Πρωτοβουλίες της ΕΕ για την έρευνα στον τομέα της ασφάλειας

Τη διαμόρφωση ενός νέου Ευρωπαϊκού Προγράμματος Έρευνας στον τομέα της ασφάλειας (European Security Research Programme) σχεδιάζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την περίοδο 2007-2013, με στόχο τη συγκέντρωση της τεχνογνωσίας και των πόρων που απαιτούνται για την από κοινού ανάπτυξη τεχνολογιών που είναι κρίσιμες για την ασφάλεια της Ευρώπης.

Προς αυτή την κατεύθυνση, ομάδα εργασίας συγκρότησε σχετική έκθεση, ενώ έχει ήδη υιοθετηθεί 'Προπαρασκευαστική Δράση' της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με συνολικό προϋπολογισμό 65 εκατ. ευρώ για την περίοδο 2004-2006.

Η έκθεση 'Έρευνα για μια Ασφαλή Ευρώπη' (Research for a Secure Europe) διαμορφώθηκε από ομάδα 27 διακεκριμένων εμπειρογνωμόνων, με υψηλόβαθμα στελέχη της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, εκπροσώπους ερευνητικών κέντρων, πολιτικούς και αξιωματούχους από διεθνείς αμυντικούς οργανισμούς.

Η έκθεση περιλαμβάνει 12 προτάσεις για το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Έρευνας στον τομέα της ασφάλειας, το οποίο θα είναι συμπληρωματικό/ υποστηρικτικό των δράσεων των κρατών μελών. Ο προϋπολογισμός προβλέπεται να είναι τουλάχιστον 1 δισ. ευρώ το χρόνο για χρηματοδότηση έργων που αποβλέπουν τόσο στην προστασία των εδαφών, του πληθυσμού και των βασικών υποδομών της ΕΕ, όσο και στις επιτυχημένες αποστολές εκτός ΕΕ για τη διασφάλιση της ειρήνης, την πρόληψη κρίσεων και την ενίσχυση της διεθνούς ασφάλειας, σύμφωνα με τις αρχές των Ηνωμένων Εθνών.

Στην έκθεση επισημαίνεται επίσης πως, ενώ η Ευρώπη διαθέτει ερευνητικά ινστιτούτα και βιομηχανίες που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ασφάλειας, το πολιτικό και θεσμικό πλαίσιο της ΕΕ παρουσιάζει σημαντικές αδυναμίες, όπως: διάκριση μεταξύ αμυντικής και πολιτικής έρευνας, έλλειψη ευρωπαϊκών προγραμμάτων για την έρευνα σε θέματα ασφάλειας, περιορισμένη συνεργασία μεταξύ κρατών μελών και ελλιπή συντονισμό εθνικών και ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών.

Ενόψει της θέσπισης του νέου Ευρωπαϊκού Προγράμματος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη υιοθετήσει μια 'Προπαρασκευαστική Δράση' για την προώθηση της ευρωπαϊκής ασφάλειας μέσω της έρευνας και της τεχνολογίας, για την περίοδο 2004-2006.

Η πρώτη πρόσκληση υποβολής προτάσεων της Δράσης, με προϋπολογισμό 13 εκατ. ευρώ και καταληκτική ημερομηνία την 23η Ιουνίου 2004, ανακοινώθηκε στις 3 Απριλίου 2004. Προβλέπεται η χρηματοδότηση έξι έως οκτώ ερευνητικών έργων που αφορούν τους τομείς: Βελτίωση της ικανότητας αντίληψης των καταστάσεων, Βελτιστοποίηση της ασφάλειας και της προστασίας δικτυωμένων συστημάτων, Προστασία από την τρομοκρατία, Βελτίωση της διαχείρισης κρίσεων, Εξασφάλιση διαλειτουργικών και ολοκληρωμένων συστημάτων πληροφοριών και επικοινωνίας.

Επιπλέον, προβλέπονται 'υποστηρικτικές δράσεις' για μελέτες, συγκρότηση σεναρίων και τεχνολογικές προβλέψεις που αφορούν ειδικά θέματα, όπως ο κατακερματισμός των δομών ασφαλείας στην Ευρώπη, κ.λπ.