Η συνεργασία συνεργατικών σχηματισμών (clusters) καινοτομίας που δραστηριοποιούνται κυρίως σε περιοχές της βόρειας Μεσογείου είναι ο στόχος του έργου 'IC-MED (Inter-Clusters Mediterranee, www.ic-med.eu)', στο οποίο συμμετέχει το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΚΑΠΕ). Το έργο, με συνολικό προϋπολογισμό 1,9 εκατ. ευρώ, χρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας 'Μεσογειακός Χώρος (MED, www.programmemed.eu)' και αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Μάιο του 2012.
Στο έργο συμμετέχουν 14 τεχνολογικοί και αναπτυξιακοί φορείς από περιφέρειες της Ελλάδας, της Γαλλίας και της Ισπανίας. Στο πλαίσιο του έργου καταγράφηκαν τα υφιστάμενα clusters σε κάθε περιφέρεια και πραγματοποιήθηκαν επί τόπου συναντήσεις για να διερευνηθούν δυνατότητες συνεργασίας. 55 clusters εκδήλωσαν ενδιαφέρον για συμμετοχή σε μελλοντικές προτάσεις, καλύπτοντας έξι κύριους τομείς: ενέργεια και αειφόρο κτίριο, τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνίας, οπτικοηλεκτρονική τεχνολογία, ναυτική τεχνολογία, βιοτεχνολογία και αγροδιατροφή.
Το IC-MED, λειτουργώντας ως 'εκκολαπτήριο' έργων διακρατικής συνεργασίας για clusters, διοργάνωσε διακρατικά συνέδρια για την ανάπτυξη ιδεών προτάσεων/έργων σε διάφορα ευρωπαϊκά προγράμματα (7ο Πρόγραμμα Πλαίσιο, πρόγραμμα 'Ευφυής Ενέργεια για την Ευρώπη', INTERREG, κ.ά.), σεμινάρια για συνέργειες εθνικών, περιφερειακών και ευρωπαϊκών πολιτικών, εκπαιδευτικές ημερίδες για τους διαχειριστές των clusters, κ.ά.
Η συνεργασία των clusters σε ευρωπαϊκό επίπεδο αποφέρει σημαντικά οφέλη, όπως η συγκέντρωση καινοτόμων ιδεών, η εξεύρεση χρηματοδοτικών ευκαιριών, η διοικητική και τεχνική υποστήριξη, η ανταλλαγή τεχνογνωσίας, κ.λπ. Η ΕΕ υποστηρίζει σχετικές δράσεις, με πρωτοβουλίες όπως το Ευρωπαϊκό Μνημόνιο για τα Συμπλέγματα φορέων Καινοτομίας που υπογράφηκε το 2008, η πλατφόρμα 'European Cluster Collaboration Platform (www.cluster-collaboration.eu)' για την υποστήριξη της διαχείρισης των clusters, η προώθηση του προγράμματος 'Περιφέρειες της Γνώσης' στο 7ο Πρόγραμμα Πλαίσιο για τη διακρατική συνεργασία των clusters, κ.λπ.
Όσον αφορά τα clusters στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της καταγραφής, υπάρχουν λίγα τα οποία μοιάζουν περισσότερο με γεωγραφικά συγκεντρωμένα δίκτυα ή συνεταιρισμούς. Την περίοδο 1997-2005, υλοποιήθηκαν μερικά πιλοτικά έργα, με έμφαση κυρίως στην προώθηση δικτύων μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Η πρώτη συστηματική πολιτική για clusters ήταν η Ελληνική Πρωτοβουλία Τεχνολογικών Συνεργατικών Σχηματισμών (HTCI-Corallia) στον τομέα της Νάνο/Μικροηλεκτρονικής και των Ενσωματωμένων Συστημάτων, η οποία ξεκίνησε το 2005 στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος 'Ανταγωνιστικότητα' του Υπουργείου Ανάπτυξης. Πρόσφατα ανακοινώθηκαν νέες πρωτοβουλίες, όπως το Πρόγραμμα Συμπλεγμάτων Φορέων Καινοτομίας στα πλαίσια του Επιχειρησιακού Προγράμματος 'Ανταγωνιστικότητα και Καινοτομία', η πρωτοβουλία του Ελληνικού Ινστιτούτου Ναυτιλιακής Τεχνολογίας για τη δημιουργία cluster στον ναυτιλιακό τομέα, αλλά και του Εθνικού Κέντρου Έρευνας & Τεχνολογικής Ανάπτυξης για ένα νέο cluster στο πεδίο της βιοαγροδιατροφής στη Βόρεια Ελλάδα.
Στο πλαίσιο του έργου, το ΚΑΠΕ διερευνά τις δυνατότητες δημιουργίας και ανάπτυξης ενός ελληνικού cluster καινοτομίας στον τομέα των αειφόρων κτιριακών υλικών/κατασκευών. Ο όρος 'αειφόρος δόμηση' αφορά την κατασκευή και διαχείριση κτιρίων με κεντρικό άξονα την ελαχιστοποίηση των πόρων που θα χρησιμοποιηθούν κατά τον κύκλο ζωής τους. Ο σχεδιασμός, η κατασκευή, η λειτουργία, η συντήρηση αλλά και η κατεδάφιση ενός κτιρίου γίνεται με κριτήρια βέλτιστης διαχείρισης και εξοικονόμηση υλικών, νερού και ενέργειας, αλλά και μείωσης των παραγόμενων αποβλήτων και ρύπων.
Σε μια εποχή που ο κατασκευαστικός τομέας έχει υποστεί πρωτοφανή μείωση δραστηριότητας, και το περιβάλλον είναι παγκόσμια προτεραιότητα , το μελλοντικό cluster αειφόρου δόμησης μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο, διεισδύοντας στην τοπική, ευρωπαϊκή και παγκόσμια αγορά, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα των εμπλεκόμενων επιχειρήσεων και της Ελλάδας σε διεθνές επίπεδο.
Η πρώτη συνάντηση των ενδιαφερόμενων φορέων έγινε τον Σεπτέμβριο του 2009. Ακολούθησαν συναντήσεις με αρμόδιους φορείς, επιχειρήσεις και ερευνητικά κέντρα στο Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, και, τον Φεβρουάριο του 2011, ετοιμάστηκε αναλυτική πρόταση για σχετικό εθνικό πρόγραμμα χρηματοδότησης.