Μια σημαντική συμφωνία χρηματοδότησης της έρευνας που διεξάγεται στην Ελλάδα, ύψους 180 εκατ. ευρώ για την επομενη 3ετία, υπεγράφη στις 15 Ιουλίου, στο Αμφιθέατρο του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών στην Αθήνα, μεταξύ του Υπουργείου Οικονομικών, του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ). Η χρηματοδότηση αφορά την πρώτη φάση των δραστηριοτήτων του Ελληνικού Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ) και πρόκειται για την πρώτη χρηματοδότηση βασικής έρευνας στην Ελλάδα που χορηγεί η ΕΤΕπ, ο οργανισμός παροχής μακροπρόθεσμων χρηματοδοτήσεων της Ευρώπης.
Οι πρώτες δράσεις για τη στήριξη κυρίως νέων ερευνητών σε προ- και μετα- διδακτορικό επίπεδο καθώς και τη διεξαγωγή ποιοτικής έρευνας στα ΑΕΙ και τα Ερευνητικά Κέντρα της χώρας, αναμένεται να προκηρυχθούν το β' εξάμηνο του 2016. Στόχος είναι η αναστροφή της φυγής νέων επιστημόνων στο εξωτερικό και η προσέλκυση επιστημόνων να εργαστούν στην Ελλάδα. Σημειώνεται ότι το ΕΛΙΔΕΚ θα χρηματοδοτηθεί την τριετία 2016-2018 και με 60 εκατ. ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.
Στην τελετή υπογραφής της Συμφωνίας Χρηματοδότησης συμμετείχαν ο Υπουργός Οικονομικών, κ. Ε. Τσακαλώτος, ο Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων κ. Ν. Φίλης, ο Αναπληρωτής Υπουργός Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων κ. Κ. Φωτάκης, και ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων κ. J. Taylor.
Ο κ. Ευκλείδης Τσακαλώτος, Υπουργός Οικονομικών δήλωσε σχετικά: «Η Ελλάδα αλλάζει πλέον σελίδα καθώς δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για να μετατραπεί ο φαύλος κύκλος της ύφεσης σε έναν ενάρετο κύκλο δίκαιης ανάπτυξης, με επίκεντρο τις ανάγκες της κοινωνίας. Η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, η ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης, την οποία ακολούθησε η εκταμίευση των 7.5 δισ. ευρώ και η επαναφορά του waiver, καθώς επίσης και η συμφωνία για το χρέος, αποτελούν τους βασικούς πυλώνες του οδικού χάρτη της κυβέρνησης για την επιστροφή του κλίματος εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία και τη δημιουργία ενός καθαρού διαδρόμου για την προσέλκυση μακροπρόθεσμων επενδύσεων. Είμαστε βέβαιοι ότι σε αυτή τη νέα πορεία της χώρας, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων θα συνεχίσει να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο επενδύοντας σε τομείς πρωταρχικής σημασίας για την κυβέρνηση, όπως εκείνους της ενέργειας, της υγείας, της παιδείας και εν προκειμένω της έρευνας και της καινοτομίας. Οι επενδυτικές αυτές πρωτοβουλίες της ΕΤΕΠ αποτελούν ψήφο εμπιστοσύνης στην αναπτυξιακή προοπτική της ελληνικής οικονομίας».
Ο κ. Νίκος Φίλης, Υπουργός ΠΕΘ ανέφερε τα εξής: «Η συμφωνία που υπογράφεται σήμερα, μεταξύ της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και του Ελληνικού Δημοσίου, υποδηλώνει για άλλη μία φορά, τη σημασία που δίνει η παρούσα κυβέρνηση στην Έρευνα και Καινοτομία. Αφορά τη χρηματοδότηση του Ελληνικού Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας καθώς και το σχέδιο νόμου το οποίο σύντομα θα τεθεί προς ψήφιση από το Ελληνικό Κοινοβούλιο. Το ΕΛΙΔΕΚ είναι ένα νέο, ευέλικτο και αξιοκρατικό Ίδρυμα, με εστίαση στην υποστήριξη της Έρευνας και της καινοτόμου επιχειρηματικότητας. Στην πρώτη φάση λειτουργίας του θα χρηματοδοτηθεί με πόρους από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (EΤΕπ) (180 εκατ. ευρώ για την επόμενη 3ετία) και από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (60 εκατ. ευρώ για την επόμενη 3ετία). Σκοπός του εν λόγω Ιδρύματος είναι κυρίως η χρηματοδότηση ερευνητικών προγραμμάτων μετά από αξιολόγηση. Το Ίδρυμα απευθύνεται σε ολόκληρο το ακαδημαϊκό και ερευνητικό οικοσύστημα και θα είναι προσανατολισμένο στη στήριξη νέων ερευνητών σε προ- και μετα- διδακτορικό επίπεδο, με σκοπό την αντιμετώπιση της φυγής των νέων επιστημόνων στο εξωτερικό, καθώς και στην ενίσχυση των ερευνητικών υποδομών. Φιλοδοξούμε το νέο Ίδρυμα να αποτελέσει το υπόστρωμα για την ουσιαστική προώθηση του ενιαίου χώρου Έρευνας και Παιδείας, και για τη διευκόλυνση της ανάπτυξης μιας πραγματικής Οικονομίας της Γνώσης, η οποία θα συνεισφέρει στην παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας με κοινωνικό πρόσημο». Ο Ν. Φίλης αναφέρθηκε επίσης στην εξασφάλιση πόρων 3 δισ. ευρώ για την Παιδεία, Έρευνα και τη Δια Βίου Μάθηση για την πενταετία 2016-2020.
