FREME: Νέες ηλεκτρονικές υπηρεσίες για τον πολυγλωσσικό & σημασιολογικό εμπλουτισμό ψηφιακού περιεχομένου

Διαθέσιμη είναι η πρώτη Alpha έκδοση της ανοικτής εργαλειοθήκης του ευρωπαϊκού έργου FREME, η οποία περιλαμβάνει ένα οικοσύστημα ηλεκτρονικών υπηρεσιών που επιτρέπουν τον πολυγλωσσικό και σημασιολογικό εμπλουτισμό ψηφιακού περιεχομένου ενώ ταυτόχρονα επιτρέπουν την ανάπτυξη νέων επιχειρήσεων. Το έργο FREME (www.freme-project.eu), στο οποίο συμμετέχει και η ελληνική εταιρεία Agroknow, φέρνει σε επαφή διακεκριμένους ειδικούς σε θέματα γλωσσικών αντικειμένων, εργαλείων και υπηρεσιών, πολυγλωσσικότητας και  σημασιολογικού ιστού (semantic Web), διασυνδεδεμένων δεδομένων (linked data) και ανοικτών δεδομένων, όπως πληροφορίες σχετικά με τον δημόσιο τομέα και σχετικές εκδόσεις, αλλά και την ανάπτυξη επιχειρηματικότητας.

Η ανοικτή εργαλειοθήκη του FREME έχει σχεδιαστεί και υλοποιηθεί με σκοπό να εξυπηρετήσει τέσσερις διαφορετικούς τύπους χρηστών: 

1. ειδικούς τεχνολογιών σχετικών με διαχείριση ψηφιακού περιεχομένου, Big Data, πολυγλωσσικών και σημασιολογικών τεχνολογιών, οι οποίοι θα ήθελαν να συνεισφέρουν ή να επεκτείνουν το πλαίσιο με επιπρόσθετες λειτουργικότητες ή υπηρεσίες, 
2. ειδικούς σε δεδομένα και τεχνολογίες, οι οποίοι μπορεί να χρειαστεί να ετοιμάσουν την εγκατάσταση του FREME, για παράδειγμα με την επιλογή πηγών δεδομένων που θα χρησιμοποιηθούν για τον εμπλουτισμό σε κάποιο δεδομένο σενάριο χρήσης,
3. προγραμματιστές διεπαφών (interface developers), οι οποίοι μπορεί να θέλουν να δημιουργήσουν υψηλού επιπέδου APIs για την πρόσβαση στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες του FREME και 
4. τελικούς χρήστες, οι οποίοι μπορεί να χρειαστεί να χρησιμοποιήσουν το FREME κυρίως μέσω γραφικού περιβάλλοντος, για παράδεγιμα για τον εμπλουτισμό περιεχομένου κατά τη διάρκεια δημιουργίας ψηφιακού περιεχομένου.

Στην Alpha έκδοση οι χρήστες έχουν πλέον πρόσβαση σε όλες τις διαθέσιμες ηλεκτρονικές υπηρεσίες, και μπορούν να τις συνδυάσουν έτσι ώστε να έχουν το μεγαλύτερο δυνατό όφελος:

• e-Translation, για πρόσβαση σε αυτόματη μετάφραση με ζεύγη γλωσσών που προσαρμόζονται σε συγκεκριμένες εφαρμογές,
• e-Terminology, για την ταυτοποίηση  ορολογίας και σύνδεση με βάσεις δεδομένων, που περιλαμβάνουν πληροφορίες για συγκεκριμένους όρους,
• e-Entity, για την προσαρμογή αναγνώρισης οντοτήτων με δεδομένα που καθορίζονται από τους χρήστες με σκοπό τη διασύνδεση οντοτήτων,
• e-Link, για την ενσωμάτωση επιπλέον πληροφοριών από πηγές διασυνδεδεμένων πληροφοριών,
• e-Internationalization, για την επεξεργασία τύπων αρχείων όπως HTML, XLIFF ή γενικά XML, και
• e-Publishing, για την αποθήκευση εμπλουτισμένων HTML ως περιεχομένου eBook.

