Οι νέες προκηρύξεις του προγράμματος "Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνιών" (ICT) στον Ορίζοντα 2020, και οι ευκαιρίες χρηματοδότησης των ελληνικών ερευνητικών ομάδων, παρουσιάστηκαν σε μια ενδιαφέρουσα ημερίδα η οποία διοργανώθηκε την Τρίτη 27 Φεβρουαρίου 2018 από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ), Εθνικό Σημείο Επαφής για το Πρόγραμμα Πλαίσιο "Ορίζοντας 2020" της ΕΕ, με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας. Στην εκδήλωση, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, παρουσιάστηκαν αναλυτικά οι δυνατότητες χρηματοδότησης στον τομέα της ΤΠΕ μέσω του Ορίζοντα 2020 (το πρόγραμμα πλαίσιο της ΕΕ για την έρευνα), καθώς και οι νέες πρωτοβουλίες της ΕΕ, όπως η Ψηφιοποίηση της Ευρωπαϊκής Βιομηχανίας (Digitizing European Industry) και οι Κόμβοι Ψηφιακής Καινοτομίας (Digital Innovation Hubs).
Όπως ανέφερε στην εισήγησή της η Διευθύντρια του ΕΚΤ, Δρ Έυη Σαχίνη, ο βασικός στόχος της Ψηφιακής Ατζέντας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι η ανάπτυξη της Ενιαίας Ευρωπαϊκής Ψηφιακής Αγοράς (Digital Single Market), που αναμένεται να δημιουργήσει μια έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη στην Ευρώπη. Μια ενιαία ψηφιακή αγορά μπορεί να συνεισφέρει στην Ευρωπαϊκή Ένωση έως και 415 δισ. ευρώ, ανά έτος και να δημιουργήσει εκατοντάδες χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας στην ΕΕ και στη χώρα μας, σύμφωνα με αναφορές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. "Το Ινστιτούτο Γκάρτνερ προβλέπει ότι μέχρι το 2020, θα υπάρχουν περίπου 20,4 εκατομμύρια συνδεδεμένες συσκευές στο Διαδίκτυο των Πραγμάτων (ΙοΤ), και ο όγκος των διαθέσιμων δεδομένων θα ξεπερνά κάθε προηγούμενο", σημείωσε η Ε. Σαχίνη, προσθέτοντας ότι "το ΕΚΤ παρέχει ανοικτή πρόσβαση σε επιστημονικό και πολιτιστικό περιεχόμενο, και σε εξειδικευμένες ψηφιακές υπηρεσίες".
H E. Σαχίνη αναφέρθηκε και στα τελικά στοιχεία που δημοσίευσε το ΕΚΤ και έχουν αποσταλεί στη Eurostat, με βάση τα οποία το ποσοστό των δαπανών Έρευνας & Ανάπτυξης επί του ΑΕΠ διαμορφώθηκε το 2016 στο 1,01%, υπερβαίνοντας για πρώτη φορά το κατώφλι του 1%. Αναφερόμενη στη μέχρι σήμερα ελληνική συμμετοχή στο πρόγραμμα ICT του Ορίζοντα 2020, η Ε. Σαχίνη παρουσίασε στατιστικά στοιχεία με βάση τα οποία οι Έλληνες ερευνητές, αλλά και οι εταιρίες με τα τμήματα Έρευνας και Ανάπτυξής, κάνουν «άριστη δουλειά», καθώς υπάρχει συμμετοχή σε 254 έργα, λαμβάνοντας χρηματοδότηση περίπου 158 εκατομμύρια ευρώ, γεγονός που κατατάσσει την Ελλάδα 7η, πίσω από την Ολλανδία, την Ιταλία, τη Γαλλία, και άλλες χώρες που παραδοσιακά πρωτοστατούν στον Ορίζοντα 2020. Το ποσοστό επιτυχίας της Ελλάδας στο ICT είναι 12% όσον αφορά τη συμμετοχή, με τον μέσο όρο της ΕΕ-28, να είναι 14%. Το ποσοστό επιτυχίας όσον αφορά την απορρόφηση χρημάτων είναι 12%, με τον μέσο όρο της ΕΕ-28 να ανέρχεται στο 13%.
Στόχος της ΕΕ είναι η βελτίωση όλων των σταδίων της βιομηχανίας με τη χρήση νέων τεχνολογιών. Έτσι, με την πρωτοβουλία για την Ψηφιοποίηση της Ευρωπαϊκής Βιομηχανίας θα βοηθηθούν επιχειρήσεις, ερευνητές, δημόσιοι οργανισμοί, βελτιώνοντας τις διαδικασίες και τα προϊόντα της, δημιουργώντας προσαρμόσιμες γραμμές παραγωγής που θα αλλάζουν ανάλογα με τη ζήτηση, πάντα με την βοήθεια των νέων ψηφιακών συστημάτων. Η ελληνική βιομηχανία έχει να ωφεληθεί τα μέγιστα από μια τέτοια μεταστροφή αν προσέξει να μη χάσει την ευκαιρία στην πορεία προς την 4η Βιομηχανική Επανάσταση.
