Τα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά προγράμματα για υγεία και ψηφιακό μετασχηματισμό και οι ευκαιρίες συμμετοχής των ελληνικών φορέων

Τα ευρωπαϊκά προγράμματα για την υγεία και τον ψηφιακό μετασχηματισμό και οι δυνατότητες συμμετοχής ελληνικών φορέων σε ερευνητικά έργα που παράγουν καινοτομικά αποτελέσματα και έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής, παρουσιάστηκαν στην ενημερωτική ημερίδα «HaDEA Info-Day: EU Funding Programmes for Health and Digital Transformation» που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 14 Μαΐου 2024 στις εγκαταστάσεις του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Στην εκδήλωση συμμετείχαν, δια ζώσης και διαδικτυακά, περισσότερα από 400 άτομα.

Την εκδήλωση διοργάνωσαν το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Εθνικό Σημείο Επαφής για το Digital Europe, το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ), Εθνικό Σημείο Επαφής για τον Ορίζοντα Ευρώπη, το Υπουργείο Υγείας, Εθνικό Σημείο Επαφής για το EU4Health, και η European Health and Digital Executive Agency, (HaDEA).

Την εκδήλωση προλόγισε ο Καθηγητής Δημοσθένης Αναγνωστόπουλος, Γενικός Γραμματέας Πληροφοριακών Συστημάτων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ο οποίος αναφέρθηκε στα σημαντικά ψηφιακά βήματα που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, αλλά και στην ανάγκη συνεργασιών και συνεργειών μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, ώστε να συνεχίσει η χώρα την πορεία της προς την ψηφιακή μετάβαση.

Ο Διευθυντής του ΕΚΤ, Δρ Κυριάκος Τολιάς, επισήμανε, κατά τον χαιρετισμό του, την υποστήριξη του ΕΚΤ στον ψηφιακό μετασχηματισμό και την υγεία, ως Εθνικό Σημείο Επαφής για ευρωπαϊκά προγράμματα για τρεις δεκαετίες, αλλά και με ποικίλες δράσεις που στηρίζουν το οικοσύστημα έρευνας και καινοτομίας της χώρας.

Την ανάγκη ψηφιακού μετασχηματισμού στον τομέα της υγείας στην Ελλάδα υπογράμμισε κατά τον χαιρετισμό του ο Δρ Άρης Αγγελής, Γενικός Γραμματείας Στρατηγικού Σχεδιασμού του Υπουργείου Υγείας, με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών αλλά και για την εναρμόνιση με τoυς κανόνες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (EU Acts). Επισήμανε δε ότι το Υπουργείο Υγείας αξιοποιεί τα χρηματοδοτικά προγράμματα της HaDEA με σκοπό την ψηφιακή μετάβαση, στις υπηρεσίες προς τους πολίτες.

Στη συνέχεια, ανώτερα στελέχη του Εκτελεστικού Οργανισμού για την Υγεία και τον Ψηφιακό τομέα (HaDEA) και της Γενικής Διεύθυνσης για τα Επικοινωνιακά Δίκτυα, το Περιεχόμενο και την Τεχνολογία (DG CONNECT) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, παρουσίασαν τα χρηματοδοτικά προγράμματα Digital Europe, Horizon Europe, Connecting Europe Facility και EU4Health, τα βασικά χαρακτηριστικά τους, τις χρηματοδοτικές δυνατότητες και τις συνέργειες μεταξύ τους.

Έπειτα τον λόγο πήρε ο Δρ Αντώνης Στασής, Γενικός Διευθυντής Ψηφιακής Διακυβέρνησης,  ο οποίος μίλησε για τη δέσμευση της Ελλάδας για συμμετοχή στους στόχους του Προγράμματος «Ψηφιακή Δεκαετία» (Digital Decade) έως το 2030, το σχέδιο δράσης και τις προκλήσεις που απορρέουν από αυτή τη δέσμευση. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στο πρόγραμμα Digital Europe, το νέο χρηματοδοτικό πρόγραμμα της ΕΕ που επικεντρώνεται στην παροχή ψηφιακής τεχνολογίας στις επιχειρήσεις, τους πολίτες και τους φορείς του δημοσίου.

