Αν και η συγκεκριμένη τεχνολογία βρίσκεται στα πρώτα στάδια ανάπτυξης, οι κατανεμημένες υπηρεσίες υπερ-υπολογιστικού πλέγματος, γνωστές και ως Grids, έχουν ήδη γίνει ένας από τους σημαντικότερους στρατηγικούς στόχους της ΕΕ για την δημιουργία νέων τεχνολογιών στην Κοινωνία της Πληροφορίας.
Το πρώτο ευρωπαϊκό πρόγραμμα για την υλοποίηση υπηρεσιών Grid ξεκίνησε πριν από τέσσερα χρόνια, όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να διαθέσει 58 εκατ. ευρώ μέσω του 5ου Προγράμματος Πλαισίου. Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μια ισχυρή ευρωπαϊκή επιστημονική κοινότητα στην τεχνολογία Grid, πλήθος πιλοτικών εφαρμογών να δοκιμασθούν για την λειτουργικότητά τους, και η ΕΕ να συμβάλει τα μέγιστα στην προσπάθεια που γίνεται σε παγκόσμιο επίπεδο για την τυποποίηση των κατανεμημένων υπηρεσιών.
Τα πρώτα ενθαρρυντικά αποτελέσματα ώθησαν την ΕΕ να υπερδιπλασιάσει τα ερευνητικά κονδύλια που θα διατεθούν για την ανάπτυξη νέων υπηρεσιών Grid. Μέσω της δράσης IST (Information Society Technologies) του 6ου Προγράμματος Πλαισίου αναμένεται να διατεθούν 120 εκατ. ευρώ μέχρι το 2006. Σύμφωνα με τον κ.Wolfang Boch, προϊστάμενο της νεοϊδρυθείσας μονάδας Τεχνολογιών Grid που δημιουργήθηκε για να εποπτεύσει την εφαρμογή του προγράμματος και υπάγεται στη Γενική Διεύθυνση Έρευνας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής : 'Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε τεχνολογίες που θα έχουν εφαρμογή σε εμπορικό επίπεδο και θα αποτελέσουν τη βάση για την επόμενη γενιά υπηρεσιών Grid'.
Η επανάσταση του επιχειρείν
Ήδη έχει ξεκινήσει η υλοποίηση δώδεκα μεγάλης κλίμακας ερευνητικών έργων που αντιπροσωπεύουν περίπου το 50% του ποσού που έχει δεσμευθεί για αυτόν το σκοπό. Ο Peter Zangl, αναπληρωτής Διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης της Κοινωνίας της Πληροφορίας, θεωρεί ότι την επόμενη δεκαετία οι υπηρεσίες υπερ-υπολογιστικού πλέγματος δεν θα χρησιμοποιούνται μόνο από τους ερευνητές αλλά και από τις επιχειρήσεις: «Τα Grids θα φέρουν επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο οι δημόσιοι και οι ιδιωτικοί οργανισμοί δραστηριοποιούνται επιχειρηματικά».
Ο κ. Zangl πιστεύει ότι η περαιτέρω ανάπτυξη της τεχνολογίας Grid θα βελτιώσει το επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών και προϊόντων, θα συμβάλει στη δημιουργία και παροχή υπηρεσιών διαθέσιμων σε οποιοδήποτε τόπο και χρόνο (η αποκαλούμενη και τεχνολογία ambient) και θα δημιουργήσει την απαραίτητη υποδομή για τη δημιουργία της επόμενης γενιάς του Διαδικτύου.
Η ανάπτυξη της νέας γενιάς υπηρεσιών Grid εξετάζεται από τις ομάδες ενδιαφερομένων που εμπλέκονται στην υλοποίηση των ερευνητικών έργων μέσα από τρεις διαφορετικές προοπτικές: του χρήστη, της αρχιτεκτονικής και του λογισμικού.
Η επόμενη γενιά Grid θα επιτρέψει στους χρήστες του Διαδικτύου να είναι πιο «ενεργοί» καθώς οι ίδιοι θα αποτελούν ενεργά μέρη του δικτύου. Από αρχιτεκτονικής άποψης η νέα τεχνολογία θα είναι πιο απλή, πρακτική και συγχρόνως διεισδυτική: οι παρεχόμενες υπηρεσίες θα δημιουργούνται σύμφωνα με τις εξατομικευμένες ανάγκες του κάθε χρήστη. Το θέμα του λογισμικού αποτελεί ίσως το πλέον κρίσιμο ζήτημα, αφού για να λειτουργήσουν αποτελεσματικά οι νέες υπηρεσίες Grid θα είναι απαραίτητη η διαλειτουργικότητα, δηλαδή η αρμονική συνεργασία όλων των προτύπων λογισμικού που έχουν δημιουργηθεί μέχρι σήμερα.
