Ευρωπαϊκή συνεργασία για την προώθηση της οικονομίας του υδρογόνου

Την προγραμματική βάση για την τεχνολογία υδρογόνου και κυψελών καυσίμου ('European Hydrogen and Fuel Cell Technology' Platform) εγκαινίασε ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Romano Prodi, στις 20 Ιανουαρίου 2003, στις Βρυξέλλες. Στόχος της προγραμματικής βάσης είναι η διαμόρφωση ενός σχεδίου για την ομαλή μετάβαση από την σημερινή οικονομία που στηρίζεται στην ενέργεια από ορυκτές πηγές σε μια αειφόρο οικονομία προσανατολισμένη στο υδρογόνο.

Η πρωτοβουλία αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο των δράσεων της ΕΕ για την ανάδειξη του υδρογόνου ως βασική πηγή ενέργειας τον 21ο αιώνα, μετά τη σχετική έκθεση υψηλών αξιωματούχων της ΕΕ τον περασμένο Ιούνιο και την εισαγωγή των πρωτοβουλιών που αφορούν το υδρογόνο και τις κυψέλες καυσίμου στο πρόγραμμα διευρωπαϊκών υποδομών και δικτύων 'Quick Start'. Το πρόγραμμα αυτό αφορά την υλοποίηση έργων στους τομείς έρευνας, ενέργειας και μεταφορών.

Η παγκόσμια ζήτηση ενέργειας προβλέπεται ότι θα αυξάνεται με τον ανησυχητικό ρυθμό του 1,8% ετησίως την περίοδο 2000-2030. Τα κοιτάσματα ορυκτών καυσίμων είναι συγκεντρωμένα σε λίγες περιοχές του πλανήτη και, καθώς τα αποθέματά τους μειώνονται, η τιμή των ορυκτών καυσίμων θα αυξάνεται συνεχώς. Παράλληλα, η μέριμνα για το περιβάλλον επιβάλλει περιορισμό των εκπομπών αερίων που ευθύνονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου, και τοξικών ουσιών.

Το υδρογόνο και οι κυψέλες καυσίμου προσφέρουν στην Ευρώπη την ευκαιρία να επιλύσει τα προβλήματα ενεργειακού εφοδιασμού, κλιματικής αλλαγής και ατμοσφαιρικής ρύπανσης που αντιμετωπίζει. Για την παραγωγή ενέργειας, στις κυψέλες καυσίμου χρησιμοποιείται υδρογόνο και οξυγόνο, με μοναδικά 'απόβλητα' νερό και θερμότητα. Το οξυγόνο υπάρχει άφθονο στην ατμόσφαιρα, ενώ το υδρογόνο μπορεί να αποσπαστεί από υδρογονάνθρακες, όπως το φυσικό αέριο, εκλύοντας όμως έτσι σημαντικές ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα, ή από το νερό με τη διαδικασία της ηλεκτρόλυσης.

Προς αυτή την κατεύθυνση λοιπόν τον Οκτώβριο του 2002, στην έκθεση 'Υδρογόνο και κυψέλες καυσίμου - ένα όραμα για το μέλλον μας' της ομάδας εμπειρογνωμόνων της ΕΕ προτείνεται η συγκρότηση της παραπάνω προγραμματικής βάσης για την τεχνολογία υδρογόνου και κυψελών καυσίμου. Η συμβουλευτική επιτροπή, η οποία έχει συσταθεί με τη συμμετοχή 35 εκπροσώπων φορέων που δραστηριοποιούνται στον τομέα του υδρογόνου, έχει την ευθύνη για την ανάπτυξη της εκτεταμένης στρατηγικής για την οικονομία του υδρογόνου, την πρόταση νομοθετικών μέτρων και κανονισμών και την προώθηση της συναίνεσης μεταξύ δημόσιων και ιδιωτικών φορέων.

Σημειώνεται πως η ΕΕ υποστηρίζει την έρευνα στον τομέα του υδρογόνου και των κυψελών καυσίμου από το 1989, με συνεχή αύξηση της χρηματοδότησης. Ενδεικτικά αναφέρεται πως το 6ο Πρόγραμμα Πλαίσιο (2002-2006) προβλέπει 300 εκατ. ευρώ για την έρευνα στον τομέα του υδρογόνου, ενώ το πρόγραμμα 'Quick Start' περιλαμβάνει σχετικές δράσεις με διάρκεια δέκα χρόνια και προϋπολογισμό 2,8 δισ. ευρώ από δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις.