Τρεις καινοτόμες εφαρμογές σε Νανοτεχνολογία, Φυσική Πλάσματος και Βιοτεχνολογία βραβεύθηκαν στο 15ο Διαγωνισμό για Νέους Επιστήμονες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο 2003 στη Βουδαπέστη.
Στο διαγωνισμό συμμετείχαν 110 νέοι επιστήμονες, ηλικίας 15-20 ετών, από 37 χώρες, οι οποίοι παρουσίασαν τις εργασίες τους σε ένα μεγάλο εύρος επιστημονικών τομέων, όπως πληροφορική, βιολογία, μαθηματικά, φυσική, κοινωνικές επιστήμες. Τα τρία πρώτα βραβεία απονεμήθηκαν σε νέους ερευνητές από τη Γερμανία και την Ουγγαρία, ενώ απονεμήθηκαν τρία δεύτερα και τρία τρίτα βραβεία (συνολική αξία βραβείων: 28.500 ευρώ).
Παρουσιάζοντας τους νικητές κατά την τελετή απονομής, ο Γενικός Διευθυντής Έρευνας της ΕΕ, κ. Αχιλλέας Μητσός, τόνισε: 'Απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάπτυξη της ΕΕ είναι η προώθηση της επιστήμης και η σύνδεση της με την κοινωνία. Οι νέοι ερευνητές αποτελούν μια κρίσιμη παράμετρο σε αυτό το διάλογο επιστήμης και κοινωνίας. Αν δεν βρούμε έναν τρόπο να κάνουμε ελκυστική την επιστημονική σταδιοδρομία, και την επιστήμη προσιτή και διασκεδαστική για τους νέους, θα έχουμε αποτύχει'.
Οι νέοι ερευνητές στους οποίους απονεμήθηκαν τα τρία πρώτα βραβεία είναι οι ακόλουθοι:
α) Jana Ivanidze (Γερμανία) για την έρευνα στο εσωτερικό pH του ενδοπλασματικού δικτύου με τη χρήση της γενετικής μηχανικής
Δεδομένου ότι το ενδοκυτταρικό pH παίζει καθοριστικό ρόλο στη ζωή των κυττάρων, η Jana Ivanid ze προσπάθησε να μετρήσει το εσωτερικό pH του ενδοπλασματικού δικτύου (endoplasmic reticulum) (ER), ένα οργανίδιο του κυττάρου που εμπλέκεται στη σύνθεση των πρωτεϊνών. Χρησιμοποιώντας μεθόδους γενετικής μηχανικής, μέτρησε το εσωτερικό pH του ER και ανακάλυψε ότι το ER είναι όξινο, συγκρινόμενο με το κυτταροδιάλυμα. Τα αποτελέσματα της έρευνάς της αναμένεται να συνεισφέρουν στην κατανόηση των αντιδράσεων στο εσωτερικό των κυττάρων, καθώς και στην ορμονοθεραπεία.
β) Uwe Treske (Γερμανία) για την κατασκευή ενός μικροσκοπίου χαμηλού κόστους με εφαρμογές στη νανοτεχνολογία (scanning tunnelling microscope)
Το μικροσκόπιο εξετάζει την επιφάνεια ελέγχου με τη βοήθεια μιας εξαιρετικά λεπτής απόληξης. Δεδομένου ότι με τη χρήση του γίνονται ορατά ακόμη και τα μικρότερα τμήματα μιας επιφάνειας υλικού, το μικροσκόπιο έχει εφαρμογές στη νανοτεχνολογία. Αν και τέτοιες συσκευές κοστίζουν συνήθως αρκετές χιλιάδες ευρώ, το κόστος κατασκευής του συγκεκριμένου μικροσκοπίου ανέρχεται μόλις σε 40 ευρώ. Η μείωση του κόστους επιτεύχθηκε με τη χρήση μιας κάρτας ήχου υπολογιστή, για την ψηφιοποίηση του μετρούμενου σήματος.
γ) Gabor Nemeth (Ουγγαρία) για την κατασκευή ηχείων υψηλής πιστότητας, χρησιμοποιώντας τεχνολογία πλάσματος
Η βελτίωση της απόδοσης των ηχείων όσον αφορά την πιστότητα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την κατασκευή τους. Για να επιτευχθεί η καλύτερη δυνατή απόδοση ακουστικών οργάνων ή φωνής, θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν κανάλια μετάδοσης στα οποία η παραμόρφωση είναι αμελητέα. Ένας τρόπος για τη μείωση της παραμόρφωσης είναι η ύπαρξη κάποιου είδους πλάσματος στον αέρα (το πλάσμα είναι αέριο υψηλού ιονισμού και θεωρείται η τέταρτη κατάσταση της ύλης). Από τα αποτελέσματα της μελέτης του Nemeth προέκυψε ότι η συσκευή που προτείνει εκπέμπει πιο καθαρό ήχο και έχει καλύτερη απόδοση, σε σχέση με παρόμοια ηχεία πλάσματος ήχου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο διαγωνισμό συμμετείχαν, χωρίς όμως να αποσπάσουν κάποιο βραβείο, και δύο νέοι επιστήμονες από την Ελλάδα. Η Μαρία-Αναστασία Χαχαβιά και ο Κωνσταντίνος Βερνέρης από το 1ο ΤΕΕ Μυτιλήνης, με την εφαρμογή 'Ηλεκτρονικό κλείδωμα ασφαλείας σε συνεργασία με ένα κεντρικό πληροφοριακό σύστημα'. Πρόκειται για ένα σύστημα ελέγχου της πρόσβασης ατόμων σε χώρο με υψηλό βαθμό ασφαλείας, καθώς υπάρχει άμεση επικοινωνία ανάμεσα στο κεντρικό πληροφοριακό σύστημα και το σύστημα λογισμικού που ελέγχει τις κάρτες με τις οποίες είναι εφοδιασμένα τα άτομα που θέλουν να εισέλθουν στο χώρο.