Έλλειψη συνεργασίας το σημαντικότερο εμπόδιο
Το μεγαλύτερο από τα δώδεκα ερευνητικά έργα που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη είναι το ολοκληρωμένο έργο NextGrid, μια κοινοπραξία αποτελούμενη από 21 εταίρους, που στοχεύει στη δημιουργία εφαρμογών που θα αποτελέσουν τη βάση για την επόμενη γενιά εμπορικών υπηρεσιών Grid. Σύμφωνα με τον David Snelling, της εταιρίας Fujitsu Laboratories Europe που συμμετέχει στη κοινοπραξία, η ασφάλεια των χρηστών αποτελεί ίσως το πλέον κρίσιμο ζήτημα για την περαιτέρω ανάπτυξη της τεχνολογίας Grid.
Ο Δρ Mark Parsons από το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, υπεύθυνος του έργου NextGrid, εξηγεί ότι οι νέες υπηρεσίες Grid θα στηριχθούν στην ήδη υπάρχουσα τεχνολογία: «Δεν χρειάζεται να επανεφεύρουμε τον τροχό. Θα χρησιμοποιήσουμε την καλύτερη τεχνολογία που έχουμε στη διάθεσή μας, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τις ανάγκες που έχουν οι επιχειρήσεις. Δεν θα προτιμήσουμε κάποια συγκεκριμένη τεχνολογία, αλλά θα δουλέψουμε πάνω σε ανοιχτούς κώδικες».
Ο Δρ Parsons θεωρεί ότι στις πρώτες εφαρμογές που θα ήταν δυνατόν να εφαρμοσθούν σε επιχειρηματικό επίπεδο, θα μπορούσε να περιλαμβάνεται ένα σύστημα για τη διαχείριση μεγάλων επενδυτικών χαρτοφυλακίων από τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς και ένα πληροφοριακό σύστημα διαχείρισης νομικών εγγράφων από τα δικηγορικά γραφεία.
Έχοντας εκφράσει την ανησυχία του σχετικά με την έλλειψη συνεργασίας που υπήρχε μέχρι σήμερα στην ευρωπαϊκή ερευνητική κοινότητα για τις υπηρεσίες Grid, o Δρ Theirry Priol, συντονιστής του δικτύου αριστείας CoreGRID, θεωρεί ότι μέσω της νέας πρωτοβουλίας θα επιλυθεί το συγκεκριμένο ζήτημα. Το CoreGRID έχει ως στόχο τη δημιουργία ενός εικονικού ευρωπαϊκού εργαστηρίου για υπηρεσίες Grid, το οποίο θα σχεδιάζει προγράμματα middleware και τεχνολογίες peer to peer.
«Κύρια προτεραιότητα του δικτύου είναι η δημιουργία μιας κρίσιμης μάζας ερευνητών για υπηρεσίες Grid, η οποία θα ανταγωνιστεί τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία. Θέλουμε να ενισχύσουμε τη συνεργασία μεταξύ των ερευνητών μέσω ενός προγράμματος κινητικότητας και παράλληλα να αυξήσουμε την επίδραση που θα έχουν οι έρευνές τους στο τελικό αποτέλεσμα του εγχειρήματος, μέσω της συνεργασίας τους με ιδιωτικές επιχειρήσεις», επισημαίνει ο Δρ Priol.
Στο CoreGRID συμμετέχουν 42 οργανισμοί - εταίροι από 18 χώρες, με 118 ερευνητές και 163 υποψήφιους διδάκτορες. Πρόκειται ίσως για το μεγαλύτερο ερευνητικό δίκτυο Grid στην Ευρώπη, καθώς η ΕΕ εκτιμά ότι το συγκεκριμένο δίκτυο αριστείας διεξάγει περισσότερες από το 60% των ερευνών που γίνονται στην Ευρώπη για τις υπηρεσίες Grid.