Τη δράση 'Δημιουργία Καινοτομικών Επιχειρήσεων - Ένα ελληνικό προϊόν, Μια αγορά: ο Πλανήτης' ανακοίνωσε η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) στο πλαίσιο της εφαρμογής του ΕΣΠΑ 2007-2013. Στόχος είναι η δημιουργία καινοτομικών συστάδων (clusters) επιχειρήσεων και ερευνητικών οργανισμών σε θεματικά πεδία με ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για την τόνωση της καινοτομίας και της ανταγωνιστικότητας τη χώρας. Οπως αναφέρεται στην προδημοσίευση της πρόσκλησης εκδηλωσης ενδιαφέροντος, η δράση θα υλοποιηθεί σε δύο στάδια και η δημόσια δαπάνη εκτιμάται στα 30 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με το Πλαίσιο Κρατικών Ενισχύσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καινοτομικές συστάδες είναι 'ομάδες ανεξάρτητων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε έναν συγκεκριμένο τομέα και γεωγραφική περιοχή με σκοπό την ενθάρρυνση της καινοτομίας μέσω της ενίσχυσης ισχυρών αλληλεπιδράσεων, της από κοινού χρήσης πόρων και της ανταλλαγής γνώσης και τεχνογνωσίας, με αποτελεσματική συμβολή στη μεταφορά τεχνολογίας, τη δικτύωση και διάχυση της πληροφορίας μεταξύ των επιχειρήσεων / μελών του συμπλέγματος'.
Χαρακτηριστικά τους είναι η ανάπτυξη/αξιοποίηση καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας, η ένταση γνώσης, η γεωγραφική τους συγκέντρωση, η διασύνδεση σε αλυσίδα προστιθέμενης αξίας για την παραγωγή προϊόντων ή υπηρεσιών και ο ισχυρός προσανατολισμός σε εξαγωγές. Για τη συγκεκριμένη δράση, η ΓΓΕΤ θα αξιολογήσει την/τον:
- Καινοτομία βασισμένη στη γνώση/εξωστρέφεια: οι συστάδες θα πρέπει να μπορούν να αναπτύξουν καινοτομικά προϊόντα/υπηρεσίες, να εξασφαλίσουν μερίδιο στις διεθνείς αγορές και να συνδεθούν με τον χώρο της παραγωγής γνώσης σε τομείς με προοπτικές εξαγωγών και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τη χώρα
- Ισχυρή δικτύωση: η δράση απευθύνεται σε προϋπάρχοντα δίκτυα επιχειρήσεων, ακαδημαϊκών/ ερευνητικών, τεχνολογικών ή και άλλων φορέων που θα αποτελέσουν και τον πυρήνα της αναδυόμενης συστάδας. Τα δίκτυα θα πρέπει να περιλαμβάνουν τουλάχιστον 10 επιχειρήσεις, εκ των οποίων τουλάχιστον 8 μικρομεσαίες επιχειρήσεις, και τουλάχιστον έναν ερευνητικό / ακαδημαϊκό φορέα.
- Φορέας Αρωγός: ο 'φορέας αρωγός' (facilitator/promoter) βοηθά την ανάπτυξη των αναγκαίων συνεργειών, διευκολύνει την παροχή τεχνογνωσίας στις επιχειρήσεις - μέλη της συστάδας και υποστηρίζει τη διεθνή της προβολή, δικτύωση και διείσδυση στη διεθνή αγορά. Ο φορέας αρωγός πρέπει να είναι ουδέτερος, να γνωρίζει το εθνικό και διεθνές τεχνολογικό περιβάλλον, να διαθέτει ευρύ δίκτυο επαφών, να εξασφαλίζει την ανάπτυξη κοινών υποδομών και να λειτουργεί ως εστιακό σημείο (one stop shop) για τη στήριξη της επιχειρηματικότητας στον συγκεκριμένο κλάδο στον οποίο δραστηριοποιείται η συστάδα.