Τη δομή της HaDEA, τα βασικά χαρακτηριστικά και τους προϋπολογισμούς των Προγραμμάτων Digital Europe, Horizon Europe και Connecting Europe Facility παρουσίασε η Marina Zanchi, Director of the European Health and Digital Executive Agency. Επιπλέον, αναφέρθηκε σε διαχρονικά αριθμητικά στοιχεία των εν λόγω προγραμμάτων, την απορρόφηση ευρωπαϊκών κονδυλίων από την ελληνική συμμετοχή, ενώ παρουσίασε συνοπτικά και τα Δίκτυα που τα υποστηρίζουν (NCP4Industry, Idealist, HNN3.0, κ.ά.).

Στην επόμενη ενότητα, πραγματοποιήθηκαν αναλυτικές παρουσιάσεις για χρηματοδοτικά προγράμμματα που αφορούν στην υγεία και τον ψηφιακό μετασχηματισμό.

Συγκεκριμένα, ο Stéphane Hogan, Head of Unit for Health Research, HaDEA, παρουσίασε το Πρόγραμμα EU4Health, τη Θεματική της Υγείας (Cluster 1) στον Ορίζοντα Ευρώπη και Προγράμματα που αφορούν την αγροδιατροφή, ενώ η Katleen Engelbosch, Head of Department - Digital, Industry & Space, παρουσίασε τη Θεματική για τις Ψηφιακές Τεχνολογίες, τη Βιομηχανία και το Διάστημα στον Ορίζοντα Ευρώπη και το Πρόγραμμα Connecting Europe Facility. Και οι δύο ομιλητές παρουσίασαν επικείμενες προσκλήσεις, έργα που έχουν χρηματοδοτηθεί αλλά και τις συνέργειες μεταξύ των διαφόρων Προγραμμάτων.

Η Ελισάβετ Λιπιάτου, Head of Unit – Programme implementation, DG CONNECT, παρουσίασε τις δράσεις της Γενικής Διεύθυνσης για τα Επικοινωνιακά Δίκτυα, το Περιεχόμενο και την Τεχνολογία, καθώς και τους στόχους για ψηφιακή μετάβαση σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο, με πολλαπλά οφέλη για όλους τους πολίτες και τις επιχειρήσεις της Ευρώπης. Αναφέρθηκε στο Πρόγραμμα Digital Decade και στο νέο Digital Europe Programme (DEP) και επεξήγησε τους τρόπους που δημιουργούνται συνέργειες μεταξύ προγραμμάτων της HaDEA και της DG CONNECT.

Έπειτα, τα Εθνικά Σημεία Επαφής από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Ελένη Χανιωτάκη, από το ΕΚΤ, Δρ Σοφία Ξεσφίγγη και Μάριος Ροίδης, και από το Υπουργείο Υγείας, Βασιλική Καραούλη, παρουσίασαν την εμπειρία τους από τη συμμετοχή τους στα προγράμματα DEP, Ορίζοντας Ευρώπη και EU4Health αντίστοιχα, καθώς και τις υπηρεσίες που προσφέρουν στο ελληνικό οικοσύστημα έρευνας και καινοτομίας.

Στη συνέχεια, πραγματοποιήθηκε ειδική ενότητα αφιερωμένη στις συνέργειες μεταξύ των Προγραμμάτων που αφορούν την Υγεία, όπως το Cluster 1 του Ορίζοντα Ευρώπη, το EU4Health και το Digital Health, την οποία συντόνισαν η Florina Telea, Head of EU4Health Unit, HADEA και ο Stéphane Hogan, Head of Unit for Health Research, HaDEA.

Οι ομιλητές επεξήγησαν τα βασικά χαρακτηριστικά των προγραμμάτων, τις ομοιότητες και τις διαφορές μεταξύ τους, ενώ πραγματοποιήθηκε συζήτηση για τις συνέργειες που δημιουργούνται και πώς μπορούν οι ερευνητές να αξιοποιήσουν αυτές τις συνέργειες.

