεις της πανδημίας στις ερευνήτριες και το διδακτικό προσωπικό, καθώς και η σεξουαλική παρενόχληση στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Τα αποτελέσματα της ομάδας εργασίας έχουν αποτυπωθεί σε σχετικά κείμενα θέσεων.

Ως Εθνικό Σημείο Επαφής για ευρωπαϊκά προγράμματα έρευνας και καινοτομίας, όπως ο Ορίζοντας 2020, και ως συντονιστής του ελληνικού κόμβου του Enterprise Europe Network, του μεγαλύτερου διεθνούς δικτύου υποστήριξης επιχειρήσεων, το ΕΚΤ συνδυάζει τεχνογνωσία από τους τομείς της έρευνας, της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας, παρέχοντας σταθερή και ολοκληρωμένη υποστήριξη σε γυναίκες ερευνήτριες και επιχειρηματίες, για την αναζήτηση χρηματοδοτικών ευκαιριών σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, τη συμμετοχή σε ευρωπαϊκά έργα, τη δικτύωση των επιχειρήσεων, την εύρεση εταίρων.

Μέσω του συντονισμού του ευρωπαϊκού έργου EMPOWA, ανέπτυξε μεθοδολογία για την αναζήτηση καινοτόμων επιχειρήσεων στις ηγετικές θέσεις των οποίων βρίσκονται γυναίκες. Επίσης, το ΕΚΤ, πόλος του EIT Health στην Ελλάδα, έχει υποστηρίξει πολλές νεοφυείς επιχειρήσεις στον τομέα της υγείας, που διευθύνονται από γυναίκες επιστήμονες & επιχειρηματίες.

Η ισότητα των φύλων στον Ορίζοντα Ευρώπη και τον Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευνας (ΕΧΕ)

Αναγνωρίζοντας ότι η επίτευξη της ισότητας των φύλων απαιτεί συνεχή επαγρύπνηση, το ΕΚΤ δραστηριοποιείται με γνώμονα την ουσιαστική υποστήριξη των εθνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών.

Στη συνέχεια παρουσιάζονται βασικά κείμενα πολιτικής και θέσεων, που αναδεικνύουν κύρια θέματα που αφορούν την ισότητα των φύλων στον Ορίζοντα Ευρώπη και τον Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευνας (ΕΧΕ).
• Ο ρόλος των χρηματοδοτών έρευνας στην προώθηση της ισότητας των φύλων στον Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευνας (ΕΧΕ)
• Το μέλλον της ισότητας των φύλων στον ευρωπαϊκό τομέα έρευνας και καινοτομίας
• Κατευθυντήριες Γραμμές σχετικά με τα κριτήρια ορθών πρακτικών για την ενίσχυση της εφαρμογής της προτεραιότητας 4 του ΕΧΕ
• Το φύλο ως παγκόσμια πρόκληση και κινητήρια δύναμη για την καινοτομία
• Ενίσχυση του φύλου στον ΕΧΕ
• Κανόνες συμμετοχής στο πρόγραμμα “Ορίζοντας Ευρώπη” που συνυπολογίζουν τη διάσταση του φύλου
• Κείμενο θέσης του GENDERACTION σχετικά με το φύλο στον κοινό σχεδιασμό του προγράμματος “Ορίζοντας Ευρώπη” για την περίοδο 2021-2024

Τα παραπάνω κείμενα παρήχθησαν στο πλαίσιο του έργου GENDERACTION, του ευρωπαϊκού έργου που συμβάλλει ενεργά στην ενίσχυση των πολιτικών για την ισότητα των φύλων στην ΕΕ. Το ΕΚΤ συμμετέχει στο έργο, υποστηρίζοντας μεταξύ άλλων, την προώθηση των πολιτικών ισότητας φύλων στην Ελλάδα, τη διοργάνωση εκδηλώσεων και τη συνεχή επικοινωνία και επαφή με φορείς διαμόρφωσης πολιτικής.