Προτάσεις του ΟΟΣΑ για ελεύθερη πρόσβαση σε επιστημονικά δεδομένα

05.02.2004

Η διακήρυξη για την ελεύθερη πρόσβαση σε ερευνητικά δεδομένα που χρηματοδοτούνται από δημόσιους πόρους υιοθετήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τους αρμόδιους υπουργούς για θέματα έρευνας 34 χωρών, κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης της επιτροπής για θέματα επιστημονικής και τεχνολογικής πολιτικής του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) που πραγματοποιήθηκε στις 29-30 Ιανουαρίου 2004.

Η ελεύθερη πρόσβαση στην επιστημονική πληροφόρηση και γνώση μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην πρόοδο της επιστημονικής έρευνας και της καινοτομίας, καθώς και στη μεγιστοποίηση της απόδοσης των δημόσιων επενδύσεων για συλλογή δεδομένων.

Στο πλαίσιο αυτό, ο ΟΟΣΑ καλείται να προτείνει μέτρα που να επιτρέπουν την ελεύθερη πρόσβαση στα επιστημονικά δεδομένα με διαφανείς και επωφελείς διαδικασίες, ενώ θα εξασφαλίζουν παράλληλα την προστασία των πνευματικών και βιομηχανικών δικαιωμάτων και των εμπορικών απορρήτων.

Στην ίδια συνάντηση αποφασίστηκε η λήψη πρόσθετων μέτρων για την προώθηση της διεθνούς επιστημονικής συνεργασίας στους τομείς της βιώσιμης ανάπτυξης, της νευροπληροφορικής και της φυσικής υψηλών ενεργειών.

Συγκεκριμένα, οι υπουργοί συμφώνησαν να ενισχύσουν τη χρηματοδότηση και τα μέσα υλοποίησης της επιστημονικής συνεργασίας, ιδιαίτερα όσον αφορά την ευαισθητοποίηση των πολιτών για τη συμβολή της επιστήμης στη αειφόρο ανάπτυξη και την προώθηση της καινοτομίας και της γνώσης στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη σύσταση μιας διεθνούς υπηρεσίας συντονισμού στον τομέα της νευροπληροφορικής (International Neuroinformatics Coordinating Facility - INCF) και ενός κοινού χρηματοδοτικού προγράμματος, με στόχο την καλύτερη διαχείριση των εθνικών βάσεων δεδομένων, την ανοιχτή πρόσβαση σε προτυποποιημένα δεδομένα και τη χρηματοδότηση σχετικών ερευνητικών έργων.

Επιπλέον, θετική ήταν η αντίδραση της επιτροπής του ΟΟΣΑ στη μελέτη της ομάδας εργασίας για τη φυσική υψηλών ενεργειών, η οποία περιλαμβάνει χρονοδιάγραμμα και συστάσεις για τις μελλοντικές δράσεις διεθνούς επιστημονικής συνεργασίας στον τομέα αυτό.

Η υιοθέτηση των προτάσεων για την προώθηση της συνεργασίας βασίζεται στην κοινή διαπίστωση πως στο σύγχρονο περιβάλλον της παγκοσμιοποίησης δημιουργούνται νέοι τρόποι δικτύωσης που αλλάζουν την τρόπο παραγωγής, διάχυσης και αξιοποίησης της γνώσης. Αρα, απαιτούνται καινοτόμες πολιτικές και τεχνολογίες για τη γεφύρωση των παγκόσμιων ανισοτήτων στους τομείς της γνώσης και της πληροφόρησης.

Αλλες προτάσεις της επιτροπής αφορούν τη σύνδεση της επιστήμης με την καινοτομία, την προστασία των πνευματικών και βιομηχανικών δικαιωμάτων, την υψηλή κατάρτιση και την κινητικότητα των ερευνητών, κ.λπ.