Στην ίδια ενότητα, παρουσιάστηκαν, από τους ίδιους τους ερευνητές, έργα που χρηματοδοτούνται από τα εν λόγω Προγράμματα.

Συγκεκριμένα, παρουσιάστηκαν τα έργα Xt-EHR (EU4Health) για τη βελτιωμένη αξιοποίηση αρχείων ηλεκτρονικής υγείας, GR-HDAB (EU4Health) για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση, xShare (Horizon Europe) για τη φορητότητα των προσωπικών δεδομένων υγείας, XpanDH (Horizon Europe) για τη διαλειτουργικότητα των ψηφιακών δεδομένων υγείας και QUANTUM (Horizon Europe) για τις κβαντικές τεχνολογίες στον τομέα της υγείας.

Η επόμενη ενότητα ήταν αφιερωμένη αποκλειστικά στα Προγράμματα της ΕΕ που αφορούν στις Ψηφιακές Τεχνολογίες, με συντονιστές την Ελισάβετ Λιπιάτου, Head of DG CONNECT, και τον Francois Junger, Deputy Head of Unit Β2, Digital, HaDEA. Συζητήθηκαν οι στόχοι των Προγραμμάτων, οι διαφορές τους και οι ομοιότητές τους, τα εργαλεία χρηματοδότησης, οι ανοικτές προσκλήσεις, η διαδικασία και τα κριτήρια αξιολόγησης. Επιπλέον, δόθηκαν βασικές οδηγίες για τη δημιουργία κοινοπραξιών, καθώς και συμβουλές και καλές πρακτικές για επιτυχημένες προτάσεις χρηματοδότησης.

Ακολούθησε ενότητα που ήταν αφιερωμένη στις συνέργειες μεταξύ του Cluster 1 (Health) του Ορίζοντα Ευρώπη, του EU4Health, της Αποστολής για τον Καρκίνο και των αντίστοιχων προγραμμάτων, με συντονιστές τον Stéphane Hogan, Head of Unit for Health Research, HaDEA και τον Γεώργιο Μαργετίδη, Head of Sector A.1.1. EU4Health programme, HaDEA. Ερευνητές που έχουν λάβει χρηματοδότηση παρουσίασαν τα έργα τους.

Συγκεκριμένα, παρουσιάστηκαν το JANE (EU4Health) που στοχεύει στη δημιουργία 7 δικτύων εμπειρογνωμοσύνης για τον καρκίνο, το CraNE (EU4Health) που αποσκοπεί στην ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου μοντέλου αυτοδιαχείρισης για τη βελτίωση της ευημερίας του καρκινοπαθή ασθενή, το eCAN (EU4Health) που επιθυμεί να παρέχει ένα πλαίσιο συστάσεων για την ενσωμάτωση της τηλεϊατρικής και της εξ αποστάσεως παρακολούθησης στα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης ώστε να μειωθούν οι ανισότητες στη φροντίδα του καρκίνου σε ολόκληρη την Ευρώπη, η πρωτοβουλία CCI4EU (Horizon Europe) που στοχεύει να βοηθήσει τα κράτη μέλη και τις συνδεδεμένες χώρες να επανεξετάσουν την κουλτούρα του καρκίνου, χρηματοδοτώντας μια πιο δίκαιη μεταφορά γνώσης σε όλους τους πολίτες, ECHoS - Establishing of Cancer Mission Hubs: Networks and Synergies (Cancer Mission | Horizon Europe) για τη δημιουργία διακρατικών δικτύων επικοινωνίας και συνεργασίας, ευθυγραμμισμένων με τους στόχους της αποστολής για τον καρκίνο – έργο το οποίο συντονίζει το ΕΚΤ, και ONCOSCREEN (Horizon Europe) που επιχειρεί να σχεδιάσει και να αναπτύξει ένα πρωτοποριακό σύνολο τεχνολογιών και μεθόδων για τον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου του παχέος εντέρου.