Ο κ. Κώστας Φωτάκης, Αναπληρωτης Υπουργός ΠΕΘ αρμόδιος για θέματα Έρευνας και Καινοτομίας, δήλωσε χαρακτηριστικά: «Η στήριξη της έρευνας και του ερευνητικού έργου που συντελείται στα ΑΕΙ και στα Ερευνητικά Κέντρα της χώρας, αποσκοπεί, αφενός στην ενίσχυση του αξιόλογου ανθρώπινου δυναμικού και αφετέρου στη δημιουργία ευκαιριών για τη διενέργεια υψηλής ποιότητας έρευνας. Στο πλαίσιο αυτό, η δημιουργία του Ελληνικού Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας αποτελεί μία μεγάλη πρόκληση, ειδικά στις συνθήκες κρίσης που βιώνει η χώρα. Βασικός στόχος της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας είναι η λήψη άμεσων μέτρων για την αντιμετώπιση της παρούσας κατάστασης. Ο δεύτερος στόχος αυτού του εγχειρήματος είναι η δημιουργία ενός αποτελεσματικού και αξιοκρατικού μηχανισμού για τη βέλτιστη χρηματοδότηση της έρευνας σε μακροχρόνια βάση. Η επιτυχία αυτής της προσπάθειας θα συνεισφέρει στην ενίσχυση της Οικονομίας της Γνώσης στη χώρα, ως νέου πυλώνα ανάπτυξης προς όφελος της κοινωνίας». Ο Κ. Φωτάκης επισήμανε την πολύ καλή και αποτελεσματική συνεργασία με την ΕΤΕπ για την επίτευξη της συμφωνίας.
Ο κ. Jonathan Taylor, Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων αρμόδιος για τις χρηματοδοτήσεις στην Ελλάδα, δήλωσε τα εξής: «Σε όλη την Ευρώπη, χάνονται ευκαιρίες όταν υπάρχουσες και δυνητικές ερευνητικές δεξιότητες δεν αξιοποιούνται. Οι επενδύσεις σε Έρευνα είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη ερευνητικών ταλέντων και την προαγωγή μιας οικονομίας βασιζόμενης στη γνώση, την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων είναι ευτυχής που η σταθερή στήριξή της προς την Ελλάδα επεκτείνεται περαιτέρω με μια χρηματοδότηση ύψους 180 εκατ. ευρώ για το νέο Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας. Είναι η πρώτη φορά που η ΕΤΕπ στηρίζει την ερευνητική δραστηριότητα σε εθνικό επίπεδο στην Ελλάδα. Η σημαντική στήριξη που παρέχουμε αντικατοπτρίζει τις δυνατότητες που έχει το Ίδρυμα να ενισχύσει την ελληνική αριστεία στον χώρο της επιστήμης και της καινοτομίας και να προσφέρει στους νέους Έλληνες ερευνητές ένα μέλλον στη χώρα τους».
Το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ) θα είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με κύριο στόχο την υποστήριξη της ποιοτικής έρευνας και τη χορήγηση υποτροφιών στο πλαίσιο της εθνικής στρατηγικής για την Έρευνα και τη Καινοτομία. Δικαιούχοι των χρηματοδοτήσεων θα είναι τα Α.Ε.Ι. και οι δημόσιοι ερευνητικοί φορείς της χώρας. Με τη δραστηριότητά του το ΕΛΙΔΕΚ θα διασφαλίσει τη δημιουργία ερευνητικών θέσεων για νέους επιστήμονες και μεταδιδακτορικούς φοιτητές που διαφορετικά μπορεί να εγκατέλειπαν τη χώρα. Σημειώνεται ότι πρόσφατα ολοκληρώθηκε η δημόσια διαβούλευση για τη θεσμοθέτηση του ΕΛΙΔΕΚ με σχέδιο Νόμου που αναμένεται να κατατεθεί το επόμενο διάστημα στη Βουλή,
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) είναι ο οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) που χορηγεί μακροπρόθεσμες χρηματοδοτήσεις και ανήκει στα κράτη μέλη της ΕΕ. Η Τράπεζα χορηγεί μακροπρόθεσμες πιστώσεις σε υγιείς επενδύσεις, με σκοπό να συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων πολιτικής της ΕΕ. Από το 2010 η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων έχει χορηγήσει πάνω από 9 δισ. ευρώ για να συνεχιστεί η υλοποίηση καίριων έργων υποδομής – μεταξύ άλλων στους τομείς της παιδείας, της ενέργειας, των αποβλήτων και της ύδρευσης – και επενδύσεων επιχειρήσεων, στο σύνολο της Ελλάδας.