Το θεματικό δίκτυο 'Μικροσκοπική Ανάλυση της Ύλης' αποτελεί την πρώτη προσπάθεια διασύνδεσης, με ανταλλαγή τεχνογνωσίας, των εργαστηρίων του Αριστοτελείου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης που ασχολούνται ερευνητικά με την ηλεκτρονική μικροσκοπία στο χώρο της επιστήμης των υλικών και των βιολογικών επιστημών. Το δίκτυο εντάσσεται στα θεματικά δίκτυα έρευνας, την οργάνωση των οποίων χρηματοδοτεί η Επιτροπή Ερευνών του ΑΠΘ, με στόχο την καλύτερη σύνδεση των ερευνητικών ομάδων του ΑΠΘ με τη διεθνή ερευνητική κοινότητα.
Η ηλεκτρονική μικροσκοπία αποτελεί το αντικείμενο με το οποίο απασχολούνται επτά εργαστήρια του ΑΠΘ, περισσότερα από 50 μέλη ΔΕΠ και περισσότεροι από 300 φοιτητές. Συγκεκριμένα στο δίκτυο συμμετέχουν: το Εργαστήριο Ηλεκτρονικής Μικροσκοπίας (Τμήμα Φυσικής), το Εργαστήριο Ηλεκτρονικής Μικροσκοπίας Σαρώσεως (Διατμηματικό), το Εργαστήριο Ηλεκτρονικής Μικροσκοπίας (Πολυτεχνική Σχολή), το Εργαστήριο Ιστολογίας, Εμβρυολογίας & Ανθρωπολογίας (Τμήμα Ιατρικής), το Εργαστήριο Γενικής Βιολογίας (Τμήμα Βιολογίας), το Εργαστήριο Βοτανικής (Τμήμα Βιολογίας) και το Εργαστήριο Παθολογικής Ανατομικής (Τμήμα Κτηνιατρικής).
Η παρουσίαση και προβολή των εργαστηρίων ως σύνολο στοχεύει στην αποτελεσματική επικοινωνία τους με τη βιομηχανία, τον επιχειρηματικό κόσμο και την κοινωνία, έτσι ώστε να γίνουν ευρύτερα γνωστές οι υπηρεσίες που προσφέρουν τα εργαστήρια ηλεκτρονικής μικροσκοπίας του ΑΠΘ, αλλά και οι προοπτικές χρήσης μικροσκοπίων για την επιστημονική και τεχνολογική ανάπτυξη. H πρώτη παρουσίαση του δικτύου πραγματοποιήθηκε σε εκδήλωση στο ΑΠΘ στις 17 Δεκεμβρίου 2004.
H ηλεκτρονική μικροσκοπία αποτελεί, από το 1933 που ξεκίνησε μέχρι σήμερα, το μοναδικό 'εργαλείο' με το οποίο 'βλέπουμε' την ύλη εσωτερικά και εξωτερικά σε μικροσκοπικό και νανοσκοπικό επίπεδο. Δομικές ατέλειες στα μέταλλα που καθορίζουν τις μηχανικές τους αντοχές ή στους ημιαγωγούς που καθορίζουν τις ηλεκτρονικές τους ιδιότητες, πρώιμες διαγνώσεις καρκινογένεσης και άλλων παθολογικών καταστάσεων σε ανθρώπους, ζώα και φυτά είναι μερικές μόνο από τις πολλές εφαρμογές της ηλεκτρονικής μικροσκοπίας στη σύγχρονη εποχή.
Το θεματικό δίκτυο δραστηριοποιείται στις δύο κύριες τεχνικές της ηλεκτρονικής μικροσκοπίας: την ηλεκτρονική μικροσκοπία διέλευσης και την ηλεκτρονική μικροσκοπία σάρωσης. Επίσης, στα αντικείμενά του περιλαμβάνεται και κάθε είδους μικροσκοπία υψηλής διακριτικής ικανότητας, όπως είναι η μικροσκοπία ατομικών δυνάμεων.