Η τελευταία ενότητα ήταν αφιερώμενη στα συμπεράσματα και στο όραμα για ερευνητικά αποτελέσματα με σημαντικό αντίκτυπο στην καθημερινή ζωή των πολιτών της Ευρώπης.

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στην Αίθουσα Τύπου του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης  (Φραγκούδη 11 και Αλ. Πάντου, Καλλιθέα), με παράλληλη ψηφιακή μετάδοση.

Περίπου 120 άτομα παρευρέθηκαν με φυσική παρουσία, ενώ περισσότεροι από 300 παρακολούθησαν την εκδήλωση διαδικτυακά.

Η γλώσσα της εκδήλωσης ήταν η αγγλική. Οι συμμετέχοντες, είτε παρακολουθούσαν δια ζώσης είτε διαδικτυακά, είχαν την ευκαιρία να υποβάλλουν τις ερωτήσεις τους στους ομιλητές, οι οποίες απαντήθηκαν όλες στο τέλος κάθε ενότητας.

Οι παρουσίασεις της εκδήλωσης βρίσκονται εδώ (.pdf), οι φωτογραφίες εδώ και το βίντεο της εκδήλωσης εδώ.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα προγράμματα, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνούν με τη Δρ Σοφία Ξεσφίγγη, Εθνικό Σημείο Επαφής για τη θεματική της Υγείας και την Αποστολή για τον Καρκίνο στον Ορίζοντα Ευρώπη στο ΕΚΤ (2102204913, sxesfingi@ekt.gr) και με τα Εθνικά Σημεία Επαφής για το Πρόγραμμα "Ψηφιακή Ευρώπη" στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης στο ncp-dep@mindigital.gr.

Δείτε το βίντεο της εκδήλωσης

Συνάντηση Εθνικών Σημείων Επαφής ευρωπαϊκών προγραμμάτων για υγεία και ψηφιακό μετασχηματισμό

Την επόμενη μέρα, Τετάρτη 15 Μαΐου, πραγματοποιήθηκε στις εγκαταστάσεις του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης κλειστή συνάντηση μεταξύ των Εθνικών Σημείων Επαφής του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, του Υπουργείου Υγείας και του ΕΚΤ, παρουσία εκπροσώπων της HaDEA.

Σκοπός της συνάντησης ήταν η καταγραφή των υπηρεσιών που παρέχουν τα Εθνικά Σημεία Επαφής για τα ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά προγράμματα, στους ερευνητές, τους οργανισμούς και τις επιχειρήσεις της χώρας. Έγινε καταγραφή και αποτίμηση των εργασιών που εκτελούνται και των δικτύων επικοινωνίας που έχουν στη διάθεσή τους.

Ήταν μια εποικοδομητική συνάντηση με ανταλλαγή τεχνογνωσίας και βέλτιστων πρακτικών, στην οποία επικυρώθηκε η αγαστή συνεργασία των εμπλεκόμενων φορέων για μια ακόμα φορά, ώστε να υπάρχει συνέχεια στο έργο τους για υποστήριξη, με τον βέλτιστο τρόπο, του ελληνικού οικοσυστήματος έρευνας και καινοτομίας.

Το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης ως αρμόδιος φορέας για το πρόγραμμα Digital Europe

Το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης έχει την αρμοδιότητα του προγράμματος “Ψηφιακή Ευρώπη” (Digital Europe Programme– DEP) στην Ελλάδα, ενός νέου χρηματοδοτικού προγράμματος της ΕΕ που επικεντρώνεται στην παροχή ψηφιακής τεχνολογίας στις επιχειρήσεις, τους πολίτες και τους φορείς του δημοσίου. Το Υπουργείο α) συμβάλει στη διαμόρφωση του προγράμματος μαζί με τα άλλα κράτη μέλη και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, β) έχει τον ρόλο του Εθνικού Σημείου Επαφής για το πρόγραμμα και συμμετέχει στο έργο DEP4all ώστε να παρέχει ποιοτικές υπηρεσίες προς το κοινό, όπως την καθοδήγηση για την επιλογή σχετικών θεμάτων και ειδών πράξης του προγράμματος, την παροχή βοήθειας σε διαχειριστικά ζητήματα, την εκπαίδευση και την καθοδήγηση στη συγγραφή προτάσεων και τη βοήθεια στην αναζήτηση εταίρων για τη δημιουργία κοινοπραξιών για έργα.

