Στο πλαίσιο του προγράμματος των Μορφωτικών Εκδηλώσεων "Επιστήμης Κοινωνία", το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών (Τομέας Νεοελληνικών Ερευνών), του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ) διοργανώνει τον Μάιο και τον Ιούνιο, τον Ε΄ Kύκλο Oμιλιών 2017-2018, με θέμα: «Ιδεολογικές χρήσεις των συμβόλων στα νεότερα χρόνια».
Ποια είναι η πρόσληψη και η μοίρα των συμβόλων καθώς ρέει η Ιστορία; Πώς αλλάζει το νόημα των συμβόλων, και ποιες ιδεολογικές χρήσεις επιβάλλονται σε αυτά, και καταχρήσεις ή στρεβλώσεις; Πώς το νεοελληνικό κράτος χρησιμοποίησε αρχαιοελληνικά σύμβολα στο πλαίσιο ενός δυτικότροπου κανόνα; Πώς το ρόπαλο του Ηρακλή, το έμβλημα της «Ελληνικής Δημοκρατίας» που οραματίστηκε ο Ρήγας, έφτασε αργότερα να σχετίζεται με το βασιλικό πολίτευμα και μόνο; Και πώς ο αναγεννώμενος από τις στάχτες Φοίνικας, σύμβολο της ελληνικής ανεξαρτησίας και της δημοκρατίας, κατέληξε να γίνει το μισητό στον ελληνικό λαό «πουλί της Χούντας»;
Σε αυτά και σε παρόμοια ερωτήματα θα επιχειρήσει να απαντήσει ο κύκλος ομιλιών «Ιδεολογικές χρήσεις των συμβόλων στα νεότερα χρόνια», εστιάζοντας κυρίως σε σύμβολα που είχαν περιορισμένη εμβέλεια αρχικά, κατέληξαν όμως να γίνουν ευρέως γνωστά και να χαρακτηρίσουν ή ακόμη και να στιγματίσουν, περιόδους της νεότερης ιστορίας και του πολιτισμού της Ελλάδας.
Από την Τρίτη 22 Μαΐου και για κάθε Τρίτη μέχρι τις 12 Ιουνίου, στο Αμφιθέατρο του ΕΙΕ (Βασ. Κωνσταντίνου 48, Αθήνα), στις 19:00 και με ελεύθερη είσοδο, θα πραγματοποιηθούν τέσσερις ενδιαφέρουσες διαλέξεις.
Ακολουθεί το αναλυτικό πρόγραμμα των ομιλιών:
Τρίτη 22 Μαΐου - Σύμβολα και λογιοσύνη
Σύμβολα χθες και σήμερα - Γιώργος Κουτζακιώτης, Κύριος Ερευνητής, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών & Νικήτας Σινιόσογλου, Εντεταλμένος Ερευνητής, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
Η ομηρική αλυσίδα στη δυτική αλχημική παράδοση - Σάντυ Σακορράφου, Ιστορικός της Επιστήμης, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο & Γεράσιμος Μέριανος, Κύριος Ερευνητής, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
Όταν οι πεποιθήσεις γίνονται εμβλήματα. Δύο παραδείγματα από τον χώρο της ελληνικής λογιοσύνης (17ος-19ος αι.) - Γιώργος Κουτζακιώτης, Κύριος Ερευνητής, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
Τρίτη 29 Μαΐου - Αρχαίες θεότητες και κρατική ιδεολογία
Όψεις του Απόλλωνα στην ιστοριογραφία του 19ου αιώνα - Μιχάλης Κονάρης, Διδάκτωρ Aρχαίας Iστορίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, Διδάσκων στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
Σύμβολα μεταμόρφωσης και μεταμόρφωση των συμβόλων: Αρχαίες θεότητες και αλληγορικές μορφές στη δυτική νομισματική (19ος-αρχές 20ού αιώνα) - Αικατερίνη Μπρέγιαννη, Διευθύντρια Ερευνών, Κέντρον Ερεύνης της Ιστορίας του Νεωτέρου Ελληνισμού, Ακαδημία Αθηνών.
Οι Ηρακλείς του Στέμματος (1863-1915) - Σπυρίδων Πλουμίδης, Επίκουρος Καθηγητής Νεώτερης Ελληνικής Ιστορίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Τρίτη 5 Ιουνίου - Οι χρήσεις του Φοίνικα: Επανάσταση, Δημοκρατία, Δικτατορία
Το σύμβολο του Φοίνικα και η χρήση του στην Επανάσταση του 1821 - Αλεξάνδρα Σφοίνη, Κύρια Ερευνήτρια, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
Ιδεολογικές και πολιτειακές σημάνσεις του Φοίνικα: Από τον Καποδίστρια στον Μεσοπόλεμο - Αικατερίνη Μπρέγιαννη, Διευθύντρια Ερευνών, Κέντρον Ερεύνης της Ιστορίας του Νεωτέρου Ελληνισμού, Ακαδημία Αθηνών.
Φοίνικας με ξιφολόγχη: Το «πουλί» της δικτατορίας - Λεωνίδας Καλλιβρετάκης, Διευθυντής Ερευνών, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
Τρίτη 12 Ιουνίου - Περί κεφαλής: Από το ηγεμονικό στο αποτροπαϊκό
Δικέφαλος αετός: Ιδεολογικές χρήσεις του συμβόλου στον νεώτερο ελληνισμό - Νικόλαος Τόμπρος, Λέκτορας Πολιτικής Ιστορίας, Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων.
Οι εκφάνσεις της Μέδουσας και ο Θάνος Βελούδιος - Μαρία Γεωργιλάκη, Υποψήφια διδάκτωρ Θεωρίας της Τέχνης, École des Hautes Études en Sciences Sociales, Γαλλία.
Οι ομιλίες θα μεταδίδονται απευθείας στη διεύθυνση http://media.ekt.gr/live. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθυνθείτε στα τηλ. 210 7273516 & 700, email: mkont@eie.gr ή στη σχετική ιστοσελίδα.
Το πρόγραμμα των Ειδικών Μορφωτικών Εκδηλώσεων ''Επιστήμης Κοινωνία" του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, διοργανώνεται, επί σειρά ετών, με στόχο τη διάχυση της επιστημονικής γνώσης και πληροφορίας στην επιστημονική κοινότητα και το ευρύ κοινό. Σημειώνεται ότι το ΕΙΕ καλύπτει ένα ευρύ φάσμα γνωστικών πεδίων, τόσο των ανθρωπιστικών όσο και των θετικών και τεχνολογικών επιστημών. Το ΕΙΕ είναι ένα διεπιστημονικό κέντρο ερευνών, το οποίο απαρτίζεται σήμερα από τρία ερευνητικά Ινστιτούτα, ένα στην περιοχή των Ανθρωπιστικών Επιστημών και δύο στην περιοχή των Θετικών Επιστημών, και το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ).