Στη διαμόρφωση ενός ισχυρού δικτύου φορέων για την ανάδειξη του διαθέσιμου ψηφιακού περιεχομένου της χώρας αποσκοπούν να συμβάλλουν οι νέες υπηρεσίες που ξεκινά να υλοποιεί το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ). Οι υπηρεσίες αφορούν την οργάνωση, τεκμηριωμένη απόθεση, ασφαλή διαφύλαξη και διάθεση ψηφιακού επιστημονικού και πολιτιστικού περιεχομένου και βασίζονται σε τεχνολογίες αιχμής, όπως το μοντέλο SaaS (Software as a Service: Λογισμικό ως Υπηρεσία) και το Cloud Computing (Υπολογιστικό Νέφος).
Οι νέες υπηρεσίες του ΕΚΤ (http://www.epset.gr/saas) πρόκειται να διατεθούν σε φορείς που παράγουν ή διαθέτουν έγκριτο περιεχόμενο, όπως βιβλιοθήκες, μουσεία, αρχεία και πολιτιστικοί φορείς ευρύτερα, χωρίς κόστος για αυτούς. Οι υπηρεσίες, οι οποίες θα παρέχονται διαδικτυακά, χωρίς τοπική εγκατάσταση αλλά προσαρμοσμένες στις απαιτήσεις του κάθε φορέα, εντάσσονται στο έργο 'Πλατφόρμα Παροχής Υπηρεσιών Κατάθεσης, Διαχείρισης και Διάθεσης Ανοιχτών Δεδομένων και Ψηφιακού Περιεχομένου' που υλοποιεί το ΕΚΤ στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος 'Ψηφιακή Σύγκλιση' (ΕΣΠΑ), με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης - Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.
Πρόκειται για μια ολοκληρωμένη παρέμβαση εθνικής εμβέλειας, που έρχεται να εξελίξει την ήδη υπάρχουσα ηλεκτρονική υποδομή του ΕΚΤ που έχει αναπτυχθεί στο πλαίσιο του Εθνικού Πληροφοριακού Συστήματος Έρευνας και Τεχνολογίας (ΕΠΣΕΤ, www.epset.gr). Θα συνοδεύεται από υπηρεσίες εκπαίδευσης και υποστήριξης των φορέων στους οποίους απευθύνεται, ώστε να διασφαλισθεί η αποτελεσματική αξιοποίησή της.
Αναλυτικότερα, οι υπηρεσίες που θα αναπτυχθούν στο πλαίσιο του έργου είναι οι εξής:
- Υπηρεσία Αποθετηρίου Ψηφιακού Περιεχομένου, η οποία θα εξασφαλίζει τη δυνατότητα σε κάθε φορέα ξεχωριστά να δημιουργήσει το δικό του αποθετήριο, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του. Στο αποθετήριο αυτό, κάθε φορέας θα συγκεντρώνει το ψηφιακό περιεχόμενό του, θα το τεκμηριώνει, αποθηκεύει, οργανώνει και διαθέτει, σύμφωνα με διεθνή πρότυπα και κανόνες περιγραφής που ο ίδιος θα επιλέξει.
- Υπηρεσία Αυτοματισμού & Οργάνωσης Βιβλιοθηκών - OpenΑΒΕΚΤ, δηλαδή η νέα έκδοση του συστήματος του ΕΚΤ για τον αυτοματισμό των βιβλιοθηκών, η οποία θα παρέχεται ως υπηρεσία από τα υπολογιστικά συστήματα του ΕΚΤ και θα ενεργοποιείται με απλές διαδικασίες στον υπολογιστή του κάθε φορέα. Η υπηρεσία αυτή θα περιλαμβάνει όλες τις απαραίτητες λειτουργικότητες για την ανάπτυξη και διαχείριση: α) μεταδεδομένων, δεδομένων και ψηφιακού υλικού, β) μελών, πράξεων δανεισμού & προσωποποιημένων υπηρεσιών προς τον χρήστη, γ) στατιστικών δεδομένων που προκύπτουν από το σύνολο των δεδομένων της βιβλιοθήκης που διαχειρίζεται το νέο ΑΒΕΚΤ.