Επίσης, το Υπουργείο μέσα από τον ρόλο του για την επίτευξη των στόχων της Ψηφιακής Δεκαετίας συνδιαμορφώνει μαζί με τα άλλα κράτη μέλη Ευρωπαϊκές Κοινοπραξίες Ψηφιακών Υποδομών για την υλοποίηση Πολυκρατικών Έργων, ηγείται πρωτοβουλιών όπως αυτής για τις Διασυνδεδεμένες Δημόσιες Διοικήσεις και την Ακαδημίας Κυβερνοασφάλειας, συμμετέχει ως μέλος σεσημαντικές Κοινοπραξίες, υποστηρίζει τα έργα των Ευρωπαϊκών Κόμβων Ψηφιακής Καινοτομίας, Ευρωπαϊκών Ψηφιακών Πορτοφολιών, του Ενοποιημένου Κέντρου Αναφοράς Κυβερνοασφάλειας (SOC–Security Operations Center), της υποδομής επικοινωνιών Hellas – Quantum Communication Infrastructure for Greece.

Το ΕΚΤ ως Εθνικό Σημείο Επαφής στον Ορίζοντα Ευρώπη & στο επιχειρηματικό οικοσύστημα

Το ΕΚΤ είναι Εθνικό Σημείο Επαφής για τον Ορίζοντα Ευρώπη, και συγκεκριμένα στον Πυλώνα 1 του προγράμματος για τη θεματική ενότητα Marie Skłodowska-Curie Actions (MSCA) και στον Πυλώνα 2 για τις θεματικές ομάδες 1 «Υγεία» και 4 «Ψηφιακές τεχνολογίες, Βιομηχανία και Διάστημα», καθώς και για την Αποστολή για τον Καρκίνο. Υποστηρίζει οργανισμούς, επιχειρήσεις, ακαδημαϊκούς και ερευνητικούς φορείς σε όλη τη διαδρομή: από τον εντοπισμό ευκαιριών χρηματοδότησης μέχρι τη σύνταξη και υποβολή προτάσεων, την υλοποίηση των έργων και την αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων.

Επιπλέον, είναι βασικό μέλος του δικτύου των Εθνικών Σημείων Επαφής (ΗΝΝ3.0, Ideal-ist, NCP4Industry και MSCA-NET) και έχει τον συντονιστικό ρόλο στη διαχείριση ευρωπαϊκών προγραμμάτων (ECHoS για τη δημιουργία εθνικών κόμβων για την αποστολή για τον καρκίνο και COHES.io για τη στρατηγική διασύνδεση περιφερειών υγείας μέσω της ανοικτής καινοτομίας). Επίσης, είναι συντονιστής του κόμβου του EIT Health στην Ελλάδα και έχει συντονιστικό ρόλο στην κοινοπραξία Enterprise Europe Network Hellas, κόμβο του μεγαλύτερου δικτύου υποστήριξης επιχειρήσεων Enterprise Europe Network.

Μέλος του Smart Attica, ενός εκ των τεσσάρων ελληνικών Κόμβων Ψηφιακής Καινοτομίας, παρέχει υπηρεσίες οι οποίες βασίζονται στην Τεχνητή Νοημοσύνη, τα Μεγάλα Δεδομένα, τις εφαρμογές Υπολογιστών Υψηλών Επιδόσεων, την τεχνολογία 5G και την Κυβερνοασφάλεια. Επιπλέον, στελέχη του ΕΚΤ συμμετέχουν ενεργά στο DIH Expert Group της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τέλος, το ΕΚΤ συμμετέχει ως εταίρος στο Πρόγραμμα DEP4all.