Για παράδειγμα, το e-Translation μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη μετάφραση των αποτελεσμάτων που δίνει το e-Terminology για τη βελτίωση της ποιότητας της αυτόματης μετάφρασης, και το e-Link μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να φέρνει πληροφορίες από πηγές ανοικτών διασυνδεδεμένων δεδομένων, με βάση τις οντότητες που έχουν ταυτοποιηθεί μέσω του e-Entity. Το FREME μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε μέσω της δημόσιας εγκατάστασής του ή με τοπική εγκατάσταση. Για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να διαβάσουν τα αρχεία τεκμηρίωσης στο http://api.freme-project.eu/doc/current.

Η ανάπτυξη της ανοικτής εργαλειοθήκης του FREME έχει πραγματοποιηθεί με βάση τέσσερις βασικές προϋποθέσεις: ευελιξία, επεκτασιμότητα, σταθερότητα, και χρηστικότητα. Η επεκτασιμότητα διασφαλίζεται μέσω του κώδικα που έχει δομηθεί έτσι ώστε να διευκολύνει την επέκταση της εργαλειοθήκης. Με την Alpha έκδοση οι χρήστες μπορούν να δημιουργήσουν τις δικές τους υπηρεσίες και να επωφεληθούν από έναν συνδυασμό των υπηρεσιών που αναφέρθηκαν προηγουμένως. 

Η σταθερότητα της εργαλειοθήκης έχει αποτιμηθεί με την ανάπτυξη εργαλείων για την παρακολούθηση της απόδοσης. Η ευελιξία και η χρηστικότητα καλύπτονται με την εφαρμογή αρκετών προτύπων στο πλαίσιο των διασυνδεδεμένων δεδομένων, ειδικά εκείνων από την περιοχή των λεγόμενων διασυνδεδεμένων γλωσσικών δεδομένων τα οποία αποτελούν κλειδί για τη δημιουργία πολυγλωσσικών, σημασιολογικών δεδομένων και  αλυσίδων επεξεργασίας γλώσσας.

Η ομάδα του έργου FREME υποστηρίζει ότι αυτή η προσέγγιση που βασίζεται σε πρότυπα, και στην ενσωμάτωση πολυγλωσσικών και σημασιολογικών δεδομένων θα αποτελέσει ένα πολύτιμο εργαλείο για τη χρήση της ανοικτής εργαλειοθήκης του FREME ακόμη και μετά το τέλος του έργου, και με στόχο να υπάρχουν συνέργειες και με άλλες ερευνητικές ομάδες. 

Το FREME είναι ένα έργο διάρκειας 2 ετών που συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω του χρηματοδοτικού προγράμματος Ορίζοντας 2020 για την έρευνα και την καινοτομία, αποσκοπώντας στην αναγνώριση νέων δυνατοτήτων σε όλους τους τομείς που εμπλέκονται στη διαχείριση ψηφιακού περιεχομένου, ισχυροποιώντας τη θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως παρόχου καινοτόμων πολυγλωσσικών προϊόντων και υπηρεσιών που βασίζονται σε ψηφιακό περιεχόμενο και δεδομένα.

Συντονιστής του έργου FREME είναι το DFKI, ένα από τα μεγαλύτερα μη κερδοσκοπικά ερευνητικά ιδρύματα στον τομέα της καινοτόμου τεχνολογίας λογισμικού με βάση τις μεθόδους Τεχνητής Νοημοσύνης. Από ελληνικής πλευράς στο έργο συμμετέχει η Agroknow, μια γρήγορα αναπτυσσόμενη ΜΜΕ που ειδικεύεται στη διαχείριση της γνώσης σχετικά με την αγρο-βιοποικιλότητα και η οποία επικεντρώνει την έρευνά της στην καινοτομία και σε τεχνολογίες έντασης γνώσης για τη γεωργία, τα τρόφιμα και τη βιοποικιλότητα. Οι υπόλοιποι εταίροι του έργου είναι: iMinds, Institute for Applied Informatics (InfAI), Istituto Superiore Mario Boella (ISMB), TILDE, VistaTEC και Wripl.

Όσοι επιθυμούν μπορούν να συμμετέχουν σε αυτή την προσπάθεια, δοκιμάζοντας τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες. Στον δικτυακό τόπο του FREME http://www.freme-project.eu είναι διαθέσιμες οδηγίες για την πρόσβαση σε demo εφαρμογή με τη σχετική τεκμηρίωση, ενώ υπάρχει δυνατότητα συνεισφοράς στην ανάπτυξη του FREME μέσα από το αποθετήριο ανοικτού κώδικα.