Συμπληρωματικά στις δύο ανωτέρω υπηρεσίες, πρόκειται να διατεθούν οι υπηρεσίες εξ αποστάσεως εκπαίδευσης και υποστήριξης, καθώς και η υπηρεσία υποστήριξης εκκαθάρισης δικαιωμάτων επί του ψηφιακού περιεχομένου. Οι υπηρεσίες αυτές θα παρέχονται μέσω της ανάπτυξης ειδικών διαδικτυακών εφαρμογών και εργαλείων που θα περιέχουν πληθώρα εποπτικών μέσων (κείμενα με αναλυτικές οδηγίες, video για την παρουσίαση της χρήσης των εφαρμογών με αφηγηματικές περιγραφές, σενάρια χρήσης).
Επιπλέον, θα παρέχεται Υπηρεσία Ανοικτών Βιβλιογραφικών Δεδομένων, η οποία επιτρέπει τη μεταφόρτωση, τη διαχείριση και τον εμπλουτισμό των βιβλιογραφικών δεδομένων από τον τελικό χρήστη, τη δημιουργία σχετικών διαδικασιών ελέγχου ποιότητας και την τελική διάθεση των βιβλιογραφικών δεδομένων ως ανοικτών διασυνδεδεμένων δεδομένων.
Παράλληλα, στο πλαίσιο του έργου, το ΕΚΤ πρόκειται να διαθέσει σε συγκεκριμένους πολιτιστικούς φορείς της χώρας, οι οποίοι υλοποιούν έργα ψηφιοποίησης πολιτιστικού υλικού στο πλαίσιο των Προσκλήσεων 31 και 31.2 του Επιχειρησιακού Προγράμματος 'Ψηφιακή Σύγκλιση', τις εξής υπηρεσίες:
- Υπηρεσία Ασφαλούς Διαφύλαξης Ψηφιακού Περιεχομένου, δηλαδή τη διατήρηση αντιγράφων ασφαλείας και διαφύλαξη των ψηφιακών πολιτιστικών πόρων των φορέων αυτών
- Υπηρεσία Αυτόματου Ελέγχου Συμμόρφωσης (Validator) με τις προδιαγραφές διαλειτουργικότητας και ανοικτών δεδομένων που έχει θέσει η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος 'Ψηφιακή Σύγκλιση' για την υλοποίηση συγκεκριμένων έργων ψηφιοποίησης περιεχομένου των φορέων αυτών
- Υπηρεσία Ενιαίας Αναζήτησης Ψηφιακού Πολιτιστικού Αποθέματος, δηλαδή τη δημιουργία ενός ενιαίου σημείου πρόσβασης στο ψηφιακό πολιτιστικό περιεχόμενο των φορέων, διασυνδέοντας τα μεταδεδομένα με τους ψηφιακούς πολιτιστικούς πόρους τους.
Οι υπηρεσίες Αποθετηρίου SaaS και OpenABEKT, αλλά και οι σχετικές υποστηρικτικές υπηρεσίες, θα διατεθούν αρχικά σε φορείς, οι οποίοι θα επιλεγούν με τη συνδρομή των αποτελεσμάτων έρευνας που διεξάγει το ΕΚΤ. Στην επιλογή των φορέων θα ληφθεί υπόψη και η γεωγραφική διασπορά τους, σε συνδυασμό με την ποσόστωση συγχρηματοδότησης της πράξης από τα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα του ΕΣΠΑ 2007-2013.
Η στρατηγική επιλογή του ΕΚΤ να προχωρήσει στην υλοποίηση του έργου 'Πλατφόρμα Παροχής Υπηρεσιών Κατάθεσης, Διαχείρισης και Διάθεσης Ανοικτών Δεδομένων και Ψηφιακού Περιεχομένου' αποτυπώνει την έμπρακτη υιοθέτηση των ευρωπαϊκών τάσεων για την ανάπτυξη της Κοινωνίας της Γνώσης, την ελεύθερη διακίνηση της γνώσης και την περαιτέρω χρήση της δημόσιας πληροφορίας, μέσω της αξιοποίησης των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών.
Η επιτυχής αξιοποίηση του έργου αυτού θα προσφέρει τη δυνατότητα να διευκολυνθεί η ανοικτή διάθεση και επανάχρηση του ψηφιακού περιεχομένου, να αναδειχθεί περιεχόμενο που μέχρι σήμερα δεν είναι προσβάσιμο και να διαφυλαχθεί πολύτιμο ψηφιακό υλικό με πολύ χαμηλό κόστος.