Το Υπουργείο Υγείας ως Εθνικό Σημείο Επαφής στο EU4Health

Το Υπουργείο Υγείας μέσω των Εθνικών Σημείων Επαφής (National Focal Points) για το Πρόγραμμα “EU4Health”, συμμετέχει σε μεγάλο αριθμό Κοινών Δράσεων εφαρμόζοντας το νέο αυτό χρηματοδοτικό εργαλείο της Ε.Ε., που συμπληρώνει τις πολιτικές των κρατών μελών, προκειμένου να εξασφαλιστεί υψηλό επίπεδο προστασίας της ανθρώπινης υγείας σε όλες τις πολιτικές και δραστηριότητες της Ένωσης. Το Εθνικό Σημεία Επαφής (NFP) κάθε Κ-Μ και της Ελλάδος έχει ως βασικό ρόλο:

• Την παροχή της απαραίτητης ενημέρωσης για το πρόγραμμα EU4Health
• Τη διάδοση αποτελεσμάτων του προγράμματος Υγείας
• Την παροχή διευκρινίσεων για τις Κοινές Δράσεις του πρόγραμμα EU4Health και τις προσκλήσεις του

Το πρόγραμμα EU4Health υπερβαίνει μια φιλόδοξη απάντηση στην κρίση του COVID-19 και επεκτείνεται στην αντιμετώπιση της ανθεκτικότητας των ευρωπαϊκών συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης, ανοίγοντας τον δρόμο για μια Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας. Τίθεται σε εφαρμογή μέσω ετήσιων προγραμμάτων εργασίας με δράσεις σε τέσσερις πυλώνες με οριζόντια εστίαση στον καρκίνο:

• Ετοιμότητα για την αντιμετώπιση κρίσεων
• Προώθηση της υγείας και πρόληψη των ασθενειών
• Συστήματα υγείας και εργατικό δυναμικό στον τομέα της υγείας
• Ψηφιοποίηση

Οι στόχοι του προγράμματος επιτυγχάνονται μέσω Κοινών δράσεων που δίνουν έμφαση στην πρόληψη, στη βελτίωση της διαχείρισης σοβαρών ασθενειών και στον ψηφιακό μετασχηματισμό των υγειονομικών συστημάτων και στην ενίσχυση της ικανότητας της ΕΕ να διαχειρίζεται μείζονες υγειονομικές κρίσεις.

Ο Εκτελεστικός Οργανισμός για την Υγεία και τον Ψηφιακό Tομέα (HaDEA)

Ο Εκτελεστικός Οργανισμός για την Υγεία και τον Ψηφιακό Tομέα (HaDEA) ανταποκρίνεται στη φιλοδοξία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να συμβάλει στην ανοικοδόμηση, μετά τη νόσο COVID-19, μιας Ευρώπης που θα είναι θεμελιωδώς πιο πράσινη, πιο ψηφιακή, πιο ανθεκτική και καλύτερα προσαρμοσμένη στις τρέχουσες και μελλοντικές προκλήσεις.

Ο HaDEA υλοποιεί τα ακόλουθα προγράμματα:

• Πρόγραμμα «Η ΕΕ για την υγεία» (EU4Health)
• «Ορίζοντας Ευρώπη»: πυλώνας II, ομάδα 1: Υγεία
• Πρόγραμμα για την ενιαία αγορά: Ασφάλεια των τροφίμων: υγεία για τον άνθρωπο, τα ζώα και τα φυτά σε ολόκληρη την τροφική αλυσίδα και καλύτερη κατάρτιση για ασφαλέστερα τρόφιμα
• Πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη»
• Μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη»: Ψηφιακή οικονομία
• «Ορίζοντας Ευρώπη»: πυλώνας II, ομάδα 4: Ψηφιακές Τεχνολογίες, Βιομηχανία και Διάστημα