Παρατηρητήριο για ευρωπαϊκές, περιφερειακές και εθνικές πολιτικές για τις Ερευνητικές Υποδομές αναπτύσσεται στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού δικτύου EuroRIs-Net+ που συντονίζει το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ). Το EuroRIs-Net+ είναι το δίκτυο των Εθνικών Σημείων Επαφής για το πρόγραμμα 'Ερευνητικές Υποδομές' του 7ου ΠΠ που προβάλλει τις ευκαιρίες πρόσβασης σε Ερευνητικές Υποδομές, προωθεί τη διακρατική συνεργασία, διακινεί καλές πρακτικές και ενθαρρύνει την αξιοποίηση των Υποδομών που αναπτύσσονται σε ευρωπαϊκή κλίμακα. Το Παρατηρητήριο θα είναι διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο του EuroRIs-Net+ (http://www.euroris-net.eu) το δεύτερο εξάμηνο του 2012.
Το έργο EuroRIs-Net+ ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2011 και αποτελεί συνέχεια του επιτυχημένου δικτύου EuroRIs-Net (2007-2011). Συγχρηματοδοτείται από τη Γενική Διεύθυνση 'Κοινωνία της Πληροφορίας και Μέσα Επικοινωνίας ' της ΕΕ και οι δράσεις του καλύπτουν 40 περίπου κράτη μέλη της ΕΕ, συνδεδεμένες και τρίτες χώρες.
Κύριος στόχος του δικτύου είναι η αναβάθμιση των υπηρεσιών των Εθνικών Σημείων Επαφής για την αποτελεσματική υλοποίηση του προγράμματος 'Ερευνητικές Υποδομές' και την ευρύτερη δυνατή αξιοποίηση των υποδομών που συγχρηματοδοτούνται από το πρόγραμμα.
Στο πλαίσιο αυτό, διαμορφώνεται ένα περιεκτικό αποθετήριο που, αφενός, θα περιλαμβάνει πληροφορίες για προγράμματα, πολιτικές και πρωτοβουλίες για τις Ερευνητικές Υποδομές σε εθνικό, περιφερειακό και ευρωπαϊκό επίπεδο και, αφετέρου, θα λειτουργήσει ως διαλεκτικό και συνεργατικό περιβάλλον για τις επιστημονικές κοινότητες και τους χρήστες των Ερευνητικών Υποδομών. Θα αναπτυχθεί σε χρηστοκεντρικό και φιλικό περιβάλλον και θα έχει πολλαπλασιαστικό όφελος για όλες τις θεματικές περιοχές του 7ου ΠΠ.
Οι Ερευνητικές Υποδομές θα εξακολουθήσουν να έχουν κεντρικό ρόλο στο νέο ευρωπαϊκό πρόγραμμα Horizon 2020 για την έρευνα και καινοτομία, καθώς συμβάλλουν καθοριστικά στην ανάπτυξη, την καινοτομία και την ολοκλήρωση του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας. To EKT, ως εθνική υποδομή για την οργάνωση και διάθεση ψηφιακής πληροφορίας και περιεχομένου για την επιστήμη, την τεχνολογία και τον πολιτισμό, συμμετέχει στρατηγικά στο δίκτυο EuroRIs-Net+ και προωθεί συνέργειες με την εθνική υποδομή σε θέματα προτύπων και μοντέλων της πληροφορίας, ερευνητικών πληροφοριακών συστημάτων και διασύνδεσης με άλλα ευρωπαϊκά αποθετήρια και εικονικά ερευνητικά συστήματα. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι προωθείται η συνεργασία με συγχρηματοδοτούμενα έργα, όπως τα MERIL (Mapping of the European Research Infrastructure Landscape) και eNVENTORY (The European eInfrastructures Observatory).
Το EuroRIs-Net+ συμμετέχει σε πολλές διεθνείς διοργανώσεις για την προβολή των Ερευνητικών Υποδομών, όπως το διεθνές συνέδριο ICRI 2012 (Κοπεγχάγη, 21-23 Μαρτίου), το συνέδριο EGI Community Forum 2012 (Μόναχο, 26-30 Μαρτίου), η συνάντηση εργασίας 'European Association of National Research Facilities Open to International Access: The socio-economic relevance of Research Infrastructures' (Αμβούργο, 31 Μαϊου-1 Ιουνίου) και η έκθεση 'Industrial Technology 2012' (Aαρχους, 19-21 Ιουνίου).
