Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας (European Defence Fund) ανακοίνωσε την χρηματοδότηση μιας νέα ομάδα ερευνητικών έργων στον τομέα της άμυνας, που αναμένεται να ενισχύσουν περαιτέρω τις αμυντικές ικανότητες των κρατών-μελών της ΕΕ, αλλά και να διαμορφώσουν νέες συμπράξεις σε διασυνοριακό επίπεδο. Πρόκειται για τα έργα Ocean 2020 (στο οποίο συμμετέχει και η Ελλάδα), ACAMSII, GOSSRA, Vestlife. Από τη χρηματοδότηση θα επωφεληθεί και η ελληνική αμυντική βιομηχανία.
Το Ταμείο τέθηκε σε λειτουργία τον Ιούνιο του 2017 από τον πρόεδρο κ. Γιούνκερ, συμπεριλαμβάνει 23 κράτη μαζί με την Ελλάδα, και αποτελεί καταλύτη για τη δημιουργία μιας ισχυρής αμυντικής βιομηχανίας της ΕΕ. Αποστολή του ειναι να συντονίζει, να συμπληρώνει και να ενισχύει τις εθνικές επενδύσεις στην έρευνα στον αμυντικό τομέα, στην ανάπτυξη προτύπων και στην απόκτηση αμυντικού εξοπλισμού και τεχνολογίας.
Η κ. Ελζμπιέτα Μπιενκόφσκα, επίτροπος της ΕΕ αρμόδια για την εσωτερική αγορά, τη βιομηχανία, την επιχειρηματικότητα και τις ΜΜΕ, δήλωσε: «Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας έχει ουσιώδη σημασία για τη μεγαλύτερη συνεργασία μεταξύ εταιρειών του τομέα της άμυνας και των στρατευμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και για την εξασφάλιση της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης. Τα πανευρωπαϊκά συνεργατικά ερευνητικά έργα στον τομέα της άμυνας που υποστηρίζονται από το Ταμείο σχεδιάζονται με σκοπό να εξασφαλίσουν την τεχνολογική πρωτοπορία της Ευρώπης, να θέσουν τα θεμέλια για τις μελλοντικές αμυντικές ικανότητες και να στηρίξουν μια πιο καινοτόμο και ανταγωνιστική ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία».
Στο πλαίσιο του ερευνητικού σκέλους του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας, θα διατεθούν 90 εκατ. ευρώ σε επιχορηγήσεις για την έρευνα στον τομέα της άμυνας, οι οποίες θα χρηματοδοτηθούν πλήρως και άμεσα από τον προϋπολογισμό της ΕΕ (2017-2019). Τα έργα προς χρηματοδότηση επιλέχθηκαν ύστερα από την πρώτη πρόσκληση υποβολής προτάσεων για την έρευνα στον τομέα της άμυνας, που δημοσιεύτηκε το 2017. Τον Δεκέμβριο του 2017 υπογράφτηκε η πρώτη συμφωνία επιχορήγησης με την κοινοπραξία PYTHIA. Αυτό το έργο αποσκοπεί στον εντοπισμό των βασικών τάσεων στο ταχέως εξελισσόμενο περιβάλλον των καινοτόμων τεχνολογιών άμυνας.
Επίσης, η Επιτροπή θα εγκρίνει σύντομα το πρόγραμμα εργασίας του 2018 για την έρευνα στον τομέα της άμυνας και θα ζητήσει από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Άμυνας να δημοσιεύσει τις νέες προσκλήσεις υποβολής προτάσεων για την έρευνα στον τομέα της άμυνας για το τρέχον έτος. Οι προσκλήσεις αυτές θα εστιαστούν στις τεχνολογίες ηλεκτρονικού σχεδιασμού για αμυντικές εφαρμογές και ένα ευρωπαϊκό οπλικό σύστημα λέιζερ υψηλής ισχύος. Η επόμενη αυτή δέσμη επιχορηγήσεων για έρευνα στον τομέα της άμυνας θα υπογραφεί μέχρι τα τέλη του 2018.
Όπως ανακοινώθηκε τον Ιούνιο του 2017, η Επιτροπή θα υποβάλει πρόταση για τη συγκρότηση, ύστερα από το 2020, ενός Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας με χρηματοδοτική ικανότητα 1,5 δισ. ευρώ ετησίως για τη στήριξη των αμυντικών ικανοτήτων· από αυτά, ένας εκτιμώμενος ετήσιος προϋπολογισμός ύψους 500 εκατ. ευρώ θα είναι αφιερωμένος στην έρευνα στον τομέα της άμυνας, γεγονός που καθιστά την ΕΕ έναν από τους μεγαλύτερους επενδυτές στην έρευνα στον τομέα της άμυνας.
Τα νέα έργα που έχουν εγκριθεί
Τα έργα που επιλέχθηκαν να χρηματοδοτηθούν ύστερα από την πρώτη πρόσκληση υποβολής προτάσεων για την έρευνα στον τομέα της άμυνας, είναι τα παρακάτω:
Ocean 2020: το έργο αποσκοπεί στο να ενισχύσει την αντίληψη των καταστάσεων σε θαλάσσιο περιβάλλον, με τη χρήση επανδρωμένων και μη επανδρωμένων συστημάτων και με τη διαμόρφωση πλήρους εικόνας βάσει πολλών διαφορετικών εισερχόμενων στοιχείων και πληροφοριών. Στο έργο συμμετέχουν τα υπουργεία Άμυνας της Εσθονίας, της Γαλλίας, της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Λιθουανίας, των Κάτω Χωρών, της Πορτογαλίας, της Ισπανίας, της Σουηδίας και του Ηνωμένου Βασιλείου. Το έργο θα επιχορηγηθεί με το ποσό των 35 εκατ. ευρώ.
