Ενας νέος χώρος, καινοτόμος και άρτιος αισθητικά, επιχειρεί να ευαισθητοποιήσει μικρούς και μεγάλους στη διαφύλαξη του φυσικού πλούτου και την προστασία του περιβάλλοντος. Πρόκειται για το Κέντρο Περιβαλλοντικής Ερευνας και Εκπαίδευσης ΓΑΙΑ του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, που εγκαινιάζεται στις 12 & 14 Ιουνίου 2001 . Το Κέντρο ΓΑΙΑ προσβλέπει στην ενημέρωση του κοινού και ιδιαίτερα των νέων για τη σχέση-σύγκρουση ανθρώπου και φυσικού περιβάλλοντος που οδήγησε στη σημερινή περιβαλλοντική κρίση, τοπική και παγκόσμια.
Με τη διπλή του αποστολή, την περιβαλλοντική έρευνα και την παιδευτική του προσέγγιση, ενεργοποιεί τη συνείδηση του επισκέπτη. Πρόκειται για ένα μοναδικό στον κόσμο Κέντρο , που συγκεντρώνει στον ίδιο χώρο, σύγχρονους εκθεσιακούς χώρους και υψηλής ποιότητας ερευνητικά εργαστήρια, απευθυνόμενο έτσι σε ερευνητές, επιστήμονες, εκπαιδευτικούς, μαθητές, σε όλους τους πολίτες.
Συμφωνα με τη Νίκη Γουλανδρή 'Το Κέντρο ΓΑΙΑ ανατρέπει την καθιερωμένη αντίληψη περί μουσείων, εισάγει την προσωπική σχέση και γίνεται φορέας σύνθεσης Φύσης και Πολιτισμού. Πολιτισμού σαν θέση και στάση ευθύνης απέναντι στη ζωή, στη διαχείριση των φυσικών πόρων που την τροφοδοτούν, και στις ηθικές αξίες που πρέπει να κατευθύνουν τις τεχνολογικές και επιστημονικές κατακτήσεις του αιώνα μας.' Το Κέντρο Γαία, 12.500 τ.μ., διαθέτει αναγνωστήριο, βιβλιοθήκη, αμφιθέατρο, ερευνητικά εργαστήρια, αίθουσες συλλογών, αίθουσες περιοδικών εκθέσεων και προβολών, εστιατόριο, πωλητήριο και χώρους στάθμευσης.
Στους εκθεσιακούς χώρους του Κέντρου ΓΑΙΑ, οι οποίοι σχεδιάστηκαν σε συνεργασία με το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου, εφαρμόζονται οι νεότερες μέθοδοι της μουσειολογίας και της σύγχρονης τεχνολογίας, καθιστώντας έτσι το Κέντρο έναν μοναδικό, πρωτοποριακό χώρο γνώσης, ψυχαγωγίας και στοχασμού. Οι επισκέπτες και ιδιαίτερα τα παιδιά, δεν μένουν παθητικοί παρατηρητές. Σε πολλά εκθέματα συμμετέχουν ενεργά, βάζοντας έτσι τη δική τους πινελιά στα δρώμενα, ενώ κάποια άλλα εκθέματα υποστηρίζονται οπτικοακουστικά με μουσική, κινούμενα σχέδια και βίντεο.
Οι εκθεσιακές ενότητες του Κέντρου περιλαμβάνουν τη δομή και τις λειτουργίες του πλανήτη Γη, τη λειτουργία του ηλιακού συστήματος και των φυσικο-χημικών κύκλων που συντηρούν τη ζωή, τους νόμους της οικολογικής ισορροπίας και την εξελικτική πορεία του ανθρώπου. Ιδιαίτερο εκθεσιακό χώρο καταλαμβάνουν οι διαπιστώσεις των προβλημάτων και οι δυνατές σε αυτά απαντήσεις: οι προκλήσεις του 21ου αιώνα (η ενεργειακή πρόκληση, η πρόκληση των μεταφορών, η πρόκληση των φυσικών πόρων, η πρόκληση του νερού, η πρόκληση της τροφής).
Στο Κέντρο ΓΑΙΑ ένας μοναδικός ημισφαιρικός διαφανής θόλος-οθόνη , με διάμετρο πέντε μέτρων , ζωντανεύει τις εικόνες της Γης που έρχονται από το Διάστημα. Με τη χρήση των νέων τεχνολογιών και της ψηφιακής εικόνας, παρουσιάζονται οι διάφορες απόψεις της περιστρεφόμενης Γης , όπως τις έχουν καταγράψει οι αστροναύτες και τα διαστημόπλοια: διάφορες γεωμορφολογικές όψεις του πλανήτη, η γεωλογική εξέλιξη της Γης από τη γέννησή της, πριν από 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια έως σήμερα, η διαδικασία της ορογένεσης, η επίδραση του Ηλιου πάνω στη Γη με την εμφάνιση του Βόρειου Σέλαος, αλλά και οι επιπτώσεις των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στο περιβάλλον. Πρόκειται για μια διεθνώς μοναδική κατασκευή, που δημιουργήθηκε ειδικά για το Μουσείο Γουλανδρή από την αμερικανική εταιρεία Sky Skan Inc.
Η έρευνα αποτελεί κύρια δραστηριότητα του Κέντρου ΓΑΙΑ. Τα εργαστήρια και οι συλλογές της Βοτανικής, Ζωολογίας και Υδροβιολογίας εγκαταστάθηκαν σε νέους εργαστηριακούς χώρους, ενώ δύο νέα εργαστήρια με τον πιο εξειδικευμένο τεχνολογικό εξοπλισμό λειτουργούν στους κρίσιμους τομείς της Εδαφικής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας και της Βιοαναλυτικής Χημείας . Τα εργαστήρια απασχολούν μόνιμο επιστημονικό προσωπικό και λειτουργούν στους κρίσιμους τομείς της ποιότητας του εδάφους, του νερού και της ατμόσφαιρας σε σχέση με την διατροφή και υγεία των φυτών, των ζώων και του ανθρώπου. Το Κέντρο διαθέτει επίσης, ένα ισχυρότατο ηλεκτρονικό μικροσκόπιο (1: 300.000) στην υπηρεσία των επιστημόνων-ερευνητών.
Το Κέντρο ΓΑΙΑ αναπτύσσει προγράμματα ειδικά μελετημένα και προσαρμοσμένα στις ανάγκες των εκπαιδευτικών και των μαθητών κάθε ηλικίας. Στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών υπηρεσιών του Κέντρου, εκτός από την προγραμματισμένη επίσκεψη των εκθεσιακών χώρων, από μαθητές και εκπαιδευτικούς περιλαμβάνονται, η παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού, εντύπου και οπτικοακουστικού καθώς και η διοργάνωση εξειδικευμένων σεμιναρίων για εκπαιδευτικούς.
Πληροφορίες
Κέντρο ΓΑΙΑ - Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας
Οθωνος 100, 14562 Κηφισιά
τηλ.: 01 8015870, fax: 01 8080674
e-mail: goul@gnhm.gr
(Ωρες λειτουργίας: 9.00-14.00 εκτός Παρασκευής)