- Βιωσιμότητα των συστάδων: η επίτευξη μετρήσιμων στόχων κάθε συστάδας και η βιώσιμη προοπτική της θα αποτελέσουν κύρια στοιχεία αξιολόγησης για τη χρηματοδότησή τους.
Η δράση θα υλοποιηθεί σε δύο στάδια. Σε πρώτο στάδιο, θα ανακοινωθεί πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος, ανοικτή σε όλους τους θεματικούς τομείς και κλάδους της οικονομίας. Η πρόσκληση θα απευθύνεται σε προϋπάρχοντα δίκτυα επιχειρήσεων και ερευνητικών / ακαδημαϊκών φορέων, υπό την εκπροσώπηση και τον συντονισμό ενός φορέα αρωγού. Στόχος είναι να διαμορφωθεί μια συγκροτημένη εικόνα για τις απαιτήσεις της αγοράς στους θεματικούς τομείς που διαφαίνεται ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τη χώρα, αλλά και τις χρηματοδοτικές ανάγκες των συστάδων. Στην πρόταση θα συνυποβάλλεται η χαρτογράφηση του θεματικού τομέα και επιχειρηματικό προσχέδιο για την αναπτυξιακή στρατηγική της συστάδας.
Σε δεύτερο στάδιο, μετά την αξιολόγηση των προτάσεων, όσοι προκριθούν θα κληθούν να υποβάλουν πλήρη επιχειρηματικά και χρηματοδοτικά σχέδια για συγκεκριμένες δραστηριότητες στο πλαίσιο της προώθησης της καινοτομικής τους δραστηριότητας. Η ΓΓΕΤ θα αξιολογήσει τα παραπάνω στοιχεία και θα χρηματοδοτήσει τη Φάση Πιλοτικής Λειτουργίας αυτών με τις μεγαλύτερες προοπτικές επιτυχίας. Θα χρηματοδοτηθούν, αφενός, ο φορέας αρωγός για τον συντονισμό και την παροχή υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις-μέλη της συστάδας, την ανάπτυξη κοινών υποδομών και την κάλυψη λειτουργικών εξόδων, και, αφετέρου, οι επιχειρήσεις για την υποστήριξη καινοτομικών δραστηριοτήτων (ανάπτυξη πρωτοτύπων, κατάρτιση, συμμετοχή σε κοινές εκθέσεις, προβολή προϊόντων, μετεγκατάσταση στις κοινές υποδομές, κ.ά.)
Η δράση διαφοροποιείται από τη συναφή δράση της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας με τίτλο 'Επιχειρηματικοί Συνεργατικοί Σχηματισμοί - Clusters', η οποία ξεκίνησε πρόσφατα. Ωστόσο οι δυο Γραμματείες θα συνεργαστούν στενά, ώστε να αποφευχθούν οι επικαλύψεις και να μεγιστοποιηθεί το αποτέλεσμα. Η δράση χρηματοδοτείται από το ΕΠΑΝ ΙΙ και τα 5 ΠΕΠ μεταβατικής στήριξης του ΕΣΠΑ (στόχου 2), με εκτιμώμενη συνολική δημόσια δαπάνη 30.000.000 ευρώ.
Οι προτάσεις, στο πλαίσιο της αναμενόμενης πρόσκλησης, θα υποβληθούν ηλεκτρονικά, μέσω διαδικτύου, σε ειδικά διαμορφωμένη ηλεκτρονική πλατφόρμα, στην αγγλική γλώσσα. Στη συνέχεια, ένα αντίγραφο της πρότασης στην ελληνική γλώσσα θα υποβληθεί σε έντυπη μορφή στο πρωτόκολλο της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας. Η υποβολή των προτάσεων θα ξεκινήσει μετά την οριστική δημοσίευση της πρόσκλησης εντός του Σεπτεμβρίου 2011.