Έκθεση ΟΗΕ για τις ξένες επενδύσεις σε τομείς υψηλής τεχνολογίας

12.10.2005

Αυξάνονται σταδιακά οι ξένες επενδύσεις σε τομείς υψηλής τεχνολογίας στην Ελλάδα, αλλά χρειάζεται ακόμα μεγάλη προσπάθεια για να καλυφθούν οι μη ικανοποιητικές επιδόσεις της περιόδου 2002-2003. Αυτό προκύπτει από την ετήσια έκθεση του ΟΗΕ 'World Investment Report' για το 2005, η οποία παρουσιάστηκε στις 29 Σεπτεμβρίου, στο Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών 'Δημόκριτος', στην Αθήνα.

Στόχος της έκθεσης είναι η καταγραφή και αξιολόγηση των Aμεσων Ξένων Επενδύσεων (ΑΞΕ) σε παγκόσμιο επίπεδο, κυρίως σε τομείς υψηλής τεχνολογίας. Περιλαμβάνει, δε, δείκτες απόδοσης σε εισροές και εκροές ΑΞΕ, καθώς και έναν καινούργιο δείκτη καινοτομικής ικανότητας.

Στην παρουσίαση συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, ο διευθυντής και πρόεδρος του ΕΚΕΦΕ 'Δημόκριτος' Δημήτριος Νιάρχος, ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Οικονομικών Γ. Μέργος, o Καθηγητής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και Αντιπρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Επενδύσεων Δ. Χιόνης, ο Διευθυντής Έρευνας του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών Θ. Παλάσκας και η Επίκουρη Καθηγήτρια του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Μ. Παπαναστασίου.

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έκθεσης, το 2004, αυξήθηκαν σημαντικά οι εισροές (από 661 εκατ. δολ. σε 1351 εκατ. δολ.) και οι εκροές (από 47 εκατ. δολ. σε 607 εκατ. δολ.) των Aμεσων Ξένων Επενδύσεων στην Ελλάδα. Όσον αφορά το δείκτη απόδοσης των εισροών ΑΞΕ, η Ελλάδα βρίσκεται στην 129η θέση σε σύνολο 140 χωρών, σημειώνοντας πτώση κατά 7 θέσεις κυρίως λόγω της κακής επίδοσης κατά την περίοδο 2002-2003. Σε όρους δυνατοτήτων προσέλκυσης εισροών, η Ελλάδα κατέχει την 34η θέση. Τέλος, στο δείκτη απόδοσης των εκροών, η χώρα βρίσκεται στην 52η θέση σε σύνολο 132 χωρών.

Όσον αφορά την ευρύτερη γεωγραφική κατανομή των ΑΞΕ, οι εισροές προς τις αναπτυσσόμενες χώρες αυξήθηκαν κατά 40 %, με την Ασία και την Ωκεανία να σημειώνουν τη μεγαλύτερη αύξηση. Η τάση αυτή αντικατοπτρίζει τις νέες ανταγωνιστικές πιέσεις για μείωση του κόστους και ανάπτυξη νέων αγορών. Οι μεγαλύτερες εισροές σημειώθηκαν στις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Κίνα.

Ο μεγαλύτερος όγκος των εκροών των ΑΞΕ προέρχεται από επιχειρήσεις των αναπτυγμένων χωρών. Συγκεκριμένα, το 50% περίπου προέρχεται από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και το Λουξεμβούργο, ενώ σημαντικές πηγές είναι και μερικές αναπτυσσόμενες χώρες από την Ασία.

Η έκθεση του ΟΗΕ επισημαίνει επίσης μια γενικότερη τάση των πολυεθνικών εταιρειών να επενδύουν σε ερευνητικές υποδομές και δράσεις σε αναπτυσσόμενες χώρες και μεταβατικές οικονομίες. Για να ανταποκριθούν στις νέες συνθήκες συνεργασίας με τις πολυεθνικές εταιρείες και δεδομένου ότι η έρευνα απαιτεί ικανότητες και γνώση, οι αναπτυσσόμενες αυτές χώρες υιοθετούν μέτρα για την ενίσχυση της εκπαίδευσης και της καινοτομίας.

Το επιτυχημένο παράδειγμα δίνει μια μικρή ομάδα χωρών, η οποία συμμετέχει ενεργά στη διαδικασία διεθνοποίησης της έρευνας και έχει ήδη αναπτύξει συγκροτημένες πολιτικές έρευνας. Τα συγκεκριμένα μέρα αφορούν, μεταξύ άλλων, την επένδυση σε ανθρώπινο κεφάλαιο με έμφαση στις θετικές επιστήμες, την ανάπτυξη τεχνολογικών πάρκων και δημόσιων ερευνητικών κέντρων, την παροχή κινήτρων για ΑΞΕ και την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων. Ενδεικτικό αποτέλεσμα των πολιτικών αυτών είναι το 1/3 των φοιτητών σε θετικές επιστήμες στον κόσμο να προέρχεται από χώρες όπως η Κίνα, η Ινδία και η Ρωσία.