Επιτυχημένη ολοκλήρωση του έργου EuroRIs-NET
Το ευρωπαϊκό έργο EuroRIs-Net, το οποίο κάλυψε τις δράσεις των Εθνικών Σημείων Επαφής για το πρόγραμμα 'Ερευνητικές Υποδομές' την περίοδο 2007-2011, ολοκληρώθηκε με επιτυχία τον Οκτώβριο 2011. Το ΕΚΤ, ως συντονιστής, διοργάνωσε διεθνή συνάντηση εργασίας με θέμα 'Research infrastructures at the heart of the Innovation Union: Current challenges for national & regional stakeholders', στην οποία συμμετείχαν περισσότερα από 120 άτομα από 30 χώρες.
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, συζητήθηκαν σημαντικά ζητήματα όπως η ανταλλαγή και υιοθέτηση καλών πρακτικών για την ενσωμάτωση των υποδομών σε περιφερειακές δράσεις, η σύνδεσή τους με την αριστεία και την καινοτομία, ο ρόλος των ηλεκτρονικών υποδομών στην εξυπηρέτηση των αναγκών της επιστημονικής κοινότητας κ.ά. Εκτός από τα Εθνικά Σημεία Επαφής για τις 'Ερευνητικές Υποδομές', συμμετείχαν 14 ακόμα δίκτυα από άλλες θεματικές περιοχές του 7ου ΠΠ, ερευνητικά και ακαδημαϊκά ιδρύματα, έργα ερευνητικών υποδομών, εθνικές και περιφερειακές αρχές καθώς και εκπρόσωποι της βιομηχανίας. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, πραγματοποιήθηκε έκθεση poster και οι παρευρισκόμενοι ενημερώθηκαν τόσο για έργα τύπου ESFRI, Ι3 και e-infrastructures, όσο και για ευκαιρίες χρήσης και προοπτικές συμμετοχής σε υποδομές.
O εκπρόσωπος της ΕΕ Χρήστος Προφίλης (Γενική Διεύθυνση Έρευνας και Καινοτομίας, Μονάδα Ερευνητικών Υποδομών) παρουσίασε τις δυνατότητες συνέργειας του προγράμματος 'Ερευνητικές Υποδομές' με πρωτοβουλίες στα διαρθρωτικά ταμεία, δίνοντας συγκεκριμένα παραδείγματα καλής εφαρμογής. Τα συμπεράσματα της ενδιάμεσης αξιολόγησης του 7ου ΠΠ για τις Ερευνητικές Υποδομές παρουσίασε ο καθ. Κώστας Φωτάκης, Πρόεδρος του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας και μέλος της αντίστοιχης Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων της ΕΕ. Υπογράμμισε τον κομβικό ρόλο των ερευνητικών υποδομών στην προσέλκυση ικανών επιστημόνων στην Ευρώπη, τη διαρκή εκπαίδευσή τους, τον κοινό προβληματισμό στις παγκόσμιες προκλήσεις και την ενίσχυση της περιφερειακής καινοτομίας.
Ο Wim Jansen (Γενική Διεύθυνση 'Κοινωνία της Πληροφορίας και Μέσα Επικοινωνίας', Μονάδα Geant & e-infrastructure) συντόνισε το στρογγυλό τραπέζι με θέμα 'National, regional and international experiences on RIs implementation - Is RIs' use and development optimized' που ανέδειξε καλές πρακτικές και προκλήσεις για την ολοκλήρωση των ερευνητικών υποδομών σε διεθνές, ευρωπαϊκό, εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.
Περισσότεροι από 20 ομιλητές συμμετείχαν συνολικά στις συνεδρίες, αναδεικνύοντας σημαντικές προκλήσεις όπως: θέματα βιωσιμότητας, κοινωνικο-οικονομικά οφέλη, τη συμμετοχή της βιομηχανίας στις Ερευνητικές Υποδομές, τις υπηρεσίες προς τους χρήστες, την αντιμετώπιση της κατάτμησης της έρευνας, τη μεγιστοποίηση της συνεργασίας με σταθερά μοντέλα διακυβέρνησης των υποδομών και την ολοκλήρωση ερευνητικών δομών, δεδομένων και καινοτομικών αποτελεσμάτων (με σημαντική υποστήριξη από τις ηλεκτρονικές υποδομές που αναπτύσσονται).
Περισσότερες πληροφορίες για τα δίκτυα EuroRIs-Net και EuroRIs-Net+ είναι διαθέσιμα στον δικτυακό τόπο του έργου. Μπορείτε επίσης να ενημερωθείτε για τα τελευταία νέα των Ερευνητικών Υποδομών, τις στρατηγικές και τις πολιτικές για την ανάπτυξή τους, τις δυνατότητες διακρατικής πρόσβασης, το ημερολόγιο εκδηλώσεων, κ.ά.