Μια νέα δομή που μπορεί να βοηθήσει και τις ελληνικές επιχειρήσεις προς αυτή την κατεύθυνση και υποστηρίζεται από τον Ορίζοντα 2020 είναι οι Κόμβοι Ψηφιακής Καινοτομίας, στόχος των οποίων είναι όλες οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, είτε είναι υψηλής τεχνολογίας είτε όχι, να αποκτήσουν πρόσβαση σε Τεχνολογικές Δοκιμές, Οικονομοτεχνική Συμβουλευτική, Πληροφόρηση για τις Αγορές, καθώς και Δικτύωση. Περισσότερα στοιχεία για το Πρόγραμμα Εργασιών του ICT για την περίοδο 2018-2020, την κατονομή προϋπολογισμού στους διάφορους θεματικούς τομείς και όλες τις νέες προκηρύξεις για το επόμενο διάστημα, παρουσιάστηκαν από τους βασικούς ομιλητές, από τη Γενική Διεύθυνση Επικοινωνιακών Δικτύων, Περιεχομένων και Τεχνολογιών της Ε. Επιτροπής, Δρ Α. Λυμπέρη (κεντρική φωτογραφία), Δρ Ο. Πυροβολάκη και Α. Τασιγιώργου. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι για τις δράσεις "Digitising and transforming European industry and services" ο προϋπολογισμός των προκηρύξεων ανέρχεται σε 1,689 εκατ. ευρώ.
Αναλυτικά στοιχεία για την ελληνική συμμετοχή στο ICT παρουσίασε ο Αναπληρωτής Εθνικός Εκπρόσωπος στο Πρόγραμμα, Β. Γογγολίδης, από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας, o οποίος επισήμανε τις διαχρονικά πολύ καλές επιδόσεις της ελληνικής ερευνητικής κοινότητας στο ICT.
Ακολούθησαν χρήσιμες συμβουλές και καλές πρακτικές από τους Έλληνες συντονιστές των έργων 5G-Essence και ACTiCLOUD που έλαβαν άριστη βαθμολόγηση στις προηγούμενες προσκλήσεις. Ο Δρ Ι. Χοχλιούρος (ΟΤΕ) και ο Δρ. Κ. Νίκας (ΕΠΙΣΕΥ – ΕΜΠ), φορέων που συντονίζουν τα έργα 5G-Essence και ACTICLOUD αντίστοιχα, έδωσαν πολυάριθμες συμβουλές για τη συγγραφή άρτιων προτάσεων. Η χρήση των Τεχνικών της Διοίκησης Έργων κατά την προετοιμασία και υλοποίηση ενός έργου, είναι ό,τι πιο σημαντικό πρέπει να κάνει μια κοινοπραξία. Επίσης, σημαντική είναι η επακριβής ανταπόκριση στις απαιτήσεις της προκήρυξης, με λεπτομερή, απλή και ευκολονόητη επιχειρηματολογία, καθώς και η υπόδειξη μιας αξιόπιστης μεθοδολογίας και ενός επακριβώς καθορισμένου πλαισίου, με εστίαση στην προτεινόμενη χρήση της τεχνολογίας, στις ανάγκες της αγοράς, στην επιχειρηματικότητα, στους κανονισμούς, στα κοινωνικά ζητήματα κ.ά. Οι προτάσεις δεν είναι απαραίτητο να καλύπτουν όλο το πεδίο εφαρμογής μιας προκήρυξης, πρέπει όμως να είναι σαφώς προκαθορισμένες και καλά ορισμένες όσον αφορά τα παραδοτέα. Επίσης, θα πρέπει να αφορούν καινοτόμες ιδέες, να είναι ταυτόχρονα και ρεαλιστικές (time to market) και να δίνεται έμφαση στη στρατηγική της διαχείρισης των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας.
Στο πλαίσιο της εκδήλωσης, παρουσιάστηκαν από στελέχη του ΕΚΤ, μια σειρά από δράσεις και υπηρεσίες προς την ελληνική ερευνητική και επιχειρηματική κοινότητα. Συγκεκριμένα, το ΕΚΤ λειτουργεί ως Εθνικό Σημείο Επαφής για τον Ορίζοντα 2020 (www.ekt.gr/horizon2020), υποστηρίζοντας την ελληνική ακαδημαϊκή, ερευνητική και επιχειρηματική κοινότητα για τη συμμετοχή της, καλύπτοντας όλα τα στάδια των ερευνητικών έργων, από την προετοιμασία της πρότασης έως την υλοποίηση και την αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων.
Παράλληλα, το ΕΚΤ συμμετέχει στο έργο Ideal-ist (www.ideal-ist.eu), που στοχεύει στη μείωση των εμποδίων που συναντούν οι οργανισμοί που επιθυμούν να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα ICT. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της υποστήριξης διακρατικών αναζητήσεων συνεργασιών και μεσολαβήσεων, βελτιώνοντας την επικοινωνία μεταξύ Ε. Επιτροπής και συμμετεχόντων. Επιπλέον, το ΕΚΤ, συντονιστής του μεγαλύτερου δικτύου επιχειρηματικής υποστήριξης Enterprise Europe Network-Hellas (www.enterprise-hellas.gr), παρέχει ένα πλέγμα δυναμικών υπηρεσιών συστηματικής ενημέρωσης και υποστήριξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι οποίες εμφανίζουν κατάλληλη δυναμική και στοχεύουν σε διεθνείς αγορές μέσα από καινοτόμες τεχνολογίες.
Στην ημερίδα παρουσιάστηκαν επίσης οι δράσεις στο πλαίσιο των ΕυρωπαΪκών Ερευνητικών Υποδομών, καθώς και οι απαιτήσεις για Ανοικτή Πρόσβαση στα αποτελέσματα των ερευνητικών έργων του Ορίζοντα 2020. Τέλος, παρουσιάστηκε η πρωτοβουλία "Γέφυρες Γνώσης και Συνεργασίας" (www.knowledgebridges.gr), η οποία υλοποιείται από το EKT σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Στρατηγικών και Ιδιωτικών Επενδύσεων του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, και αποσκοπεί στην καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των γνώσεων και των εμπειριών των Ελλήνων των εξωτερικού και στη διασύνδεσή τους με τη χώρα.
Το βίντεο της εκδήλωσης και όλες οι παρουσιάσεις των ομιλητών διατίθενται στην ιστοσελίδα: http://www.ekt.gr/el/events/program/21513.