ACAMSII: Αυτό το έργο θα αναπτύξει προσαρμοζόμενη παραλλαγή, η οποία θα προστατεύει τους στρατιώτες έναντι των αισθητήρων που λειτουργούν σε διάφορα μήκη κυμάτων. Συμμετέχουν εταίροι από τη Γαλλία, τη Γερμανία, τη Λιθουανία, τις Κάτω Χώρες, την Πορτογαλία και τη Σουηδία. Οι συμμετέχουσες εταιρείες προέρχονται από τους τομείς της κλωστοϋφαντουργίας, της αεροδιαστημικής και της ενοποίησης των αμυντικών συστημάτων, καθώς και τρία ερευνητικά κέντρα.
GOSSRA: Στόχος αυτού του έργου είναι να εξασφαλίσει ότι τα στοιχεία πολύπλοκων συστημάτων που φορούν οι στρατιώτες συμβαδίζουν μεταξύ τους. Οι στρατιώτες είναι εξοπλισμένοι με διάφορα συστήματα που πρέπει να λειτουργούν μαζί. Το έργο επιδιώκει να διαμορφώσει μεθοδολογία για τον καθορισμό του τρόπου διασύνδεσης των εξαρτημάτων, έτσι ώστε να διευκολύνεται η ανάπτυξη νέων συστημάτων που να συμβαδίζουν με τον υπάρχοντα εξοπλισμό. Το έργο θα υλοποιήσουν εταίροι από τη Γερμανία, την Ιταλία, τις Κάτω Χώρες, την Πολωνία, την Πορτογαλία, την Ισπανία και τη Σουηδία.
Vestlife: Στόχος αυτού του έργου είναι να δημιουργήσει προστατευτικό ρουχισμό για στρατιώτες, με στόχο τη διαμόρφωθση ενδυμάτων τα οποία να είναι αποτελεσματικά από αμυντικής άποψης, αλλά παράλληλα και πιο ελαφριά, ευέλικτα και άνετα. Συμμετέχουν εταίροι από τη Φινλανδία, την Ιταλία, τις Κάτω Χώρες, την Πορτογαλία και την Ισπανία, μαζί με εταιρείες και ερευνητικά ιδρύματα.
Οι επιχορηγήσεις για τα έργα ACAMSII, Gossra, Vestlife θα κυμανθούν από 1 εκατ. έως 3 εκατ. ευρώ.
Το έργο Ocean 2020 και η ελληνική συμμετοχή
Η Intracom Defense Electronics (IDE), η Altus, η Barracuda και το Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών συμμετέχουν στο πρόγραμμα Ocean 2020, το πιο σημαντικό έργο που σχετίζεται με την πρώτη πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας για την ενίσχυση των ευρωπαϊκών αμυντικών δυνατοτήτων
Το έργο θα υλοποιηθεί από μια κοινοπραξία που απαρτίζεται από 42 εταίρους από 15 χώρες της ΕΕ, υπό την καθοδήγηση της εταιρείας Leonardo S.p.A. και θα χρηματοδοτηθεί με επιχορήγηση περίπου 35 εκατ. ευρώ. Στο πρόγραμμα θα συνεργαστούν διαφορετικού τύπου μη επανδρωμένες πλατφόρμες (αέρος, επιφανείας και υποβρύχιες) με κέντρα διοίκησης και ελέγχου διαφόρων ναυτικών μονάδων με σκοπό την ανταλλαγή πληροφοριών μέσω δορυφόρων με κέντρα διοίκησης και ελέγχου που βρίσκονται στην ξηρά. Το 2019 το έργο θα πραγματοποιήσει δύο επιδείξεις σε πραγματικές συνθήκες: μία στη Βαλτική θάλασσα, υπό την ηγεσία του σουηδικού ναυτικού, και μία στη Μεσόγειο, υπό την ηγεσία του ιταλικού ναυτικού. Οι ασκήσεις αυτές θα διεξαχθούν από ευρωπαϊκά πολεμικά πλοία με τη χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών, σκαφών επιφανείας και υποβρύχιων σκαφών.
Οι Έλληνες εταίροι αναμένεται να συμβάλουν ουσιαστικά στην επιτυχία του προγράμματος Ocean 2020. Πιο συγκεκριμένα, η IDE σε συνεργασία με την Barracuda, ένα ελληνικό ναυπηγείο που ειδικεύεται στην κατασκευή φουσκωτών σκαφών, θα διαθέσει στο πρόγραμμα ένα μη Επανδρωμένο Σκάφος Επιφανείας (USV) που θα χρησιμοποιηθεί για λειτουργίες θαλάσσιας επιτήρησης και νηοψίες στην Μεσόγειο Θάλασσα. Η IDE είναι ακόμη υπεύθυνη για διάφορες εργασίες που σχετίζονται με την ανάλυση των προδιαγραφών των μη Επανδρωμένων Σκαφών Επιφανείας, με τις τεχνολογίες και την αρχιτεκτονική των επικοινωνιών που θα χρησιμοποιηθούν στο πρόγραμμα καθώς επίσης και με την ασφάλεια των επικοινωνιών (COMSEC) και των πληροφοριών (INFOSEC). Επιπλέον η ΙDE θα είναι το σημείο επαφής και ο συντονιστής του προγράμματος με το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας.
Η Altus συμμετέχει στο πρόγραμμα με εργασίες που σχετίζονται με την μοντελοποίηση και την προσομοίωση επιχειρησιακών σεναρίων καθώς και την ανάλυση και σχεδίαση εκπαιδευτικών μέσων, ενώ το Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου Αθηνών συμμετέχει σε εργασίες που σχετίζονται με την μοντελοποίηση της ανάπτυξης στο πεδίο των μη επανδρωμένων πλατφορμών.