Δύο καινοτόμες τεχνολογίες για την ανίχνευση εκρηκτικών ουσιών και για τη μείωση των ρύπων των αυτοκινήτων τιμήθηκαν φέτος με τα βραβεία Eureka Lynx και Lillehammer, αντίστοιχα. Τα βραβεία, που συνοδεύονται από χρηματικό έπαθλο ύψους 10.000 ευρώ το καθένα, απονέμονται κάθε χρόνο από την πανευρωπαϊκή πρωτοβουλία EUREKA, που δημιουργήθηκε το 1985 και έχει ως στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της παραγωγικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και των εθνικών οικονομιών μέσω της υποστήριξης επιχειρήσεων, ερευνητικών κέντρων και πανεπιστημίων που συμμετέχουν σε ερευνητικά έργα για την ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων, διαδικασιών και υπηρεσιών.
Το βραβείο Eureka Lynx για τις επιχειρήσεις καθιερώθηκε το 2001 για να προβάλλει γρήγορα αναπτυσσόμενες μικρομεσαίες επιχειρήσεις που ειδικεύονται στην υψηλή τεχνολογία και προσφέρουν καλές ευκαιρίες για ιδιώτες επενδυτές. Φέτος, απονεμήθηκε στην τσέχικη εταιρεία RS Dynamics η οποία, σε συνεργασία με την ισπανική Ingenieria y Systemas, ανέπτυξε έναν ταχύ και αξιόπιστο ανιχνευτή εκρηκτικών, ικανό να εντοπίζει μικροσκοπικά ίχνη εκρηκτικών ουσιών πάνω σε αποσκευές, ρούχα, φορητούς υπολογιστές, κινητά τηλέφωνα, χαρτονομίσματα κ.λπ. Αυτό επιτυγχάνεται με τη χρήση μιας συσκευής που μοιάζει με βελόνα και μπορεί να εισέρχεται σε γωνίες και σχισμές αντικειμένων ή τσακίσεις υφασμάτων.
Στη συνέχεια, ένας σαρωτής «διαβάζει» τη βελόνα και δίνει αποτελέσματα μέσα σε ένα μόλις δευτερόλεπτο. Τα εξαρτήματα της συσκευής δεν χρειάζονται καθάρισμα μεταξύ των ανιχνεύσεων, γεγονός που συντομεύει ακόμη περισσότερο το απαιτούμενο χρονικό διάστημα. Τα χαρακτηριστικά αυτά κάνουν τη συσκευή ιδανική για χρήση σε αεροδρόμια, σιδηροδρομικούς σταθμούς και γήπεδα, σε μέρη δηλαδή που υπάρχει συνεχής ροή ανθρώπων και αποσκευών που πρέπει να ελεγχθούν με ταχύτητα, αλλά και αξιοπιστία.
Επιπλέον, η συσκευή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανίχνευση εκρηκτικών σε κτίρια, κτιριακά συγκροτήματα, οχήματα, αεροσκάφη κ.λπ. Είναι αρκετά ανθεκτική σε ακραίες συνθήκες, όπως οι ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες και η υγρασία, ώστε να μπορεί να αξιοποιηθεί ακόμη και σε στρατιωτικές επιχειρήσεις στην έρημο ή σε εξωτερικούς χώρους όπως οι διάδρομοι των αεροδρομίων ή οι συνοριακοί σταθμοί. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της RS Dynamics, κ. Blaha, τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της συσκευής δεν εξαντλούνται στην ικανότητά της να εισέρχεται σε μικρές σχισμές που οι άλλες συσκευές δεν φτάνουν, αλλά επιπλέον, η νέα αυτή συσκευή έχει τη δυνατότητα να διαχωρίζει τις χημικές ουσίες που μπορεί να επηρεάσουν τη λειτουργία της, όπως για παράδειγμα τις ανθρώπινες οσμές. Σαν αποτέλεσμα, η συσκευή δίνει πολύ πιο ακριβείς ενδείξεις. Τέλος, η συσκευή διαθέτει δυνατότητα τηλεχειρισμού, ενώ μπορεί να 'τρέξει' λογισμικό Windows αλλά και Linux.
Ο καινοτόμος ανιχνευτής εκρηκτικών, που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του έργου Ε!3109 EULASNET EXPLOSIVES ANALYSER, έχει ήδη προσελκύσει διεθνές ενδιαφέρον.
Το βραβείο Eureka Lillehammer, που απονέμεται από το 1994, επιβραβεύει ερευνητικά έργα που συμβάλλουν στη βελτίωση του φυσικού περιβάλλοντος και στην ανάπτυξη βιώσιμων λύσεων για τα προβλήματα των απορριμμάτων και της ρύπανσης. Φετινός νικητής του βραβείου είναι μια ολλανδο-γερμανική σύμπραξη η οποία, στο πλαίσιο του έργου E!3379 CYPRESS, ανέπτυξε έναν αισθητήρα πίεσης, ο οποίος προσαρμόζεται στην προθέρμανση των κινητήρων ντίζελ και μειώνει τις εκπομπές οξειδίου του αζώτου μέχρι και 90%. Το αποτέλεσμα είναι αυτοκίνητα πιο φιλικά στο περιβάλλον που ανταποκρίνονται στις σχετικές προδιαγραφές σε ΗΠΑ και ΕΕ, χωρίς να είναι απαραίτητα τα ιδιαίτερα ακριβά φίλτρα οξειδίου του αζώτου.
Οι ντιζελοκινητήρες λειτουργούν με την αρχή της αυτοανάφλεξης. Όταν το καύσιμο εισέρχεται στον κύλινδρο της μηχανής, υφίσταται υψηλή συμπίεση που με τη σειρά της προκαλεί την ανάφλεξη του μίγματος καυσίμου - αέρα. Αυτή η μέθοδος ανάφλεξης είναι που έκανε τους ντιζελοκινητήρες ιδιαίτερα δημοφιλείς στην Ευρώπη, όπου καταλαμβάνουν το 40% της αγοράς. Έχουν ωστόσο το μειονέκτημα ότι παράγουν μεγάλη ποσότητα σωματιδίων αιθάλης, λόγω της ανομοιογένειας του μίγματος καυσίμου. Επίσης, το πλεονάζον οξυγόνο στο μίγμα αυξάνει τις θερμοκρασίες ανάφλεξης, έχοντας ως αποτέλεσμα υψηλά επίπεδα οξειδίου του αζώτου.
Η συσκευή που αναπτύχθηκε από τις εταιρείες Sensata Technologies (Ολλανδία) και BERU (Γερμανία) αποτελείται από έναν αισθητήρα ευαίσθητο στην πίεση, ενσωματωμένο στην προθέρμανση που χρησιμοποιείται για να ξεκινήσει ο κινητήρας. Ο αισθητήρας ελέγχει και βελτιστοποιεί τις συνθήκες ανάφλεξης στον κύλινδρο, με αποτέλεσμα τη μείωση των εκπομπών και την οικονομία στην κατανάλωση καυσίμου.
Πρόκειται για τον πρώτο αισθητήρα αυτού του είδους που είναι αρκετά αξιόπιστος ώστε να μπει σε μαζική παραγωγή. Σύμφωνα με τους κατασκευαστές του, είναι ο μοναδικός που μπορεί να δώσει μετρήσεις τόσο ακριβείς ώστε να μπορούν να αξιοποιηθούν από τους κατασκευαστές αυτοκινήτων. Σχεδόν όλες οι αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν ήδη εισάγει, ή προετοιμάζονται να εισάγουν, τον αισθητήρα στους κινητήρες που κατασκευάζουν. Στις ΗΠΑ, τα πρώτα αυτοκίνητα με ενσωματωμένο αισθητήρα αναμένεται να κυκλοφορήσουν το φθινόπωρο του 2008.