Nέο διαδικτυακό περιβάλλον για τις ηλεκτρονικές εκδόσεις του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης

31.01.2013

Ένα νέο διαδικτυακό περιβάλλον για τις ηλεκτρονικές εκόσεις του Eθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) λειτουργεί στη διεύθυνση www.ekt.gr/epublishing www.ekt.gr/epublishing. Πρόκειται για μια δυναμική πλατφόρμα που φιλοξενεί τις ηλεκτρονικές εκδόσεις του ΕΚΤ, παρέχοντας ανοικτή πρόσβαση σε έγκριτα άρθρα ελληνικών επιστημονικών περιοδικών, καθώς και σε βιβλία και πρακτικά συνεδρίων από ένα ευρύ φάσμα επιστημονικών περιοχών. Στο νέο περιβάλλον ΕΚΤ ePublishing παρουσιάζονται οι Υπηρεσίες Ηλεκτρονικών Εκδόσεων του ΕΚΤ, με πληροφορίες για τους συνεργαζόμενους εκδότες.

Οι ηλεκτρονικές εκδόσεις του ΕΚΤ είναι αποτέλεσμα επιτυχημένων συνεργασιών του φορέα με Έλληνες επιστημονικούς εκδότες, διεθνούς κύρους, στις Ανθρωπιστικές, Κοινωνικές και Θετικές Επιστήμες. Με στόχο την προώθηση της γνώσης, την ανοικτή διάθεση των ερευνητικών αποτελεσμάτων και τη διεθνοποίηση της ελληνικής επιστημονικής παραγωγής, η πλατφόρμα ePublishing συγκεντρώνει σε ένα ενιαίο περιβάλλον τις ηλεκτρονικές εκδόσεις του ΕΚΤ και τις διαθέτει ανοικτά στο κοινό μέσα από προηγμένα συστήματα που αντλούν αυτόματα το περιεχόμενο των εκδόσεων, επιτρέπουν την εξειδικευμένη αναζήτηση στο υλικό αυτό και προσφέρουν μια ευχάριστη εμπειρία πλοήγησης.

Σήμερα, στην πλατφόρμα ΕΚΤ ePublishing φιλοξενείται έγκριτο επιστημονικό περιεχόμενο από 12 Έλληνες επιστημονικούς εκδότες (ανάμεσα τους τα Ινστιτούτα του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, το Εθνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών, η Χριστιανική Αρχαιολογική Εταιρεία, κ.ά.). Συγκεκριμένα, περιλαμβάνονται 8 έγκριτα επιστημονικά περιοδικά ανοικτής πρόσβασης (που ακολουθούν διαδικασίες επιστημονικής αξιολόγησης και ευρετηριάζονται σε διεθνείς βάσεις δεδομένων) με περισσότερα από 1.400 επιστημονικά άρθρα σε διάφορες γλώσσες, καθώς και περισσότερα από 15 ηλεκτρονικά βιβλία και πρακτικά συνεδρίων.

Οι αναγνώστες μπορούν να πλοηγηθούν σε ευρετήριο περίπου 920 συγγραφέων ή να αναζητήσουν το υλικό που τους ενδιαφέρει, επιλέγοντας από ένα πλούσιο κατάλογο επιστημονικών άρθρων και βιβλίων σε 37 επιστημονικά πεδία, από τις Κοινωνικές και Ανθρωπιστικές Επιστήμες (π.χ. Ιστορία, Αρχαιολογία) μέχρι τις Φυσικές και Γεωργικές Επιστήμες (π.χ. Θαλάσσια Βιολογία και Γεωεπιστήμες).

Το υλικό αυτό εμπλουτίζεται συνεχώς, καθώς το ΕΚΤ επεκτείνει το δίκτυο συνεργασιών του με επιστημονικούς εκδότες που επιθυμούν τη μετάβαση της έκδοσης τους σε διαδικτυακό περιβάλλον λειτουργίας και την οργάνωση της εκδοτικής διαδικασίας και παρουσίαση της έκδοσης, σύμφωνα με διεθνώς αναγνωρισμένα πρότυπα και τάσεις.

Το περιβάλλον του ΕΚΤ ePublishing οργανώνει το σύνολο των εκδόσεων του ΕΚΤ με τρόπο που όχι μόνο απλοποιεί την πλοήγηση, αλλά και επιτρέπει την ενιαία αναζήτηση στο πλήρες περιεχόμενο των βιβλίων, άρθρων και βιβλίων, με βάση λέξεις-κλειδιά. Η λειτουργία Σύνθετης Αναζήτησης παρέχει τη δυνατότητα να φιλτράρει κανείς τα αποτελέσματα αναζήτησης με βάση τον τύπο περιεχομένου (άρθρο, βιβλίο, περιοδικό, πρακτικά συνεδρίων), τον εκδότη, τον συγγραφέα, το επιστημονικό πεδίο κ.ά. Οι αναγνώστες έχουν τη δυνατότητα να διαβάσουν online το δημοσίευμα που τους ενδιαφέρει σε πολλαπλές μορφές (αρχείο, φυλλομέτρηση, online έκδοση κ.λπ.).

Όσο αφορά τα άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά, το ΕΚΤ ePublishing ενσωματώνει το πλήρες κείμενο κάθε άρθρου, το οποίο προβάλλει στους χρήστες μαζί με επιπρόσθετες πληροφορίες μεταδεδομένων και συνδέσμους που συντελούν στη βέλτιστη αξιοποίηση του. Έτσι ο αναγνώστης μπορεί να μεταβεί σε άρθρα του ίδιου τεύχους, σχετικά άρθρα, έργα του ίδιου συγγραφέα, να πραγματοποιήσει αναζήτηση σε όλο το περιεχόμενο του ΕΚΤ ePublishing, να εξαγάγει την βιβλιογραφική αναφορά, να βρει επιπρόσθετες πληροφορίες για το ηλεκτρονικό περιοδικό (όπως οδηγίες για συγγραφείς ή σχετικά με την πολιτική του περιοδικού) αλλά και να υποβάλει την εργασία του στο περιοδικό, ηλεκτρονικά. Παράλληλα, οι δυνητικοί συγγραφείς μπορούν να ενημερωθούν για τις δυνατότητες κατάθεσης επιστημονικών άρθρων στους συνεργαζόμενους εκδότες και τους κανονισμούς υποβολής εργασιών του κάθε εκδότη, καθώς και για τα οφέλη των δημοσιεύσεων με ανοικτή πρόσβαση.

Η πλατφόρμα ePublishing στεγάζει τις συνεχώς αναπτυσσόμενες υπηρεσίες ηλεκτρονικών εκδόσεων του ΕΚΤ, οι οποίες αξιοποιούν με συνέπεια την εμπειρία και τεχνογνωσία του φορέα και ακολουθούν τις τελευταίες εξελίξεις στην ακαδημαϊκή επικοινωνία για να προσφέρουν στους εκδότες και στους αναγνώστες εναλλακτικές μορφές έκδοσης και διαχείρισης της επιστημονικής παραγωγής. Το ΕΚΤ παρέχει σειρά από υπηρεσίες ηλεκτρονικών εκδόσεων σε όλα τα στάδια της εκδοτικής δραστηριότητας -από την ψηφιοποίηση μέχρι τη δημοσιότητα- όπως: φιλοξενία του περιεχομένου σε servers του ΕΚΤ, υπηρεσίες ψηφιοποίησης και σχεδιασμού ψηφιακής έκδοσης, το λογισμικό ανοικτού κώδικα Open Journal Systems (OJS) για τη διαχείριση της εκδοτικής διαδικασίας επιστημονικών περιοδικών, υπηρεσίες οργάνωσης και τεκμηρίωσης περιεχομένου, συμβουλευτικές υπηρεσίες, τεχνική υποστήριξη, υπηρεσίες λογισμικού που εξασφαλίζουν συμβατότητα με σύγχρονες συσκευές ανάγνωσης, υπηρεσίες ευρετηριασμού σε διεθνείς βάσεις δεδομένων (π.χ. Scopus, DOAJ, ISI) και υπηρεσίες προώθησης και προβολής.

Οι παραδειγματικές δράσεις και πρωτοβουλίες του ΕΚΤ για τις ηλεκτρονικές εκδόσεις απορρέουν από τον θεσμικό ρόλο του φορέα για τη συγκέντρωση και διάθεση με ανοικτή πρόσβαση της επιστημονικής παραγωγής της χώρας, και ενισχύουν το όραμα του φορέα να συμβάλει ουσιαστικά στη μετάβαση σε νέα μοντέλα ψηφιακής έρευνας (e-science) με όχημα την τεχνολογία. Ακόμη, στόχος του ΕΚΤ είναι να προωθήσει ουσιαστικά σε διεθνές επίπεδο και να καταστήσει άμεσα αξιοποιήσιμη την έγκριτη έρευνα που παράγεται στη χώρα μας. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι τα ηλεκτρονικά επιστημονικά περιοδικά προσήλκυσαν το 2012 περισσότερους από 45.000 μοναδικούς χρήστες από τουλάχιστον 130 χώρες στον κόσμο, ενώ σε πολλές περιπτώσεις η επισκεψιμότητα από το εξωτερικό φθάνει ή και ξεπερνά τα επίπεδα της επισκεψιμότητας από την Ελλάδα, αποδεικνύοντας τη διεθνή απήχηση που μπορεί να έχει η επιστημονική έρευνα στη χώρα μας.

Οι Υπηρεσίες Ηλεκτρονικών Εκδόσεων του ΕΚΤ αναπτύσσονται στο πλαίσιο του έργου 'Εθνικό Πληροφοριακό Σύστημα Έρευνας και Τεχνολογίας (ΕΠΣΕΤ) - Κοινωνικά Δίκτυα και Περιεχόμενο Παραγόμενο από Χρήστες' (Επιχειρησιακό Πρόγραμμα 'Ψηφιακή Σύγκλιση', ΕΣΠΑ, με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της ΕΕ-Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης) (www.epset.gr), που αποτελεί το κύριο αναπτυξιακό έργο του